04.06.2011 Yayınlar, YSK İlkeleri Çerçevesinde Titizlikle Takip Edilmektedir
Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun (RTÜK) bazı üyelerinin, seçim dönemi yayınlarının denetimine ilişkin Yüksek Seçim Kurulunu (YSK) ve RTÜK’ü itham eden beyanları nedeniyle kamuoyunu aydınlatmak için açıklama yapılması zorunluluğu doğmuştur.
14.03.2011 tarihinde başlayan seçim döneminde yayın kuruluşlarının uymaları gereken ilkeleri, YSK 187 ve 204 no’lu kararları ile belirleyip ilan etmiştir. YSK, ayrıca ülke çapında yayın yapan kuruluşların listesini de, Resmi Gazetede yayınlayarak duyurmuştur. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, belirlenen 46 TV kuruluşunu, mezkur tarihten bu yana titizlikle izlemekte, değerlendirmekte ve yayın ilkelerine aykırı bir yayının tespiti halinde, bu yayınlara ilişkin raporları YSK’ya göndermektedir. Nitekim bugüne kadar 49 adet ihlal raporu düzenlenerek Üst Kurulda değerlendirildikten sonra YSK’ya gönderilmiştir. Bunlardan bir kısmına müeyyide uygulanmış, bir kısmı da YSK’da değerlendirme aşamasındadır. Bu kuruluşlar, MESAJ TV, ÜLKE TV, SAMANYOLU HABER, HALK TV, ULUSAL 1, BENGÜ TÜRK, TV 5, KÖY TV, KADIRGA TV, MELTEM TV, KANAL TÜRK, 24, TGRT HABER, BUGÜN TV, TV NET, EGE TV, BEYAZ TV, A HABER logolu kuruluşlardır.
Hazırlanan raporlardan bir kısmı, yayın kuruluşunun, bir partinin yayın kuruluşu imiş gibi hareket etmesinden, bir kısmı, program sunucusunun tarafgir davranmasından, büyük bir kısmı söz programları (tartışma, konuklu program vb.) ve miting yayınlarında bir partiye orantısız yer vermesi ve partiler arasında fırsat eşitliğine özen göstermemesi, tek yönlü ve taraflı yayın yapmasından dolayı düzenlenmiştir.
Bazı yayın kuruluşları ile ilgili birden fazla ihlal raporunun düzenlenmiş olması o kuruluşun YSK’nın belirlediği ilkeleri ısrarla ve defalarca ihlal etmesinden kaynaklanmaktadır. Bunun yanında diğer kuruluşlarla ilgili ihlal raporu düzenlenmemiş olması ise, iddia ve itham edildiği gibi sübjektif bir gerekçe ile değil, dengeli ve orantılı bir yayın gerçekleştirmelerinden dolayıdır. Bu kuruluşlardan KANAL D, SHOW TV, STAR, ATV, KANAL 7, STV, FOX ve TRT 1 gibi kuruluşlar hiçbir şekilde canlı miting yayınına yer vermemekte, mitingleri, haber bültenlerinde orantılı bir şekilde haberleştirmektedirler. Yine bu kuruluşlardan bazılarında hiç siyasi içerikli söz programı yayınlanmamakta, bazılarında ise sadece tek program yayınlanmakta ve her hafta değişik siyasi parti liderleri ya da temsilcileri konuk edilmektedir. Bu kuruluşların yayınlarıyla ilgili bilgi amaçlı tespit raporları Üst Kurulda görüşülmüş ve raporlarının YSK’ya gönderilmesi kararı alınmıştır.
YSK’nın belirlediği ilkelere aykırı yayın yapmayan kuruluşlara ilişkin herhangi bir rapor düzenlenmemesi, yine YSK kararı gereğidir. YSK, 12.03.2011 tarihinde aldığı ve tüm yayın kuruluşlarına da duyurulan 187 no’lu kararında “…Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu ile ulusal düzeyde yayın yapan bütün özel radyo ve televizyon kanalları ayrım gözetilmeden izlenerek yayın ilkelerine aykırılığının tespiti halinde düzenlenecek raporların, seçim dönemi içerisinde Radyo ve Televizyon Üst Kurulunca değerlendirilip, her haftanın Perşembe günleri saat: 17.00’ye kadar, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına sunulması gerektiğine,” hükmetmiştir.
Karardan da görüleceği gibi, ihlalin tespiti halinde düzenlenecek raporların her hafta Perşembe günleri YSK’ya gönderilmesi, YSK kararı gereğidir. Dolayısıyla bu bir haftalık süreçte, bazı yayın kuruluşlarının (iktidar ya da muhalefet partilerine yönelik) yayın oranları orantısız olabilmekte ve rapor da zaten bundan dolayı düzenlenmektedir.
YSK, seçim dönemlerinde, hem 6112 Sayılı Yasada hem de 298 Sayılı Yasada belirtilen hükümler çerçevesinde bu görevi RTÜK’e vermektedir. Ancak RTÜK, yayınların, yasada yer alan diğer yayın ilkeleri ve ticari iletişim açısından değerlendirmesini de yine mevcut “İzleme ve Değerlendirme Dairesi uzmanları” ile yürütmektedir. Uzmanlık esasına göre çalışmakta olan Radyo ve Televizyon Üst Kurulunda yayınların izlenmesini, İzleme ve Değerlendirme Dairesinde görevli 65 kadar Üst Kurul uzmanı yapmaktadır. Belli periyotlarla rotasyon yöntemiyle dağılımı yapılan yayın kuruluşlarını izleyen uzmanlar, gördükleri yayın ihlallerini raporlaştırmakta ve müeyyide uygulanması için Üst Kurula sunmaktadırlar. İlgili Daire Başkanının ve Hukuk Müşavirliğinin de değerlendirmeleri alındıktan sonra Üst Kurul gündemine alınan ihlal raporları, burada görüşülerek karara bağlanmaktadır. Bu işleyişin aksi bir durum, zaten uygulama kabiliyeti olmayan bir durumdur ve personel hakkında tarafgirlik suçlamasını barındırır ki, buna dayanarak, yayınların sağlıklı denetlenmediğini iddia etmek tamamen şahsi bir kanaat olup objektiflikten uzak bir değerlendirmedir.
Üst Kurul, hem seçim dönemlerinde YSK’nın ilkeleri ve kararları doğrultusunda, hem de sair zamanlarda 6112 Sayılı Yasada yer alan ilkeler çerçevesinde Üst Kurul uzmanları ile yayınları izlemeye ve değerlendirmeye devam edecektir. Açıklamalarda dile getirilen iddiaların somut karşılığı olmayan ve gerçeği yansıtmayan kanaatler olduğu kamuoyuna ve ilgililere saygıyla duyurulur.
Basın Bildirisi
Tarih:04 Haziran 2011
Sayı:A.01.1.RTÜ.0.01.00-621.02/110/4119