İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 17.12.2018 tarih ve 1027 sayılı yazısına konu HALK EURO logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 10.12.2018 tarihinde saat 14:55’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 10.12.2018 tarihinde saat 14:55’de yayınladığı “İskit Yağlı Mucize Krem” isimli ürünün ticari iletişim yayınında sunucu tarafından; “Sevgili izleyenlerimiz. Türkiye'nin ağrı kremi kampanyası devam ediyor. İskit yağlı mucize krem. Doğru mu Latif abi? ...Bir yıllık kreminizi Latif DOĞAN gönderiyor. İşte asrın Türkiye'nin en büyük ağrı kremi kampanyasıdır. Haberiniz olsun.", " On dakika sürün. Yatın.Sabah kalkın hiçbir şeyiniz kalmaz. Böyle bir kampanya, böyle bir çağrı merkezi göremedim.", "Ekranın altındaki numaraları aramaya devam ediyorsunuz. Baston kullananlar Latif abi, çok karşılaşıyoruz bastonunu bir haftada atanlar var. Her eve lazım. İskit yağlı mucize krem.", ayrıca ürünü kullandığını ve fayda gördüğünü belirten kişilerle arasında geçen diyaloglarda; “-Ağrım, sızım vardı.Ben bu ilaçları kullanalı çok iyi geliyor bana. Merdivenleri çıkamıyordum.Dizlerim ağrıyordu.Yatakta yatamıyordum. Bacaklarım sızlıyordu sabaha kadar. Kollarımda kireçlenme vardı. Romatizmam vardı. İki buçuk senedir kullanıyorum. Çok iyi geldi bana. Allaha şükür iyi gidiyorum. Merdivenleri çıkıyorum. Değneklerle yürüyordum. Değnekleri bıraktım. İki bastonla geziyordum evin içinde. Allah'a şükür bıraktım çok iyi geldi. Yataklarda yatamıyordum. Sabaha kadar sızıdan. Uyuyamıyordum. İyi geldi. - Yani tavsiye ediyorsun herkese.) Tavsiye ediyorum herkese. Herkese tavsiye ediyorum. ", "Geçenlerde bir baktım reklamdasınız. Dedim ki bu adam doğru dürüst bir adam. Bunun oynadığı reklam yanlış bir reklam olmaz. Baktım ürüne İskit. Ben boyun fıtığım var benim. Bu boyun fıtığım nereye gittiysem, kaç doktora gittiysem bir türlü şifa bulamadım. Ameliyat dediler neticede. Fakat ameliyata da korkuyorum bu yaştan sonra yani. O bıçak altına yatmaktan. Dedim ki Latif DOĞAN'ın şu İskit valla nereye sürdüysem of şahane neticeler aldık."," İzledim kullandım. Arkadaşımın tavsiyesi ile verdi kullandım. Oğlum da burada kolu ağrıyordu. Birebir kullandık. Kol ağrısı, kas ağrısı geçti. Ben de bel tutulması vardı inanın geçti. Duşa giriyorum mucize bir şey duştan sonra bile devam ediyor etkisi. O yakması, yakısı ovsan da geçmiyor. Üç dört gün sizi rahatlatıyor zaten. Ben çok memnunum. Beli ağrıyordu. Kas yırtılması vardı. Tedavi gördü. Fakat fizik tedavi ile daha iyi olacak dediler. Geçmedi. Bunu sürdüm geçti”, "İşte mucize krem, işte dev kampanya. Herkes orijinal ürün alsın, herkes memnun kalsın diye beş mucize krem alana beş tanesini bedava veriyoruz. Sadece geçici bir süre için beş alana beş bedava. hemen arayın veya çağrı bırakın bu fırsatı kaçırmayın. 0212 708 7766..." şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, ürünün bel fıtığı, boyun fıtığı, migren, kas ağrısı, kireçlenme, romatizma, kas yırtığı vb. rahatsızlıklara iyi geldiği vurgulanarak sağlık sorunlarına çözüm olarak sunulduğu, sağlık beyanıyla satışı ve pazarlamasına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.
Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan, 26 Ağustos 2011 tarih ve 28037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında "Beşerî tıbbi ürünlerin internet dâhil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz." hükmü,
Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlere ilişkin, 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 3.fıkrasında ise "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü yer almaktadır.
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadeler sağlık beyânı olarak kabul edildiği, bununla birlikte, TV ve radyo kanallarının reklamlarında veya programlarında gıda takviyeleri ve bazı kozmetik ürünlerin "zeka seviyesinde artış, iştahsızlık, erken boşalma, iktidarsızlık, sperm sayılarını arttırma, cinsel sorunları giderme, tansiyon ve ritm bozuklukları, mide bağırsak problemleri, hepatit C, hepatit B, diyare, hemoroid, gastrit/reflü, kolesterol seviyesini azaltma, astım şikayetlerinin giderilmesi, kemik erimesi, trombosit düşüklüğü, kanser (tümör), karaciğer büyümesi, kansızlık, idrar yolları problemleri, migren, baş ağrısı, uçuk tedavisi, metabolizmayı hızlandırması, sindirimi kolaylaştırması, hazımsızlığa iyi gelmesi" gibi bir çok sağlık beyanıyla tanıtımı ve satışı yapıldığı, yanı sıra bazı kozmetik ürünlerinde "bel ve boyun fıtığı, kireçlenme, romatizma, diz ve kas ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrıları, saç çıkarma, kellik" gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilerek yani sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışının yapıldığı belirtilmektedir.
Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, “İskit Yağlı Mucize Krem” isimli ürünün bel fıtığı, boyun fıtığı, migren, kas ağrısı, kireçlenme, romatizma, kas yırtığı vb. rahatsızlıklara iyi geldiği vurgulanarak birçok rahatsızlığa çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtım, satış ve pazarlamasının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihale konu yayında, “İskit Yağlı Mucize Krem” isimli ürünün sağlık beyanı ile tanıtım, satışı ve pazarlamasının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan; "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına...yer verilemez.. " hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Kuruluş hakkında evvelce Üst Kurul’un 02.10.2018 tarih ve 2018/40 sayılı toplantısında alınan 23 No’lu kararı ile kuruluşun 27.09.2018 tarihli yayını nedeniyle, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle idari para cezası ile 5 kez program yayının durdurulmasına karar verildiği, anılan kararın kuruluşça 27.10.2018 tarihinde tebellüğ edildiği Üst Kurul Kayıtlarından anlaşılmış olmakla; 10.12.2018 tarihinde saat 14:55’de yayınladığı “İskit Yağlı Mucize Krem” isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayını ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’nci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca anılan yayın kuruluşu hakkında ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat ve kuruluşa ait müeyyide sicili göz önünde bulundurularak, 10 gün süre ile yayınının durdurulmasına karar verilmesi takdir edilmiştir.
Bu itibarla;
YEŞİLIRMAK YAYINCILIK A.Ş. unvanlı ve “HALK EURO” logolu kuruluşun; 10.12.2018 tarihinde saat 14:55’de yayınladığı "İskit Yağlı Mucize Krem" isimli ürünün sağlık beyanıyla tanıtım, satışı ve pazarlamasına yönelik yayına yer vermek suretiyle, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan "8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca, yayının ON (10) GÜN SÜREYLE DURDURULMASINA,
a) Geçici yayın durdurma kararının uygulanmasında; medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, Üst Kurul Kararının tebliğini müteakip saat 00:00’dan başlayarak logosunun yer aldığı ekranda; “Yayınımız, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından 10.12.2018 tarihinde saat 14:55’de yayınlanan “İskit Yağlı Mucize Krem” isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirlenen ‘Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına...yer verilemez...’ ilkesinin tekraren ihlali gerekçesiyle 10 gün süre ile durdurulmuştur.” metnine yayın durdurma süresince okunur şekilde yer vermesine,
b) 6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan "8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin …. ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir.… Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükmü uyarınca yayın lisansının iptaline karar verileceği,
c) Ayrıca yayınlarına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun'un 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “… yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına … rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.