İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 23.12.2019 tarih ve 1380 sayılı yazısına konu SILA TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 17.12.2019 tarihinde saat 20:17’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 17.12.2019 tarihinde saat 20:17’de yayınladığı "Dolorex Krem" isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayınında; “Uyutmayan bel ağrıları, uyuşan bacaklar bel fıtığının habercisi ama birçok kişinin kabusu olan o hastalık Türkiye'de yeni uygulanan bir yöntemle ağrısız, sızısız ve ameliyatsız burası çok önemli tedavi ediliyor. Hastalar artık sadece birkaç dakika süren bir operasyonla o fıtıktan, o beladan kurtulabiliyor.-Efendim bakın diz ağrıları Dolorex ağrı kremi ile diz ağrılarına anında çözüm. Şimdi ben şunu soracağım insanlar da bilsin 5 dakika içinde o ağrıyı sünger gibi çekti mi? -Bakın buyurun bugün Diyarbakır'daki insan duydu Van’daki insan duydu efendim Hakkâri’deki insan duydu güzel yurdumuzun dört bir yanı bugün Dolorexi tercih etmeye devam ediyor. Dolorex ağrı kremi ile amcamız da burada hoş geldiniz efendim. ..-Şimdi efendim dediğimiz gibi ağrı kremimizi anlatmaya devam ediyoruz. Bakın hemoroid ağrısından sancısından kurtulmak isteyenler, hemoroidden üst üste ameliyat olup da bu derdi tasayı başından atamayanlar o hemoroid bitecek günde 3 kere kullanıyorsunuz sabah öğle akşam. Günde 3 kere kullanın bel fıtığınız bitsin günde 3 kere kullanım boyun fıtığınız bitsin romatizma ağrınız bitsin. Tuncay Bey şahit oluyor musun efendim yıllardır birlikte program yapıyoruz...-Sünger gibi çekiyor efendim ameliyat olmadan önce bizi arıyorsunuz amcacığım Kürtçe olarak şunu Kürt halkı da dinliyor bizim halkımız kardeşlerimiz de dinliyor senden rica ediyorum Kürtçe olarak tavsiye ettiğini söyler misin?..Ameliyatsız yöntemlerden bahsediyoruz efendim...Şimdi bel fıtığı olanlar, boyun fıtığı olanlar, kasık fıtığı olanlar, hemoroid sancısı hemoroid belası ile uğraşanlar yani basurdan bahsediyorum efendim bu acıdan bu beladan kurtulmak isteyenler, bununla birlikte romatizmal ağrılar çekenler, efendim kireçlenme olanlar, yaş ileri gittikçe yani yaşlılarda görülen diz ağrıları ve sızılar bugün efendim Dolorex merhemi ile son buluyor...Evet sevgili izleyenler dediğimiz gibi ameliyat olmadan önce bizleri arıyorsunuz. Bugün merhemimiz Dolorex. Dolorexin altına ben imzamı atıyorum. Sevgili izleyenler 21 kişi bu formülün üzerinde çalıştı ve artık tüm eczanelerde artık tüm doktorların reçetesinde ve artık bütün ağrı çekenlerin çantasında evinde.Aynen öyle 5 dakika içerisinde en büyük ağrınızı sonlandırıyor.Bakın 5 dakika içerinde en büyük ağrı nedir? Örnek verelim fıtık.Örnek verelim romatizma. 5 dakika içerisinde bir sünger gibi o ağrıyı çekip alıyor.Hemoroide birebir çare. Bak hemoroid belası şöyle. Meme çıktığı zaman içte veya dışta bir kaşıntıdır ki lanet o kaşıntıyı sorma gitsin Tuncay bilmiyorum yaşadın mı böyle bir hastalık.Yaşayan bilir öyle diyelim yaşayan bilir. Bakın ilk önce tek bir nohut tanesi kadar sürmenizle başlayan bir tedaviden bahsettiğimizi söyleyelim.Azıcık nohut tanesi kadar kullanacaksınız bu bir. İki, kullandınız hemoroide sürdünüz efendim anında o kaşıntı gidiyor.Üç dört defa hemoroid yüzünden ameliyat olmuş insanlar var. Tekrarlıyor dişi diyoruz biz o hemoroide tekrarlayan hemoroide dişi diyoruz. Üç dört defa ameliyat olanlar var. Adam bu çareyi bunda buldu. Artık ameliyata gerek kalmadı çünkü hemoroid yok bitti bitirdik.”, “Dolorex Bel - Boyun Fıtıkları - Romatizma - Eklem Ağrıları ve Daha Fazlası... 0 216 277 73 .., 4 Adet 69,90 TL” şeklinde ifadelerle, ürünün bel ağrısı, boyun ağrısı, hemoroid, ayak mantarı vb. çok sayıda rahatsızlığa iyi geldiği vurgulanarak, sağlık sorunlarına çözüm olarak sunulduğu, sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.
Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan, 03 Temmuz 2015 tarih ve 29405 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında “Ürünlerin internet dahil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz…” hükmü,
Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlerin de 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği'nin 7’inci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğuna dair bilgilendirme yapılamaz, bu tür özelliklere atıfta bulunulamaz." hükmü yer almaktadır.
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; “insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten ileri süren veya ima eden tüm ifadelerin sağlık beyanı olarak kabul edildiği, bununla birlikte, TV ve radyo kanallarının reklamlarında veya programlarında gıda takviyeleri ve bazı kozmetik ürünlerin "zeka seviyesinde artış, iştahsızlık, erken boşalma, iktidarsızlık, sperm sayılarını arttırma, cinsel sorunları giderme, tansiyon ve ritim bozuklukları, mide bağırsak problemleri, hepatit C, hepatit B, diyare, hemoroid, gastrit/reflü, kolesterol seviyesini azaltma, astım şikayetlerinin giderilmesi, kemik erimesi, trombosit düşüklüğü, kanser (tümör), karaciğer büyümesi, kansızlık, idrar yolları problemleri, migren, baş ağrısı, uçuk tedavisi, metabolizmayı hızlandırması, sindirimi kolaylaştırması, hazımsızlığa iyi gelmesi" gibi bir çok sağlık beyanıyla tanıtımı ve satışının yapıldığı, bunun yanı sıra bazı kozmetik ürünlerinde "bel ve boyun fıtığı, kireçlenme, romatizma, diz ve kas ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrıları, saç çıkarma, kellik" gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilerek yani sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışının yapıldığı” belirtilmektedir.
Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, söz konusu ürünün bel ağrısı, boyun ağrısı, hemoroid, ayak mantarı vb. çok sayıda rahatsızlığa iyi geldiği vurgulanarak, sağlık sorunlarına çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihlale konu yayında, "Dolorex Krem" isimli ürünün sağlık beyanı ile tanıtım ve satışının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına... yer verilemez..." hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Kuruluş hakkında evvelce Üst Kurul’un 16,21,28.08.2019, 04,10,18.09.2019 tarih ve 2019/33, 2019/34, 2019/35, 2019/36, 2019/37, 2019/38 sayılı toplantılarında alınan 17, 28, 26, 11, 10 ve 9 No’lu kararları ile, 05.08.2019, 19.08.2019, 27.08.2019, 31.08.2019, 06.09.2019 tarihli yayınlarında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle idari para cezası ile 5 kez program yayının durdurulmasına karar verildiği, anılan kararların kuruluşça 10.09.2019, 13.09.2019, 23.09.2019, 11.10.2019 tarihlerinde tebellüğ edildiği, bu defa, 17.09.2019, 20.09.2019 tarihli yayınları nedeniyle, Üst Kurul’un 25.09.2019, 10.10.2019 tarih ve 2019/39, 2019/41 sayılı toplantısında alınan 18 ve 9 No’lu kararı ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle aynı Kanun’un 32’inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca 10 gün süreyle yayınının durdurulmasına karar verildiği, Üst Kurul Kayıtlarından anlaşılmış olmakla; kuruluşun 17.12.2019 tarihinde saat 20:17’de yayınladığı "Dolorex Krem" isimli ürünün ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde ikinci kez tekraren ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’nci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan kuruluşun YAYIN LİSANSININ İPTALİNE karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla;
DERECE RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı “SILA TV” logolu medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, 17.12.2019 tarihinde saat 20:17’de yayınladığı ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde ikinci kez tekraren ihlali nedeniyle, 6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan "8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca YAYIN LİSANSININ İPTALİNE,
Yayın Lisansının iptaline rağmen yayınına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun’un “Adli Yaptırımlar” başlıklı 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Üst Kuruldan yayın lisansı almadan veya yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına ya da yayın lisansı iptal edilmesine rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır." hükmü uyarınca işlem yapılacağı hususunun, kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
İlgili kuruluşun yayın lisansının iptal edildiği hususunun Kanun’un 29’uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca işlem yapılmak üzere TÜRKSAT A.Ş.’ye bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.