İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 06.03.2018 tarih ve 154 sayılı yazısına konu YURDUM TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 26.02.2018 tarihinde saat 09:07’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 26.02.2018 tarihinde saat 09:07’de yayınladığı “Meşhur Pekin Kremi” isimli ürünün ticari iletişim yayınında, sunucu tarafından; “Şimdi ekranlarınızın başından sakın ayrılmayın. Bel fıtığıyla, boyun fıtığıyla, bel ağrısıyla, diz ağrısıyla, boyun ağrısıyla çekmiş olduğunuz sıkıntılarınız varsa bir daha ömür boyu bu ağrılarla karşılaşmak istemiyor iseniz şayet, bizi çok iyi dinleyin…..Kardeşim, bir yerde bir ağrınız, sızınız varsı, ağrı sızı da eklem romatizması ise, bel ağrısı ise, boyun ağrısı ise eklem rahatsızlıklarınız varsa, sinüzit ve migreniniz varsa bunun haricinde de nedir yapacağınız olay bir de ayak kokunuz varsa 48 saat içerisinde,...Ürünün kampanyasını samimi olarak bitiriyoruz. 89 TL. yapacaktık ama sizlerden gelen yoğun talepte, daha önce ben bu ürünü 10 gram veriyordum, şimdi 30 gram oldu...bel fıtığıyla, boyun fıtığıyla, bel ağrısıyla, diz ağrısıyla, boyun ağrısıyla, ayaklarımız botların içerisinde kaldığından dolayı mantar oluyor, ayak parmak araları kaşınıyor, aşırı şekilde kokuyor, cenazeye gidemiyorsun, mevlide gidemiyorsun, bir yere misafirliğe gidemiyorsun, ayak kokuyor kardeşim. 48 saat içerisinde buna netice koyuyorsunuz…boyun tutulması ve kireç özellikle de boyun fıtığı. Boyun fıtığı ile ilgili samimi olarak söylüyorum maksimum iki dakika…..Gerçekten samimi olarak söylüyorum, stoklar bitti. .… Bel ağrısı, diz ağrısı, boyun ağrısı, bel fıtığıyla ilgili rahatsızlıklarınız varsa doğu tıbbının mucizevi kreminden başka hiçbir çareniz ve umudunuz yok. Sadece 30 gramlık bir ürün gönderiyorum, ikinci 30 gramlık da yanında size geliyor. Bu kutuda 60 gram ürün geliyor, bedeli 59 TL….kaslarda, romatizmal durumlarda, eklem ağrılarında, bel fıtığında, boyun fıtığında, sinüzit ve migreni olan varsa maksimum 5 saniye, vallahi de billahi de 6 saniye değil. …5 saniye diyorum bakın. 5 gün 5 dakika demiyorum, 2 dakika 1 dakika demiyorum. 5 saniye içerisinde neler olduğunu..... -Evet sevgili izleyicilerimiz gördüğünüz gibi.… bel ağrısıyla, diz ağrısıyla, boyun ağrısıyla, bel fıtığıyla çekmiş olduğunuz rahatsızlıklar doğu tıbbının mucizevi kreminin haricinde, hayatınız boyunca bu güne kadar elli yola başvurdunuz.…. Eklem ağrısı, diz ağrısı, bel ağrısı, boyun fıtığı, bel fıtığı, ayak kokusu, sinüzit, hele bir de bazen insanlarda mantar, egzama, olur ya bu mantar egzamayla ilgili çektiğiniz rahatsızlıklarınız varsa bir vallahi haftada bitiriyor. Bazı insanların böyle yüzünde kabuklanmalar falan olur bunu al cildine sür, soyulmalar oluyor. Yani bunu alıp normal olarak sürmüş olduğun zaman içerisinde böyle herhangi bir aksi yanı da yoktur…Doğu tıbbının mucizevi kreminde herhangi bir kişinin kronikleşmiş 10 yıl, 20 yıl diz ağrısı, bel ağrısı, boyun ağrısı, bel fıtığıyla ilgili, sedef, egzama, mantar,…sıkıntılarınız varsa bir daha ömür boyu bu ağrılarla karşılaşmak istemiyor iseniz şayet bizi çok iyi dinleyin…”, "1 Alana 1 Hediye/Kargo Bedava/0212 700 18 51/012 599 12 14/59 TL." şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, ürünün eklem ağrısı, diz ağrısı, bel ağrısı, boyun fıtığı, bel fıtığı, ayak kokusu, sinüzit, mantar gibi rahatsızlıklara iyi geldiği vurgulanarak, sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.

Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.

Diğer yandan, 26 Ağustos 2011 tarih ve 28037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında "Beşerî tıbbi ürünlerin internet dâhil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz." hükmü,

Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlere ilişkin, 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 3.fıkrasında ise "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü yer almaktadır.

Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; “insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten ileri süren veya ima eden tüm ifadeler sağlık beyanı olarak kabul edildiği, bununla birlikte, TV ve radyo kanallarının reklamlarında veya programlarında gıda takviyeleri ve bazı kozmetik ürünlerin "zeka seviyesinde artış, iştahsızlık, erken boşalma, iktidarsızlık, sperm sayılarını arttırma, cinsel sorunları giderme, tansiyon ve ritim bozuklukları, mide bağırsak problemleri, hepatit C, hepatit B, diyare, hemoroid, gastrit/reflü, kolesterol seviyesini azaltma, astım şikayetlerinin giderilmesi, kemik erimesi, trombosit düşüklüğü, kanser (tümör), karaciğer büyümesi, kansızlık, idrar yolları problemleri, migren, baş ağrısı, uçuk tedavisi, metabolizmayı hızlandırması, sindirimi kolaylaştırması, hazımsızlığa iyi gelmesi" gibi bir çok sağlık beyanıyla tanıtımı ve satışının yapıldığı, bunun yanı sıra bazı kozmetik ürünlerinde "bel ve boyun fıtığı, kireçlenme, romatizma, diz ve kas ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrıları, saç çıkarma, kellik" gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilerek yani sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışının yapıldığı” belirtilmektedir.

Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, söz konusu ürünün eklem ağrısı, diz ağrısı, bel ağrısı, boyun fıtığı, bel fıtığı, ayak kokusu, sinüzit, mantar gibi rahatsızlıklara iyi geldiği belirtilerek, birçok rahatsızlığa çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtımının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.

Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihale konu yayında, söz konusu ürünün sağlık beyanı ile tanıtım ve satışının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına... yer verilemez..." hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Kuruluş hakkında evvelce Üst Kurul’un 10.05.2017 tarih ve 2017/19 sayılı toplantısında alınan 41 No’lu kararı ile, 01.05.2017 tarihli yayını nedeniyle 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle idari para cezası ile 5 kez program durdurma müeyyidesinin uygulandığı Üst Kurul Kayıtlarından anlaşılmış olmakla; anılan yayın ile 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; Kanun 32’inci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca anılan yayın kuruluşu hakkında ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat ve kuruluşa ait müeyyide sicili göz önünde bulundurularak, 10 gün süre ile yayınının durdurulmasına karar verilmesi takdir edilmiştir.

Bu itibarla;

YURDUM ANADOLU TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı ve “YURDUM TV” logolu kuruluşun; 26.02.2018 tarihinde saat 09:07’de yayınladığı "Meşhur Pekin Kremi" isimli ürünün sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayına yer vermek suretiyle, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; 6112 sayılı Kanun’un 32’inci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan "8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca, yayının ON (10) GÜN SÜREYLE DURDURULMASINA,

a) Geçici yayın durdurma kararının uygulanmasında; medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, Üst Kurul Kararının tebliğini müteakip saat 00:00’dan başlayarak logosunun yer aldığı ekranda; “Yayınımız, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından 26.02.2018 tarihinde saat 09:07’de yayınlanan ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirlenen ‘Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına... yer verilemez...’ ilkesinin tekraren ihlali gerekçesiyle 10 gün süre ile durdurulmuştur.” metnine yayın durdurma süresince okunur şekilde yer vermesine,

b) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan "8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin …. ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir.… Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükümleri uyarınca yayın lisans iptaline karar verileceği,

c) Ayrıca yayınlarına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun'un 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “… yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına … rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.