İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 26.06.2018 tarih ve 427 sayılı yazısına konu DERYA TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 11.06.2018 tarihinde saat 08:53’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 11.06.2018 tarihinde saat 08:53’de yayınladığı “limon, maydanoz, sarımsak özlerinden oluşan bir kür ile bir kreme” ilişkin ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayınında, sunucu tarafından; "Sizin hayatınızı değiştiren kalp, şeker, tansiyon, kolesterolden tutun cilt hastalığından varislere, cinsel problemlere kadar her türlü problemlere her türlü sıkıntıları doğal yoldan sadece ve sadece sabah aç karnına bir tane akşam dilerseniz yatmadan önce bir tane içilerek ortadan kaldıran muhteşem bir iksir. .. Bu kürü kullananlar hayatına katanların bakın saç ve cilt diyorum sizlere varis diyorum sizlere özellikle şekeri dengeleme, tansiyonu , hiper tansiyonu düşürme ve dengeleme noktasında, kolesterole sağladığı fayda noktasında bakın daha sayamayacağım ana arteri kalp ve damar uzmanlık alanı kalp ve damar. Kalbe iyi geliyor ve özellikle damarları açıyor…Tüm ağrılar, bütün hastalıklar hepsi ama hepsi tarihe karışıyor. Nasıl mı? 6+8 tüm ağrılara hastalıklara çözüm olmaya geliyor. Evet yanlış duymadınız...6 adet sarımsak, limon ve maydanoz kürü ve 8 adet ağrı kremi biraraya gelince ne mi oluyor? Kalp damar hastalıkları yok oluyor, çabuk ve hızlı bir şekilde kilo veriliyor, şeker dengeleniyor, saç ve cilt güzelliği destekleniyor, stres azalıyor, tansiyon dengeleniyor, uyku dengesi ayarlanıyor, uyandığımızda oluşan vücut ağrıları ve şişlikleri adeta yok oluyor, eklem ağrılarını giderip kireçlenmeyi önlüyor. Bel, boyun, fıtık dahil tüm ağrılar tarihe karışıyor.Özellikle büyüme çağındaki çocukların büyüme ağrısı denilen eklem ağrılarını gideriyor. Migren ve sinüziti tedavi ederek baş ağrılarını ortadan kaldırıyor.......sizi sağlıklı ve ağrısız bir yaşama davet ediyoruz...varis problemlerine rabbimin izniyle birebir çözüm olan, özellikle gençleşmek ve genç görünmek adına size müthiş bir ayrım ve ayrıcalık sağlayan olağanüstü bir kürdür. Tansiyonu dengeler, şekeri dengeler....kolesterolü düşürür, onun dışında kalp ve damar dostudur, damarları açar, damar açıcı özelliği vardır limon, sarımsak , maydanoz kürünün. Bunu ben söylemiyorum özellikle Saraçoğlu başta olmak üzere diğer hocalarımızın zaten yapmış oldukları programlarda bunu anlarsınız, bunu mutlaka dile getiriyorlar…Bundan sonra bu kürle kalp hastalıkları, damar tıkanıklıkları, kolesterol, tansiyon cilt ve saç problemleri prostat sorunu akciğer ve karaciğer hastalıkları tarihe karışıyor. Tüm bitki uzmanlarının bir numaralı tercihi.....limon, sarımsak, maydanoz kürü Saraçoğlu hocanın dediği gibi bir ömre bedel....hayal bile edemeyeceğiniz sonuçlar doğuran...muhteşem bir kür." şeklinde ifadelerle, ürünün kalp hastalıklarına, damar tıkanıklıklarına, kolesterol, tansiyon cilt ve saç problemleri prostat sorunu akciğer ve karaciğer hastalıkları iyi geldiği vurgulanarak sağlık sorunlarına çözüm olarak sunulduğu, sağlık beyanıyla satışı ve pazarlamasına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.
Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan, 26 Ağustos 2011 tarih ve 28037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında "Beşerî tıbbi ürünlerin internet dâhil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz." hükmü,
Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlere ilişkin, 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 3.fıkrasında ise "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü yer almaktadır.
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadeler sağlık beyânı olarak kabul edildiği, bununla birlikte, TV ve radyo kanallarının reklamlarında veya programlarında gıda takviyeleri ve bazı kozmetik ürünlerin "zeka seviyesinde artış, iştahsızlık, erken boşalma, iktidarsızlık, sperm sayılarını arttırma, cinsel sorunları giderme, tansiyon ve ritm bozuklukları, mide bağırsak problemleri, hepatit C, hepatit B, diyare, hemoroid, gastrit/reflü, kolesterol seviyesini azaltma, astım şikayetlerinin giderilmesi, kemik erimesi, trombosit düşüklüğü, kanser (tümör), karaciğer büyümesi, kansızlık, idrar yolları problemleri, migren, baş ağrısı, uçuk tedavisi, metabolizmayı hızlandırması, sindirimi kolaylaştırması, hazımsızlığa iyi gelmesi" gibi bir çok sağlık beyanıyla tanıtımı ve satışı yapıldığı, yanı sıra bazı kozmetik ürünlerinde "bel ve boyun fıtığı, kireçlenme, romatizma, diz ve kas ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrıları, saç çıkarma, kellik" gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilerek yani sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışının yapıldığı belirtilmektedir.
Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, “limon, maydanoz, sarımsak özlerinden oluşan bir kür ile bir kreme” ilişkin ürünün kalp-damar hastalıklarına, kolesterol hastalıklarına, yüksek tansiyon ve şeker hastalıklarına, halsizliğe, yorgunluğa, kol ağrılarına, böbrek yetmezliğine, kilo problemlerine iyi geldiği ve cinsel performansı arttırdığı vurgulanarak birçok rahatsızlığa çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtım, satış ve pazarlamasının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihale konu yayında, “limon, maydanoz, sarımsak özlerinden oluşan bir kür ile bir kreme” ilişkin ürünün sağlık beyanı ile tanıtım, satışı ve pazarlamasının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan; "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına...yer verilemez.. " hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Kuruluş hakkında evvelce Üst Kurul’un 10.05.2017 tarih ve 2017/19 sayılı toplantısında alınan 39 No’lu karar ile kuruluş hakkında 04.05.2017 tarihli yayını nedeniyle 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle idari para cezası ile 5 kez program yayının durdurulmasına karar verildiği, anılan kararın kuruluşça 17.06.2017 tarihinde tebellüğ edildiği Üst Kurul Kayıtlarından anlaşılmış olmakla; 11.06.2018 tarihinde saat 08:53’de yayınladığı ticari iletişim yayını ile 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’nci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca anılan yayın kuruluşu hakkında ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat ve kuruluşa ait müeyyide sicili göz önünde bulundurularak, 10 gün süre ile yayınının durdurulmasına karar verilmesi takdir edilmiştir.
Bu itibarla;
DERYA TV RADYO A.Ş. unvanlı ve “DERYA TV” logolu kuruluşun; 11.06.2018 tarihinde saat 08:53’de yayınladığı “limon, maydanoz, sarımsak özlerinden oluşan bir kür ile bir kreme” ilişkin ürünün sağlık beyanıyla tanıtım, satışı ve pazarlamasına yönelik yayına yer vermek suretiyle, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan "8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca, yayının ON (10) GÜN SÜREYLE DURDURULMASINA,
a) Geçici yayın durdurma kararının uygulanmasında; medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, Üst Kurul Kararının tebliğini müteakip saat 00:00’dan başlayarak logosunun yer aldığı ekranda; “Yayınımız, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından 11.06.2018 tarihinde saat 08:53’de yayınlanan ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirlenen ‘Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına...yer verilemez...’ ilkesinin tekraren ihlali gerekçesiyle 10 gün süre ile durdurulmuştur.” metnine yayın durdurma süresince okunur şekilde yer vermesine,
b) 6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan "8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin …. ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir.… Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükmü uyarınca yayın lisansının iptaline karar verileceği,
c) Ayrıca yayınlarına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun'un 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “… yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına … rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.