İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 08.08.2019 tarih ve 772 sayılı yazısına konu 365 logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 06.08.2019 tarihinde saat 10:01’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 06.08.2019 tarihinde saat 10:01’de yayınladığı sunuculuğunu Latif Doğanın yaptığı, pek çok hastalığa iyi geldiği belirtilen "Mucize Krem" isimli ürünün ticari iletişim yayınında, "Bu güne kadar yapılmış en büyük mucize krem kampanyası. Etkisi artırılmış, iskit yağlı Mucize Krem…”, "3000 Yıllık Mucize Krem, 5 Alana 5 Bedava, Tam 10 Adet, Uzakdoğu'nun Vazgeçilmez Kremi İskit Yağından Vücudumuzdaki Bütün Ağrılar İçin Mucizevi Krem!, Siyatik, Romatizma Gibi Ağrılarınız Mı Var? Bizi Arayın!, Ağrılarınız Namaz Kılmanıza Engel Mi Oluyor? Dikkatle İzleyin!, Boyun Fıtığı, Bel Fıtığı Hayatınızı Zorlaştırıyorsa Bizi Arayın!, Bacaklarının Ağrısı Yürümesine Bile Engel Olanlar! Ekran Başına!, Eklem, Baş Ağrısı, Migren! Artık Kabusunuz Olmayacak!, Ağrıları Yüzünden Uyumakta Güçlük Çekenler, Sabahları Yataktan Kalkamayanlar Ekran Başına!, Ağrılarınız İçin Aldığınız İlaçlar, İğneler Oruç Tutmanıza Engel Olmasın! Bizi Arayın! Ellerinde, Ayaklarında, Eklem Yerlerinde Kireçlenme Olanlar! Bizi Arayın!, Kas Ağrısı Çekenler! Vücudunda Sürekli Uyuşmalardan Şikayet Edenler Dikkatle İzleyin!, Koşarken, Merdiven Çıkarken Hatta Yürürken Bile Nefes Darlığı Çekenler! Ekran Başına!, Kendinizi Daha Dinç Ve Gençleşmiş Hissetmek İstemez Misiniz? Bizi Arayın!, Tamamen Doğal, 3 Bin Yıllık Mucizevi İskit Yağlı "Mucize Krem" Vücudumuzdaki Tüm Ağrıları Söker Atar!, Ağrılar Genç, Yaşlı Dinlemez Hepimizin Hayatını Zorlaştırır! Ağrılarından Kurtulmak İsteyenler Ekran Başına!, Rahat Nefes Alamayanlar, Baş Ağrısı Şikayeti Olanlar Dikkatle İzleyin!, Çalışma Hayatı, Sık Seyahatler Yüzünden Oluşan Çeşitli Ağrılara Veda Etmek "Mucize Krem" İle Artık Mümkün!, Sinüzitle Baş Edemeyenler Ekran Başına! "Mucize Krem" Bitkisel İçeriğiyle Çözüm Sağlayabilir!", “Hemen Arayın 0212 708 77 .., 012 404 75 .." şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, ürünün bel, boyun, diz, eklem, kas ağrısı, migren, romatizma, kireçlenme, siyatik, sinüzit, baş ağrısı, bel ve boyun fıtığı vb. çok sayıda rahatsızlığa iyi geldiği vurgulanarak sağlık sorunlarına çözüm olarak sunulduğu, sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.
Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan, 26 Ağustos 2011 tarih ve 28037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında "Beşerî tıbbi ürünlerin internet dâhil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz." hükmü,
Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlere ilişkin, 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 3.fıkrasında ise "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü yer almaktadır.
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadeler sağlık beyânı olarak kabul edildiği, bununla birlikte, TV ve radyo kanallarının reklamlarında veya programlarında gıda takviyeleri ve bazı kozmetik ürünlerin "zeka seviyesinde artış, iştahsızlık, erken boşalma, iktidarsızlık, sperm sayılarını arttırma, cinsel sorunları giderme, tansiyon ve ritm bozuklukları, mide bağırsak problemleri, hepatit C, hepatit B, diyare, hemoroid, gastrit/reflü, kolesterol seviyesini azaltma, astım şikayetlerinin giderilmesi, kemik erimesi, trombosit
düşüklüğü, kanser (tümör), karaciğer büyümesi, kansızlık, idrar yolları problemleri, migren, baş ağrısı, uçuk tedavisi, metabolizmayı hızlandırması, sindirimi kolaylaştırması, hazımsızlığa iyi gelmesi" gibi bir çok sağlık beyanıyla tanıtımı ve satışı yapıldığı, yanı sıra bazı kozmetik ürünlerinde "bel ve boyun fıtığı, kireçlenme, romatizma, diz ve kas ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrıları, saç çıkarma, kellik" gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilerek yani sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışının yapıldığı belirtilmektedir.
Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, "Mucize Krem" isimli ürünün bel, boyun, diz, eklem, kas ağrısı, migren, romatizma, kireçlenme, siyatik, sinüzit, baş ağrısı, bel ve boyun fıtığı vb. çok sayıda rahatsızlığa iyi geldiği vurgulanarak, birçok rahatsızlığa çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihale konu yayında, "Mucize Krem" isimli ürünün sağlık beyanı ile tanıtım ve satışının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan; "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde ... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına ... yer verilemez ..." hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Kuruluş hakkında, evvelce Üst Kurul’un 18.06.2019, 24.06.2019, 03.07.2019, 10.07.2019 tarih ve 2019/25, 2019/26, 2019/27, 2019/28 sayılı toplantılarda alınan 41,14, 128, 6 No’lu kararıyla kuruluşun 10.06.2019, 17.06.2019, 21.06.2019, 28.06.2019 tarihli yayınlarında 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle idari para cezası ile 5 kez program yayının durdurulmasına karar verildiği, anılan kararların kuruluşça 18.07.2019, 26.07.2019, 05.08.2019 tarihinde tebellüğ edildiği, Üst Kurul Kayıtlarından anlaşılmış olmakla; kuruluşun 06.08.2019 tarihinde saat 10:01’de yayınladığı "Mucize Krem" isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayını ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’nci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca anılan yayın kuruluşu hakkında ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat ve kuruluşa ait müeyyide sicili göz önünde bulundurularak, 10 gün süre ile yayınının durdurulmasına karar verilmesi takdir edilmiştir.
Bunun yanısıra, "Yetişen Alıyor... Son 2:57:19, Hemen Arayın 0212 708 77 .., 012 404 75 .. 3000 Yıllık Mucize Krem, Bacaklarındaki, Belindeki Ağrılardan Dolayı Bastonsuz Yürümeyenler! Bastonlardan Kurtulma Zamanı Geldi!","... gel, gel, şunu alıyorum, patlama geliyor, bak şimdi bak, bak, sevgili izleyenlerimiz, böyle bir kampanya yok, şu anda 50 kişi hizmet veriyor yukarıda, bitti bitiyor kampanya bitiyor ... " şeklinde ifadelerle, satışların arttığı ifade edilerek, reklamın 'o güne özel bir sürede' ekrana getirildiği ve izleyicilerin ürünü almalarında, zamanın sınırlı olduğu mesajının verildiği, yayında üç dakika gibi kısa bir kampanya süresi verildiği, oysa, gün içinde ve farklı günlerde reklamın sıklıkla tekrarlandığı dikkate alındığında, kampanya yapıldığı izlenimi verilmek suretiyle, ürünün satın alınmaya teşvik edilerek tüketicinin yanıltılmaya çalışıldığı kanaatine varılmıştır.
Bu nedenle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 9’uncu maddesinin 6’ncı fıkrasının (c) bendinde yer alan, "Ticari iletişim.....Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek, zorundadır.” hükmünün ihlal edildiği kanaatine varılmıştır.
Anılan yayın kuruluşu hakkında;
6112 sayılı Kanun'un 9’uncu maddesinin 6’ncı fıkrasının (c) bendinin ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, %3 oranında idari para cezası uygulanmasına, karar verilmiştir.
Bu itibarla;
1) MCT YAYINCILIK A.Ş. unvanlı ve “365” logolu kuruluşun; 06.08.2019 tarihinde saat 10:01’de yayınladığı "Mucize Krem" isimli ürünün sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayına yer vermek suretiyle, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan "8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca, yayının ON (10) GÜN SÜREYLE DURDURULMASINA,
a) Geçici yayın durdurma kararının uygulanmasında; medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, Üst Kurul Kararının tebliğini müteakip saat 00:00’dan başlayarak logosunun yer aldığı ekranda; “Yayınımız, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından 06.08.2019 tarihinde saat 10:01’de yayınlanan "Mucize Krem" isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirlenen ‘Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde ... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına ... yer verilemez ...’ ilkesinin tekraren ihlali gerekçesiyle 10 gün süre ile durdurulmuştur.” metnine yayın durdurma süresince okunur şekilde yer vermesine,
b) 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan "8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin …. ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir.… Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükmü uyarınca yayın lisansının iptaline karar verileceği,
c) Ayrıca yayınlarına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun'un 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “… yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına … rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
2) MCT YAYINCILIK A.Ş. unvanlı ve “365” logolu kuruluşun; 6112 sayılı Kanun'un 9’uncu maddesinin 6’ncı fıkrasının (c) bendinde yer alan, "Ticari iletişim.....Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek, zorundadır.” hükmünün ihlali nedeniyle,
6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “8’inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan ve/veya bu Kanun hükümleri kapsamında Üst Kurul tarafından belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmeyen medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden yüzde üçüne kadar idari para cezası verilir. İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz.” hükmü uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği,
a) İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, kuruluşa %3 oranında idari para cezası uygulanmasına,
Ancak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Temmuz 2019 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının bulunmadığı değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezasının 10.000 (onbin) Türk Lirasından az olamayacağından, 2019 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranına göre 21.114 (yirmibirbinyüzondört) Türk Lirası İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
b) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “…8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. …” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.