İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 11.02.2019 tarih ve 112 sayılı yazısına konu farklı tv logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 04.02.2019 tarihinde saat 11:35’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 04.02.2019 tarihinde saat 11:35’de yayınladığı "Atom Karışımı" isimli ürünün ticari iletişim yayınında sunucu tarafından; (...) Çok faydalı arkadaşlar almanızı tavsiye ederim. Yediden yetmişe nefesi kesilen, mide ile ilgili sorunu olan, damarlarla ilgili sorunu olan, tansiyonla ilgili sorunu olan, ağrılarla ilgili sorunu olan. …Bende nefes darlığım var. Migrenim var. Şu diş etlerim Mahmut abi sürekli iltihaplanır. Sürekli ben doktora giderim dişimi çekerler yani. Ben bunu kullandığımdan beri diş etlerimde sorun kalmadı. … Ben bunu kullandım çok iyi geldi.- Hepsine mi iyi geldi?- Evet Mahmut abi illa da şu diş etlerime, kalbime. Benim bir kızım evli. Ayda kalp iğnesi oluyor, kalp kapağı kalınlaşıyor. Ben kullan dedim hayır anne ben reklamlara inanmam. Zorla kullandırdım yedi gün sekiz gün benle dalga geçti. Sonra aradı dedi anne bana çok iyi geliyor, kocası dedi iki tane daha sipariş verdi. Ben panik atak vardı bende, bir telefon gelince korkuyordum şu an onu da bıraktım. Mahmut abi ben çok memnunum. Engin simsiyahtı ama Engin rengi şu anda Engin'in elleri bembeyaz. Ben bazen diyorum ki Engin para yok almayalım yeter ağlayıp bağırıyo illa bana al diyor. Mahmut abi küçük kızımda gelişim geriliği var. Onun da kalp sorunu var Antep'e götürüyorum. Şu anda spora kaydettim. Diyorum Sude, yorgunluğun var mı, yok diyor. Nefesin daralıyor mu, yok diyor. Şu anda biz ailecek kullanıyoruz. Mahmut abi benim bir arkadaşım var o da gelecekti şu anda Antep'te. Onda astım vardı onun bayağı hastalığı vardı. O bana baktı dedi ben de kullanayım. Ona da sipariş verdim. Kadın şu anda astım fısfısı kullanıyor, şu anda günde altı defa kullanıyor bi kereye indi. Onu da tamamen... (cümleyi tamamlamıyor) Kocasında sinir ilaçları atıp uyuyor. Şimdi Yadigar ben bunu içiriyorum. Benim kocam yatıyor, sinir hapları bıraktı. Ama şu anda Engin çok rahat. Mehmet abi biliyor Engin'de kasıklama çok, Mehmet abi onun huyunu çok biliyor. Ama şu dudağı kıpkırmızı oldu, Allah Allah beyazladı. Engin normalde esmer, eli simsiyah. Kan dolaşımı işte hızlanıyor. Engin normalde sırt üstü yatamaz Mahmut abi, Engin karın üstü yatar. Ama şu anda Engin sırt üstü yatıyor. Çok rahatladı. Valla Mahmut abi reklam olsun diye değil.- Ona danıştım, ona verdim dedim dedi iyi geliyor mu? Devam et dedi eğer Engin'e iyi gelirse devam et ama dedi işte sahtesine dikkat et... Mahmut abi ben Dahiliye doktoruna da gittim. - Vitamin eksiklerim varmış. Bunu kullan abla dedi. Ya Mahmut abi bilmiyorum, vallahi bana çok iyi geldi. - ...Yani vücutla ilgili herhangi bir nezledir, griptir, ağrıdır, sızıdır, damarlarla ilgili, tansiyonla ilgili, kalple ilgili, ağrılarla ilgili efendime söyleleyeyim buna benzer herhangi bir hadiseyle ilgili bir şey varsa bunu alın okuyun zaten içindekileri de okursanız neye yararlı geldiğini görürsünüz. Efendim her şeye iyi geliyor. … Damar tıkanıklığı açıldı dedi, …- Biz nereye faydalı diye soracak olursak ve yahut arka arkaya işaretleyecek olursak mesela nedir; tansiyon, kalp, mide, basur... Bel ağrısı, sırt ağrısı... Mesela benim hatırladığım mide, basur Urfa'dan, bel ağrısı, yürüyememe, kolesterol, kalple ilgili, nefes darlığı işte sayamayacağımız kadar vücutla ilgili bütün problemleri çözecek bitkisel karışım...”, "Urfa Yöresel Atom Karışımı", "Basur Ağrısına Urfa Yöresel Atom Karışımı!", "Kolesterol Hastalarına Urfa Yöresel Atom Karışımı!", "Bel - Boyun - Diz Ağrılarına Urfa Yöresel Atom Karışımı!", "Mide ve Sindirim Problemi Olanlar Ekran Başına!", "Kalp ve Damar Tıkanıklığı Olanlar Ekran Başına!", "Yüksek Tansiyon Şikayeti Olanlar Ekran Başına!", "Astım - Bronşit - Nefes Darlığı Şikayeti Olanlar Ekran Başına!", "Kışın Hastalıktan Şikayetçi Misiniz? Atom Karışımı Kullanmaya Başlayın!", "Bağışıklık Sisteminizi Güçlendirin Enerjinizi Yükseltin!", "Akciğerlerinizi Zehirlerden Temizleyin", "Atom Karışımı Kullanım Alanları: Astım, Baş Ağrısı, Halsizlik, Nezle, Öksürük, Bronşit, Mide Ülseri, Kabızlık, Horlama", "2 Adet 99 Her Şey Dahil", "Kapıda Kredi Kartıyla Ödeme", "%100 Müşteri Memnuniyeti Ücretsiz Kargo Fırsatı", "Tarım Bakanlığı Tarafından Onaylı", "%100 Organik Doğal Ürün" şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, ürünün tansiyon, kalp, şeker, mide, basur, bel ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrısı, romatizma, kireçlenme, nefes darlığı, kolesterol, astım, bronşit, halsizlik, uyku bozuklukları, prostat, iltihap, öksürük, damar tıkanıklığı vb. çok sayıda rahatsızlığa iyi geldiği vurgulanarak sağlık sorunlarına çözüm olarak sunulduğu, sağlık beyanıyla satışı ve pazarlamasına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.

Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.

Diğer yandan, 26 Ağustos 2011 tarih ve 28037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında "Beşerî tıbbi ürünlerin internet dâhil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz." hükmü,

Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlere ilişkin, 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 3.fıkrasında ise "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü yer almaktadır.

Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadeler sağlık beyânı olarak kabul edildiği, bununla birlikte, TV ve radyo kanallarının reklamlarında veya programlarında gıda takviyeleri ve bazı kozmetik ürünlerin "zeka seviyesinde artış, iştahsızlık, erken boşalma, iktidarsızlık, sperm sayılarını arttırma, cinsel sorunları giderme, tansiyon ve ritm bozuklukları, mide bağırsak problemleri, hepatit C, hepatit B, diyare, hemoroid, gastrit/reflü, kolesterol seviyesini azaltma, astım şikayetlerinin giderilmesi, kemik erimesi, trombosit düşüklüğü, kanser (tümör), karaciğer büyümesi, kansızlık, idrar yolları problemleri, migren, baş ağrısı, uçuk tedavisi, metabolizmayı hızlandırması, sindirimi kolaylaştırması, hazımsızlığa iyi gelmesi" gibi bir çok sağlık beyanıyla tanıtımı ve satışı yapıldığı, yanı sıra bazı kozmetik ürünlerinde "bel ve boyun fıtığı, kireçlenme, romatizma, diz ve kas ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrıları, saç çıkarma, kellik" gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilerek yani sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışının yapıldığı belirtilmektedir.

Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, "Atom Karışımı" isimli ürünün tansiyon, kalp, şeker, mide, basur, bel ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrısı, romatizma, kireçlenme, nefes darlığı, kolesterol, astım, bronşit, halsizlik, uyku bozuklukları, prostat, iltihap, öksürük, damar tıkanıklığı vb. çok sayıda rahatsızlığa iyi geldiği vurgulanarak birçok rahatsızlığa çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtım, satış ve pazarlamasının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.

Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihale konu yayında, “Atom Karışımı” isimli ürünün sağlık beyanı ile tanıtım, satışı ve pazarlamasının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan; "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına...yer verilemez.. " hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Kuruluş hakkında, evvelce Üst Kurul’un 10.10.2018, 05.12.2018 tarih ve 2018/41, 2018/49 sayılı toplantısında alınan 128, 17 No’lu kararıyla 26.09.2018, 10.11.2018 tarihli yayınlarında 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle idari para cezası ile 5 kez program yayının durdurulmasına karar verildiği, anılan kararların kuruluşça 05.11.2018, 02.01.2019 tarihinde tebellüğ edildiği, Üst Kurul Kayıtlarından anlaşılmış olmakla; kuruluşun 04.02.2019 tarihinde saat 11:35’de yayınladığı "Atom Karışımı" isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayını ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’nci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca anılan yayın kuruluşu hakkında ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat ve kuruluşa ait müeyyide sicili göz önünde bulundurularak, 10 gün süre ile yayınının durdurulmasına karar verilmesi takdir edilmiştir.

Bu itibarla;

BAŞAK VİZYON RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIK SANAYİ TİCARET A.Ş. unvanlı ve “farklı tv” logolu kuruluşun; 04.02.2019 tarihinde saat 11:35’de yayınladığı "Atom Karışımı" isimli ürünün sağlık beyanıyla tanıtım, satışı ve pazarlamasına yönelik yayına yer vermek suretiyle, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan "8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca, yayının ON (10) GÜN SÜREYLE DURDURULMASINA,

a) Geçici yayın durdurma kararının uygulanmasında; medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, Üst Kurul Kararının tebliğini müteakip saat 00:00’dan başlayarak logosunun yer aldığı ekranda; “Yayınımız, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından 04.02.2019 tarihinde saat 11:35’de yayınlanan "Atom Karışımı" isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirlenen ‘Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına...yer verilemez...’ ilkesinin tekraren ihlali gerekçesiyle 10 gün süre ile durdurulmuştur.” metnine yayın durdurma süresince okunur şekilde yer vermesine,

b) 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan "8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin …. ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir.… Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükmü uyarınca yayın lisansının iptaline karar verileceği,

c) Ayrıca yayınlarına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun'un 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “… yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına … rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.