İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının, 24.12.2018 tarih ve 1075 sayılı yazısına konu; TV 8 logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 18.12.2018 tarihinde saat 19:22’de yayınlanan “MasterChef Türkiye” adlı program yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, TV 8 logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşta; "Genel İzleyici" sembolü ile yayınlanan “MasterChef Türkiye” isimli programın 18.12.2018 tarihinde saat 19:22’de yayınlanan bölümünde geçen diyaloglarda; “Uğur veya sen burada olsan hayatta yapmazdın bu çorbayı iyi ki yukardasın.- Sen de ancak ordan konuşursun Doruk.- Nerden konuşayım yanına mı geleyim oğlum.- Anca ordan, elenmeseydin de keşke sen de yukarda olsaydın hadi canım kardeşim benim.- Ne yapayım Uğur hayat.- Uğur balkonlara çıkınca huyun değişiyor.- Yoo burda çıtım çıkmıyor. Doruk bana alttan laf atıyor.- Aşağıda yarışırken senin sesin çıkmıyordu yukarı çıkınca yine sesin çıktı- Bir buçuk saatte hamsi ayıklıyorsun gelmişsin burda bana laf söylüyorsun.- Benim hatam zaten o. Zaten o yüzden elendim. Olum ben eleştiriyi kabul ediyorum.- Sana bir şey söyleyeyim mi Doruk. Ne kaybedersen şu çenenden kaybedeceksin. Senin ne işin var bunlarla yaa ?- Aa bir dur bakalım bunlar ne demek yaa. - Sen kimsin be? Sen kimsin? - Cekete yazık üstündeki. Sus ya birazcık.- Sen giyiyorsun o ceketi. O ceketi ben giyiyince mi ? yazık abi.- Sus sus. Muhatap olma. Niye muhatap oluyorsun, sana ne boşver.- Bir dur bakalım bunlar ne demek ya.- Sen bunlarla diyorsun aynaya bak. Bunlarla diyor, terbiyesiz o kadar insana sen bunlarla diyorsun.- Sen bir sus Tuğçe ya.- Bizim burda ne işimiz var anlamıyorum- Bir sus Tuğçe ya çık git sen ya. Ne işin var.- Görüyorsun değil mi? Senin bunlarla ne işin var diye bağırıyor, pardon. Ben su istiyorum arkadaşlar.- Tuğçe Hanıma su verelim.- Hadi ordan be... burdan sana ... - Tuğçe Hanım yoksa şovunu yapamayacak.- Kes sesini yani başlatmayın.- Vay be!- Kes sesini kendine gel kes sesini - Senin istediğin malzeme kullanılıyor istemediğin malzeme kullanılmıyor öyle mi?- Bunlarla muhatap oluyorsun hee. Ben sana göstericem bunları.- Göstermeyenin ...- Ben sana göstericem bunları.- Göstermeyin.- Hadi bakalım !! Kimin için gel dök bee.- Tuğçe kesinlikle haklı, stüdyoyu terk ederek iyi bir şey yaptı. Kerem çok ayıp ettin. Bunlar ne demek ya. Biz on insanlarla yarıştık hepsi bizim arkadaşımız sana yakışmadı.- Siz çok oldunuz haa valla çok oldunuz. - Bak sus! - Ben susayım yarışmacı olarak burda kalan Kerem susacak.- Haddini bilmiyorsan susacaksın.- Haftalar önce elenmiş yarışmacı susmasın Kerem sussun.- Haddini bilmiyorsan susacaksın! Susacaksın! Çıkmak istiyorum ben çıkmak istiyorum. - Bay bay.- Ben su istiyorum. Susacaksın! - Tuğçe o kadar şov yapmaya geldiğini biliyorum ki! Seni bu stüdyodan çıkartmak için elimden geleni yaptım. Kendi kendine çıktın. Beş dakika kafamı dinledim şu anda.- Ben Uğur'la muhatap oluyorum. Uğur'la tartışmıyorum bile. Karşılıklı olarak Uğur'la birbirimize bir şeyler ifade etmeye çalışıyoruz, Kerem'in kurduğu cümleye bakar mısınız? En başından beri söylüyorum, en başından beri diyorum ki - Sinsi, yılan, sen buranın en arkadan iş çeviren insanısın diyorum. Bak bugün kendini belli ettin. O kadar seyirci Kerem'i desteklemeye gelmiş, bunlarla mı muhatap oluyorsun Uğur diyor. Kimsin bana anlat kendini, kimsin yaa!...- Gene cani gaddar ben olucam. Vallahi billahi neyse sağlık olsun. Hiç olmadığımız şey sanki.- Nasıl gidiyor Meltem?Meltem İyi gidiyor şef.- Ne yapmaya başladın?-Tütsüye başladım.-Ekmek ne durumda? Mayaladın mı attın mı? Biraz daha temiz çalış. Finaldeyiz diye atlayacağımızı sanma yani. Ne oldu? Biz yokken burada bir gerginlik olmuş. Tuğçe nerede?-Kerem bir kelime konuştu o da sinirlendi gitti.-Nereye gitti Tuğçe?-Çıktı dışarı arazi.-Hakan git sen şu Tuğçe'yi getir. Bakalım ne olmuş dinleyelim. Burada konuk olarak aldık bu arkadaşları niye böyle yapıyorsunuz?- Bizim hiç bir kıymetimiz yokmuş, anladık yani. Elenmişiz diye ... elenebiliriz sonuçta. - Şu an gelmek istemiyorum.- Ne oldu?- Keremi görmek istemiyorum.- Sakin, sakin ol.- Şef istemiyorum. İstemiyorum. Ben oraya gelmek istemiyorum.- Niye?- Kerem efendinin dediklerini duymadınız çünkü. Çünkü niye? Meydanı boş buldu. Çünkü şefler ordan çıktı. Egoları konuştu Kerem'in. Kerem Beyin. - Tamam da, ben de diyorum ki ne dedi sana tam olarak.- Bakın anlatayım mı. Siz çıktınız. Biz Uğur'la tartışıyoruz, konuşuyoruz yüksek sesle konuşuyoruz. Keremin dönüp de hani Kerem çok beyefendiydi? Hani iyi insandı ya Kerem. Dönüp şunu söylüyor. Bunlarla mı muhatap oluyorsun Uğur?- Kerem senden özür dilesin bunu bitirelim. - Kerem benden özür dilemesin, ben Kerem'le istemiyorum. Kerem hep böyle kendini kamufle ediyor. Ben istemiyorum. Kabul etmiyorum. Kerem'in özrünü falan. Asla istemiyorum şefim. Bak yalvarıyorum, beni bu pozisyona sokmayın. - Bak burda şu anda diğer arkadaşlarında var. O arkadaşlarına da ayıp olur, sen gel stüdyoya Kerem zaten hepsinden de, senden de özür diler. Tamam.- Özür diledi herşeyi unuttuk zaten. - Arkadaşsınız siz, sakin ol gel.- Kerem sen bir Tuğçe'den özür dile. Onlar bizim konuğumuz. Özür dilemek erdemdir biliyorsun. - Ama Kerem'de yok ki o, öyle bir şey Kerem'de var mı? Ben Kerem'in özürünü filan dinlemek istemiyorum. Özürünü asla kabul etmiyorum.- Sen de öyle deme şimdi, özür dileyecek. Biliyorsun bizde misafir ağırlamak çok önemlidir. Sen bizim misafirimizsin. Kerem'de özür dileyecek erdemlikte bir adam, ben biliyorum.- Onun kamuflajı bu, zaten yapıp özür dilemek.- Bir de şöyle bir şey. Eleme stresiyle böyle bir şey söylemiş olabilir.- Hayır. Stres yönetimi vardı değil mi? MasterChef olmakta.- Konuğumuz olarak kendisinden içtenlikle özür diliyorum şef. Eğer kalbini kırdıysam affola.- Şef benden çiğ tavuk yememi istesin yerim. Mehmet Şef benden rica etmeseydi orda özür mözür dilemezdim. Mehmet Şefin sözü benim için emir olduğu için, hiç bir zaman ama hiç bir zaman itiraz edilmeyecek bir şey olduğu için ben orda özür diledim.- Yarışmanın stresiyle söylemiş olabilir. Diğer arkadaşlardan da senden de özür diledi, bence kapatalım yaa. O da şu anda eleme potasında. - İnşallah elenir. Potada ya, inşallah gider.- Ben burada perişan olmuşum, her yerimden ter akıyor. Elim ayağım dolaşmış, ben burda sizi mi avutcam? Siz bozulmayın diye mi uğraşcam, çocuk mu oynatıyoruz burda? Ya oturun efendi gibi seyredin.)- Kimse benden özür dilemesin. - Misafirlerimiz de misafirliğini bilmeli ama. - Kimse benden özür dilemesin diyo, kim sana ne yaptı, burda kendini bilmeyen bir tek sensin.- Her ne kadar yarışmacı saygılı olması gerekiyorsa, misafirde misafirliğini bilmeli ama, değil mi?- Şefim biz zaten misafirdik zaten burda. Bunlar kim olana kadar.!!!- Tuğçecim çok üzüldüm senin kalbini kırdım diye. Hayatım konuk olarak geldin.- Yaa bana hayatımlı, Tuğçecimli konuşma.- Pardon Tuğçe Hanım, Tuğçe Hazretleri özür dilerim senden.- Özür dileyene bakın, dalga geçerek özür diliyor.- Yeter ya yeter, herkesin bir sabrı var yaa.- Konuyu kapattık bence.-Kerem 16 haftadır stüdyoda herkese arkadaşlık dersi veriyorsun canım ciğerim kardeşim modundasın, ama kamera arkasında olanları kimse görmüyor. Orda bir rezaletsin kişilik konusunda. İlk beni alabilirsin, ben ahçıyım mesleğim uğruna elimden geleni ardıma koyma, ama sakın burdan kendine bir pay çıkarma....- Sosyal ilişkiler bir yana ahçılık bir yana. Şu mesleğe, şu kadarcık saygın varsa bugün elimden geleni arkama koymıycam, kendim için uğraşcam. - Eyvallah.- Büyük ihtimalle Kerem bugün finale çıkacak bundan eminim.- Adam yazdı.- Köprünün altından ne sular geçmiş, nerden nereye...-İlk Meltem'i seçerim ben.- Ben senin yerinde olsam, Ezgi'yi seçerdim. Açıkcası kendi yerimde olduğu için alamam.- Sen arkadaşına inanmayan biri olduğun için seçmezdin beni.- Arkadaşımı seçtim. - Arkadaşını mı seçtin? Meltem olmazsa sen yemek yapamazsın be! Lafı çarpıtma! Yemek yapabilecek birine ihtiyacım vardı, çok şükür Meltem var yani. - Sonuç olarak ben birazcık öveyim dedim, ağzımın payını aldım, yine boş yaptım geçiyoruz.- Vanilyam nerde vanilyam? Git yaaaa.- Nerde diye bağıran sen, mutfakta her seferinde vanilya nerde diye bağırıyorsun git bul abi. - Ya bulamam, vaktim yok ya, git yaa. - Valla sen vanilya almayı unutursan, mutfakta ben vanilya nerde diye gayette bağırırım. Sen şeflik yapamıyorsan ben bunun hesabını şefe sorarım.- Karışma işime, yumurtamla arama giriyorsun, ben ne istersem onu yapıcam.- Ezgi !!!...- Ne diyosun yaa sen şeflik yapamıycan mı? - Yeme.- Ezgi Allah dedirtiyorsun, senin karakterinden dolayı azar işitiyorum ben.- O zaman eğit beni Uğur.- Nasıl olacak o?- Atacam en sonunda şef. Ciddi söylüyorum atacam en sonunda. Ezgi harbi ayıp ediyorsun yaa.- Ben de yumurtaları atarım. Yaaaa...- Sakin...- Bağırarak buraya şov yapmaya mı geldin yaa...- Git ya bu kadar açma.- Dinliyor musun beni!!!!....- Eslem nasıl gidiyor? İyisiniz Zeyneple ..Millet sizi birbirine vurdurdu!!!-Kız çok erken gittin beee...Eleme yemeğini yapamadın sen..-Eşlem eledi beni.-Sen yaptığın yemekle kalabileceğini mi düşünüyorsun?-Mikser'den duyamıyorum..!!- aslında sizinle konuşmak için onlara yalan söyledim.duyuyorum ama takmıyorum.!!!....- Atakan geçmiş olsun salata mı yapıyorsun?- Bana bulaşma!....- Ya yeter artık 45 dk oldu 14 karidesi ayıklayamadı.- Kerem oynama, şuraya geç! Ben size diyorum ki mutfak idare edeceksin masterchef olacaksın hala kafan çıraklıkta. Biz idareci masterchef arıyoruz, çırak aramıyoruz. - Ne yapıyorsun ya Doruk! Doruk cevap ver! Cevap ver bana. Abi neden cevap vermiyosun?- Tamam Kerem tamam.- Tamamlık birşey yok abi. Bu böyle değil, böyle istemedim bunu. - Kaç kere Doruğa bu konuda komut verdin?- Yaklaşık yedi sekiz kere.- Demek ki bunu iyi yapamıyor, neden değiştirip bunu başkasına vermiyorsun, fırça yemek yerine adam değiştir abi, çocuk demek ki bunu iyi yapamıyor. Hamsi olayına döndürdün, koy başka bir adamı, sen şefsin. Sen Doruğu kırmamak adına, kendi finalini sabote ediyorsun.- Ne yapıyorsun, işi devret.- Misafirim abi bu kadar da olmaz. 45 dakika yaptım doğrusun. Kötü karides veremem. Başkasının yaptığı gibi bağırsaklarıyla mı versemiydim karidesi.?Çok ayıp ettiniz bana. Bu kadarını söyliycem. -Sen ne yapıyon orada?-Bana hiç gelmeyin abi.- Senin şovun değil bu.- Şov değil.- Bana söylemen lazım, şunu yapıyorum bunu yapıyorum diye.- Kardeşim ben ondört tane yapmışım bir tane kötü gördün, eyvallah yaa hepsini nasıl atarız ya.-Kontrol ettim. Hepsini atarım atmam hepsini kontrol etmek zorunda hissediyorum kendimi. Vaktimi çalıyorsun benim.- Öylemi Kerem zamanını mı çalıyorum?Sana yardıma geldik biz buraya yaaaa.- Bırak abi bırak...Sordun mu sen bana bunu nasıl yapıcam diye?Ben senin peşinde mi koşucam? Neyi ne kadar koyacağını biliyormusun? Unu ne kadar patatesi ne kadar koyacaksın?..Söyle o zaman?...- Ezgi bana balon göndersene...- Ya Mehmet abi işine bak.- Sizi bir kontrol edeyim - Abi ne yapıyorsun sen, şef Mehmet Abi geliyor burada balon malon patlatıyor burası çocuk parkı mı? Mehmet abi burayı iyice çocuk parkına çevirdin. Burası bizim için önemli bir yarışma, şov yapmaya mı geldin buraya.?- Sen niye geldin abi buraya?- Ezgi balonu getirdi, ben de vermek istedim.- Takım da yarışmaya mı geldin, oyun oynamaya mı? Buraya yardıma mı geldin balon patlatmaya mı? Mehmet bir daha o tarafa geçersen konuk monuk dinlemem gönderirim. - Önce Ezgi'ye kız sonra bana kız.- Sen kaç yaşında adamsın, çocuklarla mı oynuyorsun yaa.- Niye balon patlatıyorsun Mehmet Abi. Ben, benden kaç yaş büyük bir insana nasıl şey yapcam.- Kendinden kaç yaş büyük bir insana sert bir şekilde söylersin. Ben şu an finaldeyim, benim takımımı sabote ediyorsan yapma dersin.- Taktik yapıyorum, onları oyalıyorum.Cezanı da aldın abi artık yapma! Benim planıma niye uymuyorsun...” şeklinde ifadelere yer verildiği görülmüştür.
İhlale konu yayında; yarışmacılar arasında yayın içinde karşılıklı bağrışmalar, kavgalar, yere yuvarlanmalar, birbirlerinin üstüne yürümeleri hatta zaman zaman fiziksel şiddete ramak kalacak şekildeki tutum ve davranışların yaşandığı, jüri üyeleri her ne kadar format gereği kurgulanmış bir duruş sergileseler de, terbiyesiz o kadar insana sen bunlarla diyorsun, Hadi ordan be... burdan sana ... - Tuğçe Hanım yoksa şovunu yapamayacak.- Kes sesini yani başlatmayın.- Vay be!- Kes sesini kendine gel kes sesini. Sinsi, yılan, sen buranın en arkadan iş çeviren insanısın diyorum.vb. şeklinde ifadelerle yarışmacıları baskıcı ve onur kırıcı söz ve davranışlar ile yapılan değerlendirmelerin insan onurunu incitici ve küçük düşürücü nitelikte olduğu, bununla birlikte, doğası gereği taklit eden ve taklit ederek öğrenen çocukların, rol modellerinin bir çoğunu televizyonda yer alan kişilerden seçtikleri göz önüne alındığında da; sürekli olarak olumsuz örnek teşkil edebilecek söylem ve davranış biçimlerinin sergilendiği söz konusu programın, çocuk ve genç izleyici kitlesinin ekran karşısında olabileceği bir zaman diliminde (19:22) yayınlanması ile çocuk ve gençlerin psikolojik gelişimine zarar verecek nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır.
Bu itibarla;
6112 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan, "İnsan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler içeremez " ilkesi ile aynı maddenin ikinci fıkrasında yer alan; "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde, çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar verebilecek türde içerik taşıyan programlar, bunların izleyebileceği zaman dilimlerinde ve koruyucu sembol kullanılsa dahi yayınlanamaz." hükümlerinin ihlali nedeniyle,
6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan; “8 inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan ve/veya bu Kanun hükümleri kapsamında Üst Kurul tarafından belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmeyen medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden yüzde üçüne kadar idari para cezası verilir. …” hükmü uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği,
Bu itibarla; aynı yayınla, birden fazla yayın ilkesi ihlali olduğundan ve her iki ihlalin de idari para cezası yaptırımını gerektirdiğinden, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 15’inci maddesinin birinci fıkrası hükmü gereğince, bahse konu ihlallerden en ağır (tek) cezanın verilmesi öngörüldüğünden,
İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Kasım 2018 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 27.330.577,50 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, yüzde üç (%3) 819.917,00 TL İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “ (…) 8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. …” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.