İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 27.08.2019 tarih ve 379 sayılı yazısına konu FOX logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 01.04.2019 tarihinde saat 20:27’de yayınladığı "Yasak Elma” isimli dizi film yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, FOX logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşta, 01.04.2019 tarihinde saat 20:27’de yayınlanan "Yasak Elma” isimli dizi filmde, geçen diyaloglarda; “(…) "Sen orada gıkını çıkarırsan yanındaki adam senin beynini patlatacak. Sen de benim dediklerimi yapmazsan yanındaki adamım yine annenin beynini patlatacak. - Ne olur annemi bırak. Ne istersen yapacağım.- Her dediğimi yapman yetmez. Her dediğimi isteyerek yapacaksın. -"Beğendin mi? Bu gece benim gelinim olacaksın. Her şey usulüne uygun olacak. Şimdi bindallını giy. Kına yakacağız. Hazır olunca ses et, gelirim. "…- Ara çabuk annemi ara, adamını ara. Annemi bıraksın. Kendimi vururum.- Benimle evlenmemek için kendini öldürmeyi mi tercih ediyorsun? Ben o kadar iğrenç bir insan mıyım? Öldür lan kendini. Sık kafana. Kafana sık. Sonra da ben gidip ne yapacağım biliyor musun? Arayacağım adamı anneni öldürteceğim. Sonra Kurban'ı yollayacağım Yıldız'ı öldürteceğim. Sonra da alacağım o silahı kendi kafama sıkacağım ulan. Vur öldür lan kendini, vur, öldür kendini. … "Özür dilerim seni bu hale ben getirdim. Çok özür dilerim. Ne istiyorsan yapacağım. Ne istiyorsan isteyerek yapacağım."… " Senin makyajın eksik, al sür şunu. Ona nasıl süsleniyorsan bana da öyle süsleneceksin. Sür şunu" …"Salonda nikah memuru, yarım kalan nikahımızı kıymak için bekliyor. Nikahtan sonra karım olarak annenin yanındaki adamımı arayacaksın. Diyeceksin ki, ben Zeynep Çelikkan. Dündar Çelikkan'ın karısıyım. Hemen o evi terk et. O ırz düşmanını da yaşatacağım. Yaşatacağım ki senle ne kadar mutlu olduğumuzu görsün."- Artık kimseye bir şey yapmayacaksın di mi?…- Dündar ne yapıyorsun? Yeter artık, ne olur.- Sen şimdi benim nikahlı karımsın ya, evliler ne yapıyorsa onu yapacağız işte." şeklinde ifadelere yer verildiği görülmüştür.

Bilindiği üzere, 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun 20 Mart 2012 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yine Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı (2016-2020) hazırlanmıştır. Yine bu alanda uluslararası düzenleme olan Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi'ne (CEDAW) Türkiye de taraftır. İstanbul Sözleşmesi olarak bilinen Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi de Türkiye'nin imzaladığı yaptırım gücü olan bir sözleşmedir. Ancak bu yasal düzenlemeler kadar düzenlemelerin etkin uygulanışı, toplumda bilinç oluşturarak farkındalığın sağlanması önem taşımaktadır.

İhlale konu dizi filmde, bir kızın kaçırılarak silah zoruyla evliliğe zorlandığı, annesinin ve kardeşinin öldürmekle tehdit edildiği, bir kadına silah zoruyla/zorbalıkla erkeğin isteklerinin yaptırabileceği ve kadına karşı şiddetin bir örneğinin sergilendiği, kadını güçsüz olarak gösteren ve evlendiğinde bir erkeğin her istediğini yapmak zorunda olan, adeta onu erkeğe ait bir eşya gibi gösteren sahnelerde, kadına karşı ikinci sınıf insan muamelesinin işlendiği, konu itibariyle dizi filmler her ne kadar bir senaryodan ibaret olsa da; kadına karşı şiddetin işlendiği yapımlar, toplumu kadına yönelik şiddete karşı bilinçlendirmenin aksine, şiddetin ekranlar aracılığı ile tekrar üretilmesine sebep olmaktadır. Gerçek hayatta fazlasıyla var olan şiddetin ekranda sıklıkla yer alıyor olması, bireylerin şiddet algısını normalleştirerek duyarsızlaşmasına neden olabileceği, dolayısıyla, dizi filmde geçen bu tür görüntü ve söylemlerin şiddeti meşrulaştırdığı, kadını ikinci sınıf insan olarak, erkeğe ait bir eşya gibi yansıtıldığı, kadına yönelik şiddetin sadece kadınları ilgilendiren bir sorun olmayıp tüm toplumu ilgilendiren bir sorun olduğu, ve bunu önlemek için gerek devlet gerek sivil toplum kuruluşlarının gösterdikleri çabalar gözönüne alındığında; geniş kitlelere hitap eden yayıncı kuruluşun kamusal sorumluluk anlayışıyla hareket etmediği kanaatine varılmıştır.

Bu nedenlerle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (s) bendinde yer alan; "Toplumsal cinsiyet eşitliğine ters düşen, kadınlara yönelik baskıları teşvik eden ve kadını istismar eden programlar içeremez" ilkesinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.

6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (s) bendinin ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’inci maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca, ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat göz önünde bulundurularak, kuruluşa %2 oranında idari para cezası uygulanmasına karar verilmesi takdir edilmiştir.

Bu itibarla;

6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (s) bendinde yer alan; "Toplumsal cinsiyet eşitliğine ters düşen, kadınlara yönelik baskıları teşvik eden ve kadını istismar eden programlar içeremez" ilkesinin ihlali nedeniyle;

6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Bu Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (d), (f), (g), (ğ), (h), (n), (ö), (s), (ş) ve (t) bentlerindeki yayın hizmeti ilkelerine ve aynı maddenin dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlara, ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde ikisinden beşine kadar idarî para cezası verilir. …” hükmü uyarınca, idari para cezası uygulanması gerektiği,

a) İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Mart 2019 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 50.561.721,75 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, yüzde iki oranı (%2) 1.011.234,00 TL İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

b) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “ (…) 8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.