İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 11.01.2018 tarih ve 39 sayılı yazısına konu HTV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 09.01.2018 tarihinde saat 09:23’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 09.01.2018 tarihinde saat 09:23’de yayınladığı "Murat Yeni İle Yeni Yıl Özel" isimli programda, 81 bitkiden yapıldığı belirtilen sırlı bitkiler macununun ve Atom çayının tanıtım ve satışının yapıldığı sunucu tarafından; "Burası Türkiye'nin en büyük bitki fabrikası. Nurs Lokman Hekim...Görmüş olduğunuz gibi bu muhteşem macunlar… Bir macun bir insanın hem kalbine, hem tansiyonuna, hem iç organlarındaki o yetersizliklere, iç organlarındaki tahribata, hem sırt ağrısına, bel ağrısına, hem migrenine, hem romatizmasına, daha bitmedi hem de aile saadetine, aile mutluluğuna nasıl fayda sağlar. Nasıl bir macun sabah akşam bir çay kaşığı bundan kaşık kaşık yenmez...Şu çay kaşığı elimdeki çay kaşığının yarısı kadar sabah aç karnına akşam yatmadan önce almanız yetiyor kardeşim...Yine şunu söylüyor başka bir bitki uzmanı ölümden gayri her derde deva diyor sırlı bitkiler macunu.. Bugün sürprizimiz var. 4 tane sırlı bitkiler, yanına başka bir ürün daha vereceğim ki, o ürün tam kışlık bir ürün... Çok farklı, çok değişik bir ürünle sizlerin karşısında olacağız....Türkiye'de sırrı kavanozunda saklı tek macun sırrı bitkiler macunu...O kadar güzel tepkiler aldık ki instagram adresimizi her gün yüzlerce insan arıyor, teşekkür ediyor. Ben rahatsızlıklarımdan kurtuldum diyor. Belim ağrıyordu ağrımıyor, işte başım ağrıyordu ağrımıyor, göğsümde ağrı vardı artık kalmadı, kalp çarpıntım vardı artık yok, tansiyonum dengelendi. Bakın neler neler. Özellikle çocuğu olmayan benim ailelerim Allah razı olsun. (Alt ses tarafından macundan fayda sağladıklarını ifade edenlerin mesajları okunuyor. Fabrika duvarında yazan "Nurs Lokman Hekim Bir ömür sıhhat için-Bir milyon ton şifa doğadan yitip gitmesine engel oluyoruz" yazısı ekrana getiriliyor.).... Kolesterol hastalığı olanlar o kadar mutlu ki… Sırlı bitkilerin bir tanesini ben 100 TL'ye asla vermem. Zaten başlarken de 59 TL'ye başladık biliyorsunuz. Sonra 4 tanesini Rabbim 100 TL'den daha düşük bir fiyata vermeyi nasip etti...Elhamdülillah Rabbim 4 tanesini kargo KDV dahil 100 TL'den daha düşük bir fiyata vermemi nasip etti...yanına böyle bir muhteşem ürün daha hediye ediyorum.(Nurs Atom Çayı)....(Atom çayı paketini açarak içinden çıkanı gösteriyor ve nasıl kullanılacağını açıklıyor) Sırlı bitkilerinizi yediniz.. Atom çayınızı günde bir tane, bakın öğleden sonra olabilir. Tok karnına aynen çay içer gibi...En güzel özelliği ne biliyor musunuz, şeker hastaları gönül rahatlığıyla tüketebilirsiniz.. Öyle faydaları var ki atom çayının özellikle bakın kışın, ben her zaman Sağlık Bakanlığının o antibiyotik kullanmayın sözüne çok destek veriyorum. Çünkü antibiyotik kimyasal yolla vücudunuzdaki o mikropları öldürüyor. Öldürürken vücudunuza zarar veriyor. Ama şu doğal yolla benim size tavsiye ettiğim sırlı bitkiler macunu zaman içerisinde sizi bir manada gripten korur. Ama Atom çayı grip olduğunuz andan itibaren ya da olmadan önce..içiyorsunuz ve Rabbim'in izniyle sanki hani bir anda insanın o gribal enfeksiyonu çözmek için böyle şeyler vardır, ilaçlar vardır, alırsınız soğuk algınlığı ilacı yazar. ama Nurs gerçekten bunu üretmiş. Allah razı olsun ondan...Bildiğiniz küp şeker gibi. Ama bu poşet çaydan daha etkili muhteşem bir kıvam...Atom çayı gerçekten vücuda sadece grip için, mikropları yok etmek için alınmaz. Sen gerçekten her gün Atom çayından düzenli olarak bir çay bardağı içersen Rabbim'in izniyle kendini öyle bir dirençli hissedersin ki...Hemen aşağıdaki numaraları arayın bu kampanya gerçekten stoklarla sınırlı… O kadar teşekkür ediyorlar ki, istiyorum ki teşekkür edenlerden biri de siz olun. Evet net bir şekilde konuşuyorum. Türkiye'ye mal olmuş bir insan tam iki yıl boyunca kırım kırım alın şunu, alın bakın, alın bakın hayatınız değişecek Allah'ın izniyle, ailenize, sevdiklerinize yaptığınız en büyük bakın altını çizerek söylüyorum en büyük armağan ve katkı olacak. Dediğimi asla unutmayın. Gerçekten bakın çok insanlar kendini kimyasal ve ilaçlara buluyor. Ama şuna bile şahit oldum. Rabbim'in izniyle daha var olma ihtimali olan hastalıkların bile sırlı bitkiler tarafından elhamdülillah diye söylüyorum, engellendiğini duydum. Özelikle kanser. Bakın çok önemli. Kanser başlangıcında olan insanların farkında olmadan, kanser başlangıcı varmış sizde dediğini ve sırlı bitkiler macununun onun ilerlemesini engellediğini bire bir bana söyleyen insanlardan duydum… Ama şu an bir tane hediye olarak sırlı bitkilerin yanında alın Atom çayını hem sırlı bitkilerin Rabbim'in izniyle muhteşem şifasına..bel ağrısı, sırt ağrısı, boyun ağrısı, eklem ağrısı, kemik rahatsızlıkları, hem kemik ağrısı hem kemik rahatsızlıkları, onun dışında romatizma, migren, otizm, baş ağrısı ve diş ağrısı, dişi beyazlatmaya kadar sonsuz Rabbim'in izniyle etkisini, her türlü mide rahatsızlıkları, hazımsızlık, şişkinlik, ülser aklınıza gelebilecek her türlü mide rahatsızlıklarına karşı, bitti. (Zayıfları şişmanlattığı şişmanları zayıflattığını belirtiyor ve kendinde etkili olmadığını çünkü rejim yapmadığını ama 200 kilo olmasını engellediğini ifade ediyor)"… Atom Çayı hediye Bilgi İçin 0212 700 00 86 -012 599 12 14- @maceracii… şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle sırlı bitkiler macununun romatizmal hastalıklara, şeker, tansiyon, mide, kemik rahatsızlıklarına, sırt, bel, baş ve diş ağrısına, iç organlardaki tahribata, otizme, Atom çayının ise gribe ve dirence iyi geldiği vurgulanarak, bu tür sorunlara çözüm olarak sunulduğu ve söz konusu ürünlerin sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.
Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan, 26 Ağustos 2011 tarih ve 28037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında "Beşerî tıbbi ürünlerin internet dâhil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz." hükmü,
Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlere ilişkin, 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 3.fıkrasında ise "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü yer almaktadır.
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; “insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten ileri süren veya ima eden tüm ifadelerin sağlık beyânı olarak kabul edildiği, endikasyon belirtilen ürünler için Sağlık Bakanlığınca ruhsat düzenlenmesinin gerekmekte olduğu, Bakanlıktan ruhsatlı/izinli ürünlerin de "1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 1. maddesinde yer alan "Tabip reçetesi ile verilmesi meşrut olanlar ancak reçete mukabilinde ve diğerleri reçetesiz olarak, münhasıran eczanelerle ecza ticarethanelerinde kanunu mahsusuna tevfikan satılır." açık hükmü kapsamında münhasıran eczane ve ecza ticarethanelerinde satılmasının zorunlu olduğu ve diğer yandan söz konusu ürünlerin 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun'un 43. maddesindeki "Zehirli veya kimyevi maddelerle tıbbi ecza ve müstahzarların müsaadesiz satılması yasaktır. Bunları müsaadesiz satan veya satmak üzere dükkânında bulunduranlar Türk Ceza Kanunu'nun 193 üncü maddesine göre cezalandırılır." hükmü gereğince televizyon, radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satışı ve pazarlanmasının uygun olmadığı” ifade edilmiştir.
Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, söz konusu ürünün yayın süresince sunucunun da izleyicileri ürünü satın almaya teşvik ettiği, sırlı bitkiler macununun; romatizmal rahatsızlıklara, şeker, tansiyon, mide, kemik rahatsızlıklarına, sırt, bel, baş ve diş ağrısına, iç organlardaki tahribata, otizme iyi geldiği, atom çayının ise; gribe ve dirence iyi geldiği, vurgulanarak bu tür rahatsızlıklara çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtımının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği ve toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihale konu yayında, söz konusu ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtım ve satışının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına... yer verilemez..." hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Kuruluş hakkında evvelce Üst Kurul’un 10.05.2017 tarih ve 2017/19 sayılı toplantısında alınan 36 No’lu karar ile, 04.05.2017 tarihli yayını nedeniyle 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle idari para cezası ile 5 kez program durdurma müeyyidesinin uygulandığı Üst Kurul Kayıtlarından anlaşılmış olmakla; anılan yayın ile 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; Kanun 32’inci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca anılan yayın kuruluşu hakkında ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat ve kuruluşa ait müeyyide sicili göz önünde bulundurularak, 10 gün süre ile yayınının durdurulmasına karar verilmesi takdir edilmiştir.
Bu itibarla;
1) MEDİKO TELEVİZYON VE RADYO YAYINCILIK A.Ş. unvanlı ve “HTV” logolu kuruluşun; 09.01.2018 tarihli "Murat Yeni İle Yeni Yıl Özel" adlı programda sırlı bitkiler macunu ve atom çayının sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayına yer vermek suretiyle, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının tekraren ihlali nedeniyle; 6112 sayılı Kanun’un 32’inci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan "8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca, yayının ON (10) GÜN SÜREYLE DURDURULMASINA,
a) Geçici yayın durdurma kararının uygulanmasında; Medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, Üst Kurul Kararının tebliğini müteakip saat 00:00’dan başlayarak logosunun yer aldığı ekranda; “Yayınımız, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından 09.01.2018 tarihli yayında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirlenen ‘Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına... yer verilemez...’ ilkesinin tekraren ihlali gerekçesiyle 10 gün süre ile durdurulmuştur.” metnine yayın durdurma süresince okunur şekilde yer vermesine,
b) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan "8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin …. ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir.… Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükümleri uyarınca yayın lisans iptaline karar verileceği,
c) Ayrıca yayınlarına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun'un 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “… yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına … rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.