İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 30.05.2019 tarih ve 551 sayılı yazısına konu farklı tv logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 28.05.2019 tarihinde saat 10:39’da yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 28.05.2019 tarihinde saat 10:39’da yayınladığı "Curcumin" isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayınında; (... ) İçerde anons ettim dedim ki ya burda birçok hastalığa iyi geliyor.- Burda saydım, kanserinden tutun, koah hastalığından, akciğer, damar sertliği, kalp damar, şeker, tansiyon ve şimdi aklıma gelmeyen bir iki tane daha insanların vücudunda hasar meydana getiren hastalıklar. Bunlarla ilgili dedim bunların hepsine iyi gelen bir karışım.- Bizim zerdeçal curcumin karışımımız midede olması gereken salgıları dengeliyor... Şişkinliği önlüyor... Ekşime oluyor, yanma oluyor, bunların hepsini bizim kürümüz kesinlikle önlüyor... Bu mucize karışım mucizemizde neler var ben bi izah edeyim hepsini. Zerdeçal var, zencefil var, isotumuz var, kekiğimiz var, limonumuz var, zeytinyağımız var ve nar şurubumuz var... Hastalarımız bunları her sabah kahvaltı yapıyorlarsa kahvaltıdan yarım saat önce ... almalarını istiyoruz.... Mahmut Bey üçüncü kutuda şeker hastamızın var ya şekeri düşürüyor. Diyabet şekeri 400 olan hastamız üçüncü kutuyu kullandıktan sonra 150, 130'lar seviyesinde... Dikkat! Zerdeçal karışımı Curcumin mucizesi kanserli hücreleri yok eder. Tümörün küçülmesini sağlar. Kolon, prostat, pankreas, meme kanserlerine birebirdir. Kullanın, kanserden kurtulun.- 6 ay bunu kullandıktan sonra hastamız da kanseri yendi çok şükür. Bakın akciğer kanseri diyorum Mahmut Bey... Biz de dedik ki ... biz bunu hap gibi yapalım, soft jel haline getirelim, insanlara bunu sunalım.- Karaciğeri güçlendirir, karaciğerden toksinleri atar. safra kesesini korur, temizler, böbrek taşı düşürücüdür. Kalp krizini önler, kan basıncını düzenler, kalp dostudur. Damarları açar, damarlarınızı rahatlatır... Kan şekerini düşürür, yüksek kolestreolü ve hipertansiyonu düzenler, nefes, solunum yollarını temizler, koahtan kurtarır. Tüm mide rahatsızlıklarına iyi gelir. Kabızlığı ve şişkinliği önler. Bağırsakları çalıştırır. Sindirimi kolaylaştırır. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Tüm cilt rahatsızlıklarında zerdeçal karışım mucizesi ile tüm bu hastalıklardan kurtulacaksınız... - Bu kürümüzün en önemli tedavi olanaklarından birisi neye iyi geliyor kansere iyi geliyor, anlattık. Kanser hastalarının özellikle kullanmasını istiyoruz... Kalp damar hastalıkları olanlar, alzheimer hastalığna yakalananlar... Şimdi bir tane kalp hastam var Mahmut Bey, bir izleyelim mi isterseniz.- Zerdeçal kürünü kullanıp bu tedavi sürecine başladım, çok faydasını gördüm. Benim hastalığım kalp damar hastalığı... Şu anda kendimi çok iyi hissediyorum.- Görüyorsunuz di mi ne damar tıkanıklığı kaldı, ne kalp krizi kaldı.- Koah ve nefes darlığı çekenler... Bunu o hastalarımızda da denedik ve olumlu sonuçlar aldık. Karaciğerinde yağlanmsı olanlar... Bu fazla yağlanmayı bizim karışım mucizemiz ortadan kaldırıyor... Toksinleri atıyor, hipertansiyon sorunları olanlar, yüksek kolesterolü olanlar ekran başından ayrılmasın. Şekeri düşmeyenler, diyabet hastaları, böbrek taşını düşürmek isteyenler, bunlar da ekran başından ayrılmasın. Kalp krizini önlediği konusunda da hastalarımızdan görüşler alacağız. Cilt hastaları, kan basıncını düzenliyor. Kalp dostudur. Damar tıkanıklığını engeller, damarlarda oluşan plakaları kesinlikle söker ortadan atar. Her derde deva şifa kaynağı zerdeçal karışım curcumin mucizemizin faydalarını saymakla anlatamayacağız. Bağırsaklarındaki sorunu olanlar, kabızlık çekenler, midesinde şişkinlik olanlar...”, "Her Derde Deva, Kansere Çare Zerdeçal Karışım Curcumin Mucizesi", "Kanser Hastaları, Kanserle Mücadele Edenler", "Kua Ve Nefes Darlığı Çekenler Ekran Başına", "Karaciğer Yağlanması Olanlar Ekran Başına", "Hiper Tansiyon Hastaları, Yüksek Kolesterolü Olanlar Ekran Başına", "Şekerim Düşmüyor, Şeker Ve Diyabet Hastaları Ekran Başına", "Böbrek Taşı Düşürmek İsteyenler, Mide Rahatsızlığı Olanlar Ekran Başına", "Eklem Ağrıları Çekenler, Migren Hastaları Ekran Başına", "Cilt Hastaları Ekran Başına", "Bilgi Hattı: 0212 700 00 83", "+49 61967804138", "012 310 07 66" şeklinde ifadelerle, ürünün kanser, koah, akciğer hastalıkları, kalp hastalıkları, damar sertliği, şeker, hipertansiyon, kolesterol, karaciğer yağlanması, mide rahatsızlıkları, böbrek taşı, cilt hastalıkları vb. hastalıklara iyi geldiği vurgulanarak, sağlık sorunlarına çözüm olarak sunulduğu, sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.
Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan, 26 Ağustos 2011 tarih ve 28037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında "Beşerî tıbbi ürünlerin internet dâhil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz." hükmü,
Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlere ilişkin, 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 3.fıkrasında ise "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü yer almaktadır.
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; “insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten ileri süren veya ima eden tüm ifadelerin sağlık beyanı olarak kabul edildiği, bununla birlikte, TV ve radyo kanallarının reklamlarında veya programlarında gıda takviyeleri ve bazı kozmetik ürünlerin "zeka seviyesinde artış, iştahsızlık, erken boşalma, iktidarsızlık, sperm sayılarını arttırma, cinsel sorunları giderme, tansiyon ve ritim bozuklukları, mide bağırsak problemleri, hepatit C, hepatit B, diyare, hemoroid, gastrit/reflü, kolesterol seviyesini azaltma, astım şikayetlerinin giderilmesi, kemik erimesi, trombosit düşüklüğü, kanser (tümör), karaciğer büyümesi, kansızlık, idrar yolları problemleri, migren, baş ağrısı, uçuk tedavisi, metabolizmayı hızlandırması, sindirimi kolaylaştırması, hazımsızlığa iyi gelmesi" gibi bir çok sağlık beyanıyla tanıtımı ve satışının yapıldığı, bunun yanı sıra bazı kozmetik ürünlerinde "bel ve boyun fıtığı, kireçlenme, romatizma, diz ve kas ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrıları, saç çıkarma, kellik" gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilerek yani sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışının yapıldığı” belirtilmektedir.
Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, söz konusu ürünün kanser, koah, akciğer hastalıkları, kalp hastalıkları, damar sertliği, şeker, hipertansiyon, kolesterol, karaciğer yağlanması, mide rahatsızlıkları, böbrek taşı, cilt hastalıkları vb. hastalıklara iyi geldiği sağlık sorunlarına çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihlale konu yayında, "Curcumin" isimli ürünün sağlık beyanı ile tanıtım ve satışının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına... yer verilemez..." hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Kuruluş hakkında, evvelce Üst Kurul’un 10.10.2018, 14.11.2018, 05.12.2018 tarih ve 2018/41, 2018/46, 2018/49 sayılı toplantısında alınan 128, 15 ve 17 No’lu kararıyla kuruluşun 26.09.2018, 07.11.2018, 10.11.2018 tarihli yayınlarında 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle idari para cezası ile 5 kez program yayının durdurulmasına karar verildiği, ilk yaptırım kararının kuruluşça 05.11.2018 tarihinde tebellüğ edildiği, bu defa, 04.12.2018, 04.02.2019, 10.04.2019, 24.04.2019 tarihli yayınları nedeniyle Üst Kurul’un 26.12.2018, 14.02.2019, 24.04.2019, 03.05.2019 tarih ve 2018/52, 2019/08, 2019/18, 2019/19 sayılı toplantısında alınan 41, 13, 14 ve 19 No’lu kararı ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle aynı Kanun’un 32’inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca 10 gün süreyle yayının durdurulmasına karar verildiği, Üst Kurul Kayıtlarından anlaşılmış olmakla; kuruluşun 28.05.2019 tarihinde saat 10:39’da yayınladığı "Curcumin" isimli ürünün ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde ikinci kez tekraren ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’nci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan kuruluşun YAYIN LİSANSININ İPTALİNE karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.Bu itibarla;
BAŞAK VİZYON RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIK SANAYİ TİCARET A.Ş. unvanlı “farklı tv” logolu medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, 28.05.2019 tarihinde saat 10:39’da yayınladığı ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde ikinci kez tekraren ihlali nedeniyle, 6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan "8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca YAYIN LİSANSININ İPTALİNE,
Yayın Lisansının iptaline rağmen yayınına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun’un “Adli Yaptırımlar” başlıklı 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Üst Kuruldan yayın lisansı almadan veya yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına ya da yayın lisansı iptal edilmesine rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır." hükmü uyarınca işlem yapılacağı hususunun, kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
İlgili kuruluşun yayın lisansının iptal edildiği hususunun Kanun’un 29’uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca işlem yapılmak üzere TÜRKSAT A.Ş.’ye bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.