İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 15.04.2019 tarih ve 365 sayılı yazısına konu MAKSİM TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 09.04.2019 tarihinde saat 09:48’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 09.04.2019 tarihinde saat 09:48’de yayınladığı "Mucize Viks Krem" isimli ürünün ticari iletişim yayınında; “Bir son dakika haberi ile yayınımıza ara veriyoruz. Sevgili seyirciler geçmek bilmeyen bel ve boyun ağrıları için ameliyatsız yeni bir tedavi yöntemi var. İlk seanstan itibaren gözle görülür bir sonuç elde ediliyor. Diğer yöntemlerden farkı ne ve başka hangi ağrılar için uygulanabiliyor?…Türkiye'nin en çok satan ağrı kremi ile karşınızdayız sevgili izleyenlerimiz. Ekrandan ayrılmayın bakın özellikle kış aylarında ağrı-sızı çekenler, yatıp kalkamayanlar, oturup kalkamayanlar, merdiven çıkamayanlar, namaz kılamayanlar... Aylardır, yıllardır anlatıyoruz. Hocam öncelikle yapmış olduğunuz işlerden dolayı sizleri takdir ediyorum. İnanılmaz bir altyapınız var takip ediyoruz ve şu anda da bu işi nasıl başardığınızı inanın ben bile bilmiyorum kimse bilmiyor. Türkiye'ye bu kadar mucize kremi Viks kremi sevdirdiniz. Çünkü insanların ihtiyaçları vardı. Ağrının yaşı, başı, kışı, yazı olmaz doğru mu? 10 dakikada ağrılarınız ortadan kalkıyor. Hocam bu iş nasıl oluyor?- Şimdi şunu söyleyeyim ilk önce bütün ana haberlerde biliyorsunki biz 6 aydır neredeyse ara ara haftada bir kere de olsa bu kremi tanıttık, ana haberlere konu olduk. Dedik ki ameliyatsız, ağrısız, sızısız, bıçak altına yatmadan bel fıtığı, boyun fıtığı, kasık fıtığı gibi hastalarımız varsa bununla birlikte içerisinde Viks karışımı ile birlikte hemoroid hastaları da dahil eklem yeri ağrıları, kas ağrıları bunların hepsini kesinlikle ama kesinlikle dört şişeyle birlikte çözüyoruz dedik bugünkü kampanyamızı sen açıkla 4+4 yapacağız biliyorsun ki buyurun. -Şimdi efendim bakın konunun detaylarına girmeye gerek yok. Ağrı diyoruz ya o ağrıdan yatamayanlar var. Sabahlara kadar ağrı çekenler özellikle yaşlılarımız ellerinizden öpüyoruz efendim. Şimdi bel fıtığı ameliyatı olmadan önce bizi bir izleyin. Büyük iddialar var bakın bir deneyin ya. 4 tane veriyordunuz hocam. Şimdi bakın öyle bir kampanya gerçekleştireceğiz ki 4 alana 4 bedava toplam 8 adet Viks Mucize Kremi kapınıza kadar göndereceğiz üstelik ekranın altındaki o inanılmaz şok fiyata.… - İşte mucize Viks işte kampanya. Sahtecilere inat %100 etkili mucize Viks bugüne özel 4 kutu alana 4 kutu bedava toplamda tam 8 kutu sadece 59 TL. Yanlış duymadınız 4 alana 4 bedava tam 8 kutu Viks sadece 59 TL. Böyle bir kampanya ne görüldü ne duyuldu hemen arayın acele edin.”, “Satış rekoru kıran Mucize Viks bir çok rahatsızlığa iyi geliyor. Migren, yaşlılarda görülen diz ağrıları ve sızılar, bel, boyun, bacak, ayak, diz, omuz, eklem ve kemik ağrıları, bel ve boyun fıtıkları, sürekli devam eden ayak sızıları, kas ağrıları, zorlanmalar, burkulmalar, spor yaparken kas krampları, kas ağrıları, sinüzit, vücuttaki ödemler, sinirlerde oluşan hasarlar, menisküs, diz kireçlenmeleri, ayak mantarları, ayakta oluşan kokular, kaşınmalar, deri hastalıkları. Sizde de bu hastalıklar varsa bizi hemen arayın işte Mucize Viks işte kampanya. Sahtecilere inat %100 etkili Mucize Viks bugüne özel 4 kutu alana 4 kutu bedava toplamda tam 8 kutu sadece 59 TL.”, “yayın boyunca ekranda "Uzman Herbalist Gerçek Tedavi Sunuyor! 100% Bitkisel, Hemen Arayın! 4 Adet Alın 4 Adet Bedava Kazanın! 59,90 +kargo, 0 216 277 73 98, 012 310 08 11, 8 Kutu" şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, ürünün kireçlenme, boyun fıtığı, bel fıtığı, hemoroid, migren gibi ağrılı rahatsızlıkların tümüne iyi geldiği vurgulanarak, sağlık sorunlarına çözüm olarak sunulduğu, sağlık beyanıyla satışı ve pazarlamasına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.
Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan, 26 Ağustos 2011 tarih ve 28037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında "Beşerî tıbbi ürünlerin internet dâhil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz." hükmü,
Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlere ilişkin, 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 3.fıkrasında ise "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü yer almaktadır.
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadeler sağlık beyânı olarak kabul edildiği, bununla birlikte, TV ve radyo kanallarının reklamlarında veya programlarında gıda takviyeleri ve bazı kozmetik ürünlerin "zeka seviyesinde artış, iştahsızlık, erken boşalma, iktidarsızlık, sperm sayılarını arttırma, cinsel sorunları giderme, tansiyon ve ritm bozuklukları, mide bağırsak problemleri, hepatit C, hepatit B, diyare, hemoroid, gastrit/reflü, kolesterol seviyesini azaltma, astım şikayetlerinin giderilmesi, kemik erimesi, trombosit düşüklüğü, kanser (tümör), karaciğer büyümesi, kansızlık, idrar yolları problemleri, migren, baş ağrısı, uçuk tedavisi, metabolizmayı hızlandırması, sindirimi kolaylaştırması, hazımsızlığa iyi gelmesi" gibi bir çok sağlık beyanıyla tanıtımı ve satışı yapıldığı, yanı sıra bazı kozmetik ürünlerinde "bel ve boyun fıtığı, kireçlenme, romatizma, diz ve kas ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrıları, saç çıkarma, kellik" gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilerek yani sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışının yapıldığı belirtilmektedir.
Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, "Mucize Viks Krem" isimli ürünün kireçlenme, boyun fıtığı, bel fıtığı, hemoroid, migren gibi ağrılı rahatsızlıkların tümüne iyi geldiği vurgulanarak, birçok rahatsızlığa çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtım, satış ve pazarlamasının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihale konu yayında, "Mucize Viks" isimli ürünün sağlık beyanı ile tanıtım, satışı ve pazarlamasının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan; "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde ... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına ... yer verilemez ..." hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Kuruluş hakkında, evvelce Üst Kurul’un 29.01.2019, 14.03.2019 tarih ve 2019/06, 2019/12 sayılı toplantılarda alınan 7, 8 ve 39 No’lu kararlarıyla kuruluşun 18.01.2019, 19.01.2019, 27.02.2019 tarihli yayınlarında 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle idari para cezası ile 5 kez program yayının durdurulmasına karar verildiği, anılan kararların kuruluşça 25.02.2019, 04.04.2019 tarihlerinde tebellüğ edildiği, Üst Kurul Kayıtlarından anlaşılmış olmakla; kuruluşun 09.04.2019 tarihinde saat 09:48’de yayınladığı "Mucize Viks Krem" isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayını ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’nci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca anılan yayın kuruluşu hakkında ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat ve kuruluşa ait müeyyide sicili göz önünde bulundurularak, 10 gün süre ile yayınının durdurulmasına karar verilmesi takdir edilmiştir.Bu itibarla;
GEDİZ YAYINCILIK A.Ş. unvanlı ve “MAKSİM TV” logolu kuruluşun; 09.04.2019 tarihinde saat 09:48’de yayınladığı "Mucize Viks Krem" isimli ürünün sağlık beyanıyla tanıtım, satışı ve pazarlamasına yönelik yayına yer vermek suretiyle, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan "8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca, yayının ON (10) GÜN SÜREYLE DURDURULMASINA,
a) Geçici yayın durdurma kararının uygulanmasında; medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, Üst Kurul Kararının tebliğini müteakip saat 00:00’dan başlayarak logosunun yer aldığı ekranda; “Yayınımız, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından 09.04.2019 tarihinde saat 09:48’de yayınlanan "Mucize Viks Krem" isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirlenen ‘Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde ... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına ... yer verilemez ...’ ilkesinin tekraren ihlali gerekçesiyle 10 gün süre ile durdurulmuştur.” metnine yayın durdurma süresince okunur şekilde yer vermesine,
b) 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan "8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin …. ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir.… Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükmü uyarınca yayın lisansının iptaline karar verileceği,
c) Ayrıca yayınlarına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun'un 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “… yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına … rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.