İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 07.09.2018 tarih ve 561 sayılı yazısına konu AS TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 27.07.2018 tarihinde saat 14:00:57’de yayınladığı “Fusion Deejays” adlı müzik programı yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, AS TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 27.07.2018 tarihinde saat 14:00:57’de yayınladığı sunuculuğunu Fatih SEVİNÇ'in yaptığı “Fusion Deejays” adlı müzik programında, şarkıcı Pink'in 'Secrets' adlı klibinde, şarkıcı ve bir grup dansçının kapalı mekanda bir araya gelip dansçılar grafitilerle süslü duvarlar önünde kadın-erkek bazen de aynı cinsiyetler eşleşerek dans ettiği, bu dansların cinsel çağrışımlar -genellikle homoseksüel- erotik dans figürleriyle devam ettiği görülmüştür.
Bilindiği üzere, cinsel içerikli yayınlardan etkilenme düzeyi, yaş, cinsiyet, bireysel faktörlere göre değişiklik gösterebilir. Yoğun cinsel mesajlar içeren bu yayın çocukların ekran başında olma ihtimalleri olan korumalı saatlerde yayınlanmış, çocukların zihinsel ve ahlaki gelişimine verebileceği zarar hesaba katılmamıştır. Yapılan araştırmalar henüz cinsel ve bilişsel gelişimleri nedeniyle ekrandan aldıkları iletiyi iyi-kötü ayrımı yaparak yorumlayamayan çocukların, kliplerdeki pornografi sınırlarını zorlayan içeriklerden ruhsal ve fiziksel açıdan ciddi anlamda olumsuz etkilendiğini ortaya koymaktadır. Müzik video kliplerin de dahil olduğu cinsel içerikli yayınların bilhassa ergenlik dönemindeki bireyler açısından pek çok olumsuz sonucu doğurduğu birçok çalışma tarafından ortaya konmuştur. Yapılan bir araştırmada, 7-12 yaş arası çocukların içinde bulundukları gelişim dönemi göz önünde bulundurulduğunda; klipler aracılığı ile sürekli, birbirinden bağımsız, cinselliği çağrıştırıcı öğeler içeren görüntüleri izlemelerinin onların, hazır olmadıkları cinsel uyaranlarla karşı karşıya kalmalarına ve bilişsel çatışma yaşamalarına neden olduğu ve çocukların gelişim dönemlerine uygun olmayan bu tür görüntülere maruz bırakılarak istismar edildikleri belirtilmiş, bunun da çocuk ve gençlerde bilinçaltı düzeyde cinsellik yaşının aşağı çekilmesi, pornografik gösterimlere duyarsızlaşma ve bunları meşrulaştırma, bu tür eylemleri taklit etme gibi bir takım olumsuz etkilere neden olabileceği ifade edilmiştir.
Dolayısıyla yoğun cinsel mesajlar içeren ihlale konu içeriğin korunması gereken çocuk ve gençlerin ekran başında olabileceği (14:25) zaman ve saatlerde ekrana getirilmesinin, çocuk ve genç izleyicilerin ruhsal, fiziksel ve ahlaki gelişimlerini olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.
Bu nedenlerle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin ikinci fıkrasının fıkrasının ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Bu itibarla;
6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddenin ikinci fıkrasında yer alan; "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde, çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar verebilecek türde içerik taşıyan programlar bunların izleyebileceği zaman dilimlerinde ve koruyucu sembol kullanılsa dahi yayınlanamaz." ilkesinin ihlali nedeniyle,
6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “8’inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanun’un diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan ve/veya bu Kanun hükümleri kapsamında Üst Kurul tarafından belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmeyen medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden yüzde üçüne kadar idari para cezası verilir. İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz.” hükmü uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği,
a) İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, kuruluşa %1 oranında idari para cezası uygulanmasına,
Ancak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Haziran 2018 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 303.261,75 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezasının 10.000 (onbin) Türk Lirasından az olamayacağından, 2018 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranına göre 17.065 (onyedibinaltmışbeş) Türk Lirası İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
b) 6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “ (…) 8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,
Üst Kurul Üyesi İsmet DEMİRDÖĞEN ve İlhan TAŞCI’nın karşı oyları ve oy çokluğuyla karar verildi.
Toplantıya Ait Şerhler
Üst Kurul’un 11.09.2018 tarih ve 36 sayılı toplantısında alınan 13 no.lu karara karşı oy yazısı.
İsmet Özdal DEMİRDÖĞEN Şerhidir.
Üst Kurul’un 11.09.2018 tarih ve 36 sayılı toplantısında alınan 13 no.lu karara karşı oy yazısı.
İlhan TAŞCI Şerhidir.