İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 24.12.2018 tarih ve 1072 sayılı yazısına konu SHOPPİNG CHANNEL logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 18.12.2018 tarihinde saat 14:28’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 18.12.2018 tarihinde saat 14:28’de yayınladığı "Ballı Panax" isimli bitkisel ürünün ticari iletişim yayınında sunucu tarafından; “Sevgili seyirciler Panax mucizesiyle karşınızdayız. Doğanın mucizesi, dünyada en çok satan gıda takviyesi Panax...Nelere iyi geliyor nelere. Nelere iyi gelmiyor ki. Her şeye iyi geliyor. Bir kere kalp-damar sağlığını koruyor. Damarlardaki tıkanıklığı açıyor. Böbreklerin çalışmasını sağlıyor. Böbrek taşı düşürmenize yardımcı oluyor. Aynı zamanda biz Panax'ın gücünü beşle çarptık..Çünkü içerisine karabaş otu, ginseng, melisa, yulaf, çoban çökerteni de kattık..Bir de bunları aldık doğal balla karıştırdık mı...30 tane Panax bu kutuda gelecek...-Damarlardaki tıkanıklığı açıyor, kolestrolü düşürüyor, gideriyor. Aynı zamanda karaciğer yağlanmasına iyi geliyor, karaciğeri temizliyor. Böbrek taşı düşürmene yardımcı oluyor. Cinsel performansını arttırıyor, hem kadınlarda hem erkeklerde...- Cinsel performans da önemli. demedi demeyin. Stres, sıkıntı, hepimiz zaten efendim bunalıyoruz. Şimdi bundan da kurtarıyor. stres, sıkıntıdan kurtarıyor. Cinsel performansı arttırıyor. hem kadınlarda hem erkeklerde.. - Yav diyeceksiniz ki kardeşim bana söyle bu ürünün sertifikası var mı, kalite belgesi var mı? Sevgili seyirciler işte burda bütün belgeler. Ulusal kalite belgesi var Panax'ın. Panax GMP sertifikasına sahip. Panax analizleri burda, Labaratuar sonuçları hepsi var. Panax'ın izin belgesi var. Panax'ın marka tescili var. Ulusal kalite belgeleri, analizler..İSO belgesi hepsi var hepsi. Bunu kim üretiyor. Bunu kim üretecek Nurs Lokman Hekim üretiyor..., Panax aynı zamanda böbrekleri çalıştırıyor. Taş düşürmenize yardımcı oluyor. Mesane temizliğinde de yani bağırsak ve mide sağlığı için de Panax yine yardımcı. migrene iyi geliyor. Kadınlarda regl ağrılarına iyi geliyor...Bir de tabiki damarları açıyor demiştik. Öksürük balgam onu da söküyor. Gribe karşı bile koruyor.Tümöre, kansere karşı koruyor. Bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Panax böylesine bir mucize. Bu mucizeyi biz de karşınıza getirdik. Hem de 49 liradan getirdik. 30 Panax'ı gönderiyoruz. Hemen arayın hemen...." Nurs Lokman Hekim güvencesiyle, Toplam 30 adet, Çoban Çökerten melisa yulaf karabaş otu ginseng, Bilgi için: 0212 700 41 00, Ballı Panax X 5 49 TL+kargo" şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, ürünün damarlardaki tıkanıklığı açtığı, kolesterolü düşürdüğü, karaciğer yağlanmasına iyi geldiği, böbrek taşı düşürmeye yardımcı olduğu, cinsel performansını arttırdığı, mesane temizliğine iyi geldiği, tümöre, kansere karşı koruduğu vurgulanarak sağlık sorunlarına çözüm olarak sunulduğu, sağlık beyanıyla satışı ve pazarlamasına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.

Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.

Diğer yandan, 26 Ağustos 2011 tarih ve 28037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında "Beşerî tıbbi ürünlerin internet dâhil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz." hükmü,

Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlere ilişkin, 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 3.fıkrasında ise "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü yer almaktadır.

Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadeler sağlık beyânı olarak kabul edildiği, bununla birlikte, TV ve radyo kanallarının reklamlarında veya programlarında gıda takviyeleri ve bazı kozmetik ürünlerin "zeka seviyesinde artış, iştahsızlık, erken boşalma, iktidarsızlık, sperm sayılarını arttırma, cinsel sorunları giderme, tansiyon ve ritm bozuklukları, mide bağırsak problemleri, hepatit C, hepatit B, diyare, hemoroid, gastrit/reflü, kolesterol seviyesini azaltma, astım şikayetlerinin giderilmesi, kemik erimesi, trombosit düşüklüğü, kanser (tümör), karaciğer büyümesi, kansızlık, idrar yolları problemleri, migren, baş ağrısı, uçuk tedavisi, metabolizmayı hızlandırması, sindirimi kolaylaştırması, hazımsızlığa iyi gelmesi" gibi bir çok sağlık beyanıyla tanıtımı ve satışı yapıldığı, yanı sıra bazı kozmetik ürünlerinde "bel ve boyun fıtığı, kireçlenme, romatizma, diz ve kas ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrıları, saç çıkarma, kellik" gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilerek yani sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışının yapıldığı belirtilmektedir.

Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, “Ballı Panax” isimli bitkisel ürünün damarlardaki tıkanıklığı açtığı, kolesterolü düşürdüğü, karaciğer yağlanmasına iyi geldiği, böbrek taşı düşürmeye yardımcı olduğu, cinsel performansını arttırdığı, mesane temizliğine iyi geldiği, tümöre, kansere karşı koruduğu vurgulanarak birçok rahatsızlığa çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtım, satış ve pazarlamasının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.

Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihale konu yayında, “Ballı Panax” isimli ürünün sağlık beyanı ile tanıtım, satışı ve pazarlamasının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan; "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına...yer verilemez.. " hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Kuruluş hakkında evvelce Üst Kurul’un 22.11.2018 tarih ve 2018/47 sayılı toplantısında alınan 14 No’lu kararı ile kuruluşun 18.11.2018 tarihli yayını nedeniyle, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle idari para cezası ile 5 kez program yayının durdurulmasına karar verildiği, anılan kararın kuruluşça 17.12.2018 tarihinde tebellüğ edildiği Üst Kurul Kayıtlarından anlaşılmış olmakla; 18.12.2018 tarihinde saat 14:28’de yayınladığı “Ballı Panax” isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayını ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’nci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca anılan yayın kuruluşu hakkında ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat ve kuruluşa ait müeyyide sicili göz önünde bulundurularak, 10 gün süre ile yayınının durdurulmasına karar verilmesi takdir edilmiştir.

Bu itibarla;

AKSİYON PAZARLAMA RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı ve “SHOPPİNG CHANNEL” logolu kuruluşun; 18.12.2018 tarihinde saat 14:28’de yayınladığı "Ballı Panax" isimli ürünün sağlık beyanıyla tanıtım, satışı ve pazarlamasına yönelik yayına yer vermek suretiyle, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan "8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca, yayının ON (10) GÜN SÜREYLE DURDURULMASINA,

a) Geçici yayın durdurma kararının uygulanmasında; medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, Üst Kurul Kararının tebliğini müteakip saat 00:00’dan başlayarak logosunun yer aldığı ekranda; “Yayınımız, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından 18.12.2018 tarihinde saat 14:28’de yayınlanan “Ballı Panax” isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirlenen ‘Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına...yer verilemez...’ ilkesinin tekraren ihlali gerekçesiyle 10 gün süre ile durdurulmuştur.” metnine yayın durdurma süresince okunur şekilde yer vermesine,

b) 6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan "8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin …. ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir.… Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükmü uyarınca yayın lisansının iptaline karar verileceği,

c) Ayrıca yayınlarına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun'un 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “… yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına … rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.