İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 26.04.2018 tarih ve 226 sayılı yazısına konu DOĞU TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 17,18.04.2018 tarihlerinde 11:43, 12:22 ve 08:55 saatlerinde yayınladığı ticari iletişim yayınlarına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 17,18.04.2018 tarihlerinde 11:43, 12:22 ve 08:55 saatlerinde yayınladığı "Nokia 3310" marka cep telefonu tanıtım ve satışına ilişkin ticari iletişim yayınında, sunucu tarafından; “Efendim Türkiye'nin yarışma programı başlıyor ve bu yarışma programında bugün 90 kişiye, evet sadece 90 kişiye ihtiyacımız var ve bizim ihtiyacımız olduğu gibi de aynı zamanda 90 kişinin de ihtiyacı olması gerekiyor. Tam tamına sevgili dostlar, şu an ekranda gördüğünüz Nokia'nın 2018 yılına damga vuran hem tuşlu hem akıllı hem de 3310 modelini göndereceğiz ve telefona ihtiyacı olan 90 kişiye de burada Türkiye'nin huzurunda söz veriyoruz. Bu telefonu göndereceğiz sevgili dostlar. Program başlamadan önce, yarışmamıza başlamadan önce şunu söyleyeceğim sizlere. Kesinlikle ama kesinlikle efendim, 90 kişinin arasına giremediğiniz zaman sakın ama sakın bize sitem etmeyin. Çünkü programı kapatıyoruz, kapattıktan sonra bu sefer televizyon kanalımızı aramaya devam ediyorsunuz. Diyorsunuz ki ben de istiyorum o telefondan, reklamı gördüm, aradım ama hat meşguldü, telefon meşguldü, size ulaşamadım diyenler var. Bu anlamda bizim elimizden bir şey gelmiyor arkadaşlar. Çünkü burada önemli olan şu, diyoruz ya hani, bir yarışma yapıyoruz burada ve bu yarışma içerisinde parmaklarına güvenen kim varsa,en hızlı şuan aşağıdaki telefon numarasını, neydi telefon numaramız, 02162350517, evet 02162350517 numaralı telefonu en hızlı çeviren 90 kişi alabilecek bu telefonu.-Şuan sadece 90 kişi dedik kaldı 85 kişi. 85 kişiye sevgili dostlar, 89 liraya göndereceğiz.-Şimdi Nokia'nın bu güzel telefonunu sizlere tanıtmak için buradayız. Yani satmak için değiliz arkadaşlar onu sizlere en baştan söyleyelim.Çünkü bu telefonu satmaya kalksak zaten oraya 90 kişilik bir kota koymayız. Deriz ki, satıyoruz zaten. Kim ne kadar alabiliyorsa alsın. Ama biz size bugün 580 liraya, bakın mağazada satışa sunulan, 2018 yılında satışa giren bir Nokia'dan bahsediyoruz. Sadece 90 kişi dedik ki sayfamızı bir daha yeniliyorum. Evet, 67 kişi kalmış. 67 kişiye, sadece 67 kişiye 89 liraya göndereceğiz. Bunun sözünü verdik. 90 Kişiyle açılışımızı yaptık, evet sevgili dostlar, 67 kişi kalmış şuan.-Bakalım sayfamızı bir kez daha yeniliyorum, çok özür dileyerek. Evet, 61 kişi kalmış. Şuan 61 kişi kalmış. -Evet sevgili dostlar, yeniliyorum sayfamı bir kez daha. 46 kişi kalmış. Evet şuan 46 kişi kalmış.-Evet, şuan itibariyle Sıla Tv'de. Ve Nokia'nın bu muhteşem kampanyası 90 kişiye özel bir kampanya. Sayfamızı yenileyelim bir kez daha. 19 kişimiz kaldı. Sadece 19 kişi kaldı. -Doluyor değil mi kota? Kaç kaldı arkadaşlar? Bir sayfayı yenileyelim bir kez daha. Evet, 12 kişi kalmış. Evet sadece 12 kişi kaldı.
-Son 3 kişi kaldı. Bu 3 kişiye de aynı şekilde bu telefonu gönderelim bakalım. Hattımızdalar şu an.” şeklinde ifadelere yer verildiği görülmüştür.
İhlale konu yayında geçen ifadelerin, izleyiciye reklamın canlı yayınlandığı ve izleyici acele etmez ise belirli kotası olduğu belirtilen telefonu alma şansını kaybedeceği izleniminin verildiği, reklam boyunca belirlenen kotanın hızla azaldığı, bunun bir yarış olduğu ve hızlı olanın kazanacağı vurgulanarak, izleyicinin satın alma konusunda araştırma ve karşılaştırma yapmadan hızlıca satın almaya teşvik edildiği, ayrıca yayında geçen "Sıla Tv" ifadesinden ticari iletişim yayınının başka kanal için hazırlandığı, dolayısıyla yayınlanan reklamların canlı olmadığı ve aynı ticari iletişim yayınının tekrarına yer verildiği, bunun yanı sıra "Akıllı Telefon" olarak izleyiciye sunulmasına rağmen ürünü üreten Nokia firması ürünü "Klasik Telefon" kategorisinde müşterilerine sunulduğu, telefonun teknik özellikleriyle program sırasında izleyiciye sunulan özellikler arasında farklılıklar olduğu tespit edilmiştir.
Bu nedenle, ürünün tanıtım ve satışın gerçekleşme şekli hakkında izleyicilere eksik, yanlış ve çelişkili bilgiler verilerek izleyicilerin yanıltıldığı kanaatine varılmıştır.
Ayrıca, kuruluşun bir saatlik yayın dilimi içerisinde Kanunda belirtilen yüzde yirmilik oranı (12 dakika) aşacak şekilde toplam 13 dakika 50 saniye süreyle ticari iletişim yayınına yer verdiği tespit edilmiştir.
Bu nedenlerle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi ile 10’uncu maddesinin ikinci fıkrasının ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Kuruluş hakkında ilk olarak 18.09.2017 tarihli yayını nedeniyle, Üst Kurul’un 02.10.2017 tarih ve 2017/40 sayılı toplantısında alınan 15 No’lu kararı ile, 6112 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinin ikinci fıkrasının ihlali nedeniyle, Kanun'un 32'nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca idari para cezası müeyyidesinin uygulandığı, yaptırıma ilişkin Üst Kurul Kararının yayıncı kuruluş tarafından 21.10.2017 tarihinde tebellüğ edildiği,
Yaptırım kararının ilk tebliğinden itibaren kuruluş tarafından;
-30, 31.10.2017, 01.11.2017 tarihli yayınları nedeniyle Üst Kurul’un 14.11.2017 tarih ve 2017/46 sayılı toplantısında alınan 25, 26, 27 No’lu kararı,
-17.11.2017 tarihli yayını nedeniyle Üst Kurul’un 21.12.2017 tarih ve 2017/51 sayılı toplantısında alınan 108 No’lu kararı,
-18, 19, 20, 21.11.2017, 04, 05.12.2017 tarihli yayınları nedeniyle Üst Kurul’un 03.01.2018 tarih ve 2018/01 sayılı toplantısında alınan 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29 No’lu kararı,
-06, 11, 18, 19.12.2017, 17.11.2017 tarihli yayınları nedeniyle Üst Kurul’un 10.01.2018 tarih ve 2018/02 sayılı toplantısında alınan 38, 39, 40, 41, 42 No’lu kararı,
-01, 02, 03, 04, 08.01.2018 tarihli yayınları nedeniyle Üst Kurul’un 18.01.2018 tarih ve 2018/03 sayılı toplantısında alınan 22, 23, 24, 25, 26 No’lu Üst Kurul kararlarıyla (22 kez) 6112 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinin ikinci fıkrasının ihlali nedeniyle, kuruluş hakkında Kanun'un 32'nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca idari para cezası uygulandığı anlaşılmış olmakla;
6112 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan; "Tele-alışveriş yayınları hariç her türlü reklam yayınlarının oranı, bir saat başından bir sonraki saat başına kadarki yayın içinde yüzde yirmiyi aşamaz." hükmünün ilk yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’inci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca, kuruluş hakkında ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat ve kuruluşun ihlal konusundaki kararlılığı (22 kez) göz önünde bulundurularak, BEŞ (5) GÜN süre ile yayınının durdurulmasına karar verilmesi takdir edilmiştir.
Bu itibarla;
1) 6112 sayılı Kanun'un 10’uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan; "Tele-alışveriş yayınları hariç her türlü reklam yayınlarının oranı, bir saat başından bir sonraki saat başına kadarki yayın içinde yüzde yirmiyi aşamaz." hükmünün bir yıl içinde yirmiden fazla ihlali nedeniyle,
a) 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan; “…bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükümleri uyarınca, yayının BEŞ (5) GÜN SÜREYLE DURDURULMASINA,
b) Geçici yayın durdurma kararının uygulanmasında; medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, Üst Kurul Kararının tebliğini müteakip saat 00:00’dan başlayarak logosunun yer aldığı ekranda; “Yayınımız, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından 17,18.04.2018 tarihlerinde 11:43, 12:22 ve 08:55 saatlerinde yayınlanan ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinin ikinci fıkrasında belirlenen ‘Tele-alışveriş yayınları hariç her türlü reklam yayınlarının oranı, bir saat başından bir sonraki saat başına kadarki yayın içinde yüzde yirmiyi aşamaz.’ hükmünün yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlali gerekçesiyle 5 gün süre ile durdurulmuştur.” metnine yayın durdurma süresince okunur şekilde yer vermesine,
c) 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan; “… Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir” hükmü uyarınca, işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
d) Ayrıca, geçici yayın durdurma kararına rağmen yayınlarına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun'un 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “… yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına … rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
2) Yayın Hizmetleri Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 9/A maddesi 1/(c)'de düzenlenen "Gerçek dışı olarak"ilk kez", "son"," sadece tek bir sefer", "sınırlı satış", "hepsi satılmak üzere-satıldı satılacak" gibi ifadelerle izleyici ürünü satın almaya teşvik edilemez." ilkesini dolayısıyla, 6112 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan; "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek" hükmünün ihlali nedeniyle,
6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “8 inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan ve/veya bu Kanun hükümleri kapsamında Üst Kurul tarafından belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmeyen medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden yüzde üçüne kadar idari para cezası verilir. İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz.” hükmü uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği,
a) İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, kuruluşa %3 oranında idari para cezası uygulanmasına,
Ancak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Mart 2018 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının bulunmadığı değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezasının 10.000 (onbin) Türk Lirasından az olamayacağından, 2018 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranına göre 17.065 (onyedibinaltmışbeş) Türk Lirası İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
b) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan; “8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. …” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.