İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 24.12.2018 tarih ve 1065 sayılı yazısına konu FARKLI TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 04.12.2018 tarihinde saat 17:09’da yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 04.12.2018 tarihinde saat 17:09’da yayınladığı "Atom Karışımı" isimli ürünün ticari iletişim yayınında; “Alo buyrun sipariş hattı. Evet efendim bir tanesi 59 TL, kargo ile beraber 69 TL... - Tabi herşeye faydalı olduğunu duyunca insanlar, ne yapıyorlar birebir arıyorlar. Nereye faydalı diye soracak olursak ... mesela nedir tansiyon, kalp, mide, basur, bel ağrısı, sırt ağrısı. - Romatizma, kiraçlenme, eklem ağrısı için birebir.- ..Her şeye faydalı olduğunu izah etmiştik... Mesela benim hatırladığım mide, basur, bel ağrısı, yürüyememe, kolesterol, kalple ilgili, nefes darlığı, işte sayamayacağımız kadar vücutla ilgili problemleri çözecek bitkisel karışım... Arkadaşlar numarayı tekrarlıyorum ben 0212 alan koduyla 975 07 74.- Vücuda güç veren, tansiyon, şeker, kolesterol, astım, bronşit gibi sayısız derde derman olan Atom Karışımı şimdi yeniden Mahmut Tuncer'in elinde. Bir aylık kullanımın sonunda dostlar neler yaşamış, neler olmuş. Hadi o zaman gidelim, öğrenelim.- Basur ağrısıydı, o ağrılar gitti. Sindirim sistemi biraz çalışmaya başladı... Şişkinlik gitti, halsizlik gitti. Nefes alım değişti, bir de uyku bozuklukları gitti... Kullanana güç, kuvvet veriyor. Astımı, bronşiti, nefes darlığını ortadan kaldırıyor. Tansiyon, şeker, kolesterol gibi sıklıkla görülen hastalıklara şifa oluyor. Damarları açıyor. Enerji sorununu yok ediyor. Her türlü ağrıyı kesiyor. Prostatı önlüyor. Vücutta bulunan iltihabı kurutuyor. Öksürüğü kesiyor. Kış aylarında soğuk algınlığı ve gribe karşı koruyor. Kısacası kim kullanırsa kullansın Atom Karışımı kullananı atom gibi yapıyor.- Mahmut Tuncer'in sunduğu bir atom karışımı, bitkisel karışım varmış ondan istiyorum diyorsunuz, 59 TL. Evinize kadar getiriyorlar ve içiyorsunuz şifa buluyorsunuz. Gelen arkadaşların yüzde yüz hepsi şifa bulduğunu söylediler... 3-5 gün 6. gün, 7. gün şifa bulmaya başlıyorsunuz... .. hastalıklara şifa olmuş... Eğer ciddi manada kalp damar tıkanıklığınız varsa, vücudunuzda ağrılar, bel ağrısı, diz ağrısı, boyun ağrıları varsa eğer nefes darlığı çekiyorsanız, eğer kolesterol hastasıysanız, eğer tansiyon hastasıysanız, eğer şeker hastasıysanız ve bir çok hastalığa, astım, bronşit, nefes darlığı ve bir çok anlatamadığım hastalığa şifa olacak Urfa Yöresel Atom Karışımı... Sabah bir tatlı kaşığı, akşam bir tatlı kaşığı kullanıyorsunuz şifa hasıl oluyor Rabbimin izniyle.- Telefonda konuştuğum biri diyor ki kalp hastalığına da iyi geliyor mu?- Evet kalp damar tıkanıklığı olanlar, yürümekte zorluk çekenlere birebir.- Zencefil de var içinde. Zencefili bugün gazetelerde okudum efendim zencefil kansere de birebirmiş. Bunun içinde zencefil de var, bilginiz olsun. İnşallah kanser hastaları kanser olmaz insanlar ama kanser olmuşsa da inşallah aldığında faydasını görür diye düşünüyorum... Urfa denince, Urfa karışım deyince sizler gibi karışım olan bir ilacı dünyaya tanıtmaya çalıştık...”, “Bilgi İçin: 0212 975 07 74", "Urfa Yöresel Atom Karışımına Büyük İlgi!..", "Romatizma, Kireçlenme ve Eklem Ağrılarına Bire Bir Karışım", "Mahmut Tuncer Çağrılara Cevap Veriyor", "Mahmut Tuncer Hastalara Şifa Olması İçin Bu Karışımı Öneriyor!..", "Urfalılar Atom Karışımı ile Şikayetlerinden Kurtuldu", "Atom Karışımını Kullananlar Atom Gibi Oldu!..", "Urfalılar Atom Karışımı ile Enerji Doldu", "Vücudunuzdaki İltihabı Bu Karışımla Kurutun", "Bel, Ayak, Sırt, Boyun, Baş Ağrıları İçin Urfa Yöresel Atom Karışımı", "Doğal Ağrı Kesici Özelliğiyle Ağrılara Son", "Uzmanlar Kalp Krizi Riskinin Bu Karışımla Azaldığını Belirtiyor", "Halsizlik ve Güçsüzlüğe Urfa Yöresel Atom Karışımı", "Kalp Damar Hastaları Urfa Yöresesl Atom Karışımını Gönül Rahatlığıyla Kullanın", "Doa Gurme Baharat Deposu", "Atom Karışım" ve "Urfa Yöresel Karışım" şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, ürünün tansiyon, kalp, şeker, mide, basur, bel ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrısı, romatizma, kireçlenme, nefes darlığı, kolesterol, astım, bronşit, halsizlik, uyku bozuklukları, prostat, iltihap, öksürük, damar tıkanıklığı vb. çok sayıda rahatsızlığa iyi geldiği vurgulanarak sağlık sorunlarına çözüm olarak sunulduğu, sağlık beyanıyla satışı ve pazarlamasına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.
Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan, 26 Ağustos 2011 tarih ve 28037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında "Beşerî tıbbi ürünlerin internet dâhil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz." hükmü,
Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlere ilişkin, 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 3.fıkrasında ise "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü yer almaktadır.
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadeler sağlık beyânı olarak kabul edildiği, bununla birlikte, TV ve radyo kanallarının reklamlarında veya programlarında gıda takviyeleri ve bazı kozmetik ürünlerin "zeka seviyesinde artış, iştahsızlık, erken boşalma, iktidarsızlık, sperm sayılarını arttırma, cinsel sorunları giderme, tansiyon ve ritm bozuklukları, mide bağırsak problemleri, hepatit C, hepatit B, diyare, hemoroid, gastrit/reflü, kolesterol seviyesini azaltma, astım şikayetlerinin giderilmesi, kemik erimesi, trombosit düşüklüğü, kanser (tümör), karaciğer büyümesi, kansızlık, idrar yolları problemleri, migren, baş ağrısı, uçuk tedavisi, metabolizmayı hızlandırması, sindirimi kolaylaştırması, hazımsızlığa iyi gelmesi" gibi bir çok sağlık beyanıyla tanıtımı ve satışı yapıldığı, yanı sıra bazı kozmetik ürünlerinde "bel ve boyun fıtığı, kireçlenme, romatizma, diz ve kas ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrıları, saç çıkarma, kellik" gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilerek yani sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışının yapıldığı belirtilmektedir.
Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, "Atom Karışımı" isimli ürünün tansiyon, kalp, şeker, mide, basur, bel ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrısı, romatizma, kireçlenme, nefes darlığı, kolesterol, astım, bronşit, halsizlik, uyku bozuklukları, prostat, iltihap, öksürük, damar tıkanıklığı vb. çok sayıda rahatsızlığa iyi geldiği vurgulanarak birçok rahatsızlığa çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtım, satış ve pazarlamasının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihale konu yayında, "Atom Karışımı" isimli ürünün sağlık beyanı ile tanıtım, satışı ve pazarlamasının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan; "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına...yer verilemez.. " hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Kuruluş hakkında evvelce Üst Kurul’un 10.10.2018 tarih ve 2018/41 sayılı toplantısında alınan 128 No’lu kararı ile, 26.09.2018 tarihli yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle idari para cezası ile 5 kez program yayının durdurulmasına karar verildiği, anılan kararın kuruluşça 05.11.2018 tarihinde tebellüğ edildiği Üst Kurul Kayıtlarından anlaşılmış olmakla; 04.12.2018 tarihinde saat 17:09’da yayınladığı "Atom Karışımı" isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayını ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’nci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca anılan yayın kuruluşu hakkında ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat ve kuruluşa ait müeyyide sicili göz önünde bulundurularak, 10 gün süre ile yayınının durdurulmasına karar verilmesi takdir edilmiştir.
Bu itibarla;
BAŞAK VİZYON RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIK SANAYİ TİCARET A.Ş. unvanlı ve “FARKLI TV” logolu kuruluşun; 04.12.2018 tarihinde saat 17:09’da yayınladığı "Atom Karışımı" isimli ürünün sağlık beyanıyla tanıtım, satışı ve pazarlamasına yönelik yayına yer vermek suretiyle, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan "8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca, yayının ON (10) GÜN SÜREYLE DURDURULMASINA,
a) Geçici yayın durdurma kararının uygulanmasında; medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, Üst Kurul Kararının tebliğini müteakip saat 00:00’dan başlayarak logosunun yer aldığı ekranda; “Yayınımız, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından 04.12.2018 tarihinde saat 17:09’da yayınlanan "Atom Karışımı" isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirlenen ‘Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına...yer verilemez...’ ilkesinin tekraren ihlali gerekçesiyle 10 gün süre ile durdurulmuştur.” metnine yayın durdurma süresince okunur şekilde yer vermesine,
b) 6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan "8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin …. ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir.… Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükmü uyarınca yayın lisansının iptaline karar verileceği,
c) Ayrıca yayınlarına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun'un 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “… yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına … rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.