İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 02.04.2018 tarih ve 184 sayılı yazısına konu HTV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 30.03.2018 tarihinde saat 09:11’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 30.03.2018 tarihinde saat 09:11’de yayınladığı limon, maydanoz, sarımsak özlerinden oluşan ve jel şekline getirilen bir ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayınında, sunucu tarafından; "...Yüz yılın kürüdür. Rabbimin mucizesidir. Limonun, sarımsağın ve maydanozun özünün tek bir kapsülde birleştiği.... Türkiye'de ve Dünya'da tek olan muhteşem bir karışım... Nasıl kalp ve damar sağlığımız için, nasıl kolesterolümüz için, nasıl şekerimiz için, nasıl tansiyonumuz için, nasıl cilt problemlerimiz için, aknelerimiz için, sivilcelerimiz için, nasıl baldırımızda ki, bacağımızda ki selülitler için, yüzdeki kırışıklar için kullanacağız? Nasıl olacak bu?...", Hiçbir çaba sarf etmeden ne limon sarımsak ve maydanoz kürü ile 1- Kilo verirsiniz. Bu işin bir kısmı. Şeker, Rabbimin izniyle net dengelenir. Tansiyon dengelenir, kolesterol dengelenir... Damarları açar. Damar tıkanıklığını önler.... Bunu ben mi söylüyorum? Sevgili, yine benim canım, Saroçoğlu hocam söylüyor...", "..Aynen böyle bir kür (elindeki kavanozdaki kapsüllere dönüştürülmüş kürü göstererek) ve şu an elindeki bu kür, Saraçoğlu Hocamın anlattığı normal limon, sarımsak, maydanoz küründen en az 10 kat daha etkili. Sadece 1000 kişiye bugün verebiliyoruz, sonrası yedeğe yazılıyor. Bu kadar zor üretimi olan bir kürdür..."- "Beş yıl evvel tahlillerim 3 yüz elli, 4 yüz civarında çıkıyordu. Bir arkadaşım bu ürünü kullnmış sof jel kapsülü sarımsak ve maydanoz, limon karışımı ve bana tavsiye etti. Saraçoğlu'ndan seyretmiş onu."- "Peki normal ilaç mı kullanıyosun hap mı, insülin miydi?"- "Hap kullanıyordum...Yol yürürken, merdiven çıkarken çok yoruluyordum, terliyordum. Yürüyemiyordum. Sabah akşam kullandım bir ay 60 adet kapsülü, şükür..."- "Ne değişti hayatında? Normalde çünkü şeker, benin de şeker raharsızlığım var, çok terleme yapar. Çok halsizlik yapar, sinir yapar, titreme yapar."- "Hepsi var bende zaten. Bu kapsülü kullandıktan sonra, bu karışımı, kürü kullandıktan sonra rahatladım."- " ...Geldi bu kür. Ondan sonra bana sundu ve ben bunu hemen kullanmaya başladım. Kullanınca da tabii ki çok kısa süre içinde bir değişim yaşadım özellikle bir moral kondiksüyonum artmaya başladı. Kendimi daha güçlü, daha güler yüzlü görmeye başladım. Ondan sonra da tabii ki sigara kokusu bende iğrenç bir şeye dönüştü... Vücudumda bir hareketlenme oluştu. Beynim seratonin üretmeye başladı."- "İşte benim iddiam bu. Sabah akşam Allah'ın izniyle bir tane bu kapsülü kullanacaksınız (ürünü göstererek) şu görmüş olduğunuz. Hiçbir zararı yoktur. Hiçbir yan etkisi yoktur. Diyeceksiniz ki "Murat Allah ne muradın varsa versin.", "Sarımsak Limon- Maydanoz Kürü - hemen Arayın 0212 708 77 99, Azerbaycan için: 012 599 11 92" şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, ürünün kalp, şeker, tansiyon, kolesterol, cilt, prostat, KOAH, kilo sorunu, menepoz dönemi sıkıntıları vb. çok sayıda rahatsızlığı tedavi ettiği vurgulanarak, sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.
Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan, 26 Ağustos 2011 tarih ve 28037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında "Beşerî tıbbi ürünlerin internet dâhil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz." hükmü,
Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlere ilişkin, 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 3.fıkrasında ise "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü yer almaktadır.
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadeler sağlık beyânı olarak kabul edildiği, bununla birlikte, TV ve radyo kanallarının reklamlarında veya programlarında gıda takviyeleri ve bazı kozmetik ürünlerin "zeka seviyesinde artış, iştahsızlık, erken boşalma, iktidarsızlık, sperm sayılarını arttırma, cinsel sorunları giderme, tansiyon ve ritm bozuklukları, mide bağırsak problemleri, hepatit C, hepatit B, diyare, hemoroid, gastrit/reflü, kolesterol seviyesini azaltma, astım şikayetlerinin giderilmesi, kemik erimesi, trombosit düşüklüğü, kanser (tümör), karaciğer büyümesi, kansızlık, idrar yolları problemleri, migren, baş ağrısı, uçuk tedavisi, metabolizmayı hızlandırması, sindirimi kolaylaştırması, hazımsızlığa iyi gelmesi" gibi bir çok sağlık beyanıyla tanıtımı ve satışı yapıldığı, yanı sıra bazı kozmetik ürünlerinde "bel ve boyun fıtığı, kireçlenme, romatizma, diz ve kas ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrıları, saç çıkarma, kellik" gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilerek yani sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışının yapıldığı belirtilmektedir.
Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, limon, maydanoz, sarımsak özlerinden oluşan ve jel şekline getirilen ürünün kalp, şeker, tansiyon, kolesterol, cilt, prostat, KOAH, kilo sorunu, menepoz dönemi sıkıntıları vb. çok sayıda rahatsızlığı tedavi ettiği belirtilerek, birçok rahatsızlığa çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtımının ve satışının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihale konu yayında, limon, maydanoz, sarımsak özlerinden oluşan ve jel şekline getirilen ürünün sağlık beyanı ile tanıtım ve satışının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde ... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına ... yer verilemez ..." hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Kuruluş hakkında 04.05.2017 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurul’un 10.05.2017 tarih ve 2017/19 sayılı toplantısında alınan 36 No’lu karar ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle aynı Kanun’un 32’inci maddesinin 1’inci fıkrası uyarınca idari para cezası ile 5 kez program durdurma müeyyidesinin uygulandığı, 08.12.2017, 09.01.2018 tarihli yayınları nedeniyle Üst Kurul’un 21.12.2017, 18.01.2018 tarih ve 2017/51, 2018/03 sayılı toplantısında alınan 89,13 No’lu kararı ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle aynı Kanun’un 32’inci maddesinin 5’inci fıkrası uyarınca 10 gün yayın durdurma kararının uygulandığı Üst Kurul Kayıtlarından anlaşılmış olmakla; limon, maydanoz, sarımsak özlerinden oluşan ve jel şekline getirilen ürünün ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde ikinci kez tekraren ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’inci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan kuruluşun YAYIN LİSANSININ İPTALİNE karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla;
MEDİKO TELEVİZYON VE RADYO YAYINCILIK A.Ş. unvanlı “HTV” logolu medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, 30.03.2018 tarihli yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde ikinci kez tekraren ihlali nedeniyle, 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan "8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca YAYIN LİSANSININ İPTALİNE,
Yayın Lisansının iptaline rağmen yayınına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun’un “Adli Yaptırımlar” başlıklı 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Üst Kuruldan yayın lisansı almadan veya yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına ya da yayın lisansı iptal edilmesine rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır." hükmü uyarınca işlem yapılacağı hususunun, kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
İlgili kuruluşun yayın lisansının iptal edildiği hususunun Kanun’un 29’uncu maddesinin 3’üncü fıkrası uyarınca işlem yapılmak üzere TÜRKSAT A.Ş.’ye bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.