İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 12.06.2020 tarih ve 906 sayılı yazısına konu SHOPPİNG CHANNEL logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 21.04.2020 tarihinde saat 11:15’te yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 21.04.2020 tarihinde saat 11:15’te yayınladığı "Orijinal Panax Set" isimli ürünün ticari iletişim yayınında, “(…) Tansiyon hastaları, şeker hastaları, cinsel problem sorunları yaşayanlar, kalp sorunları yaşayanlar işte bu macunu ve Panaxı mutlaka ve mutlaka kullanmalı. Tabi Panax deyince piyasada bir sürü Panax var. Hangisini alacağınız konusunda kafanız karışabilir. Biz size burada da açıklayıcı delillerle geliyoruz. Görmüş olduğunuz gibi Panax'ın bir çok belgesi var. İşte bunlardan biri, marka tescil belgesi. Görmüş olduğunuz gibi elimde. Yine Panax'ın izin belgesi burada. Yine helal sertifikası, bakın bu her üründe yoktur. Bir çok sertifika yine burada mevcut. Bunlar sertifikalı ürünler sevgili izleyenler. Gönül rahatlığıyla kullanabilirsiniz, hiçbir şekilde size yan etkisi olmaz. Şuanda tedavi görüyorsanız, kullandığınız ilaçlar varsa onlarla da asla etkileşim göstermez…Bayanlarda da erkekler gibi inferti de yani kısırlıkta son derece etkili... Olmazsa olmaz mutlaka tıkalı damarların açılmasına yardımcı olacak Panax Gınseg, Averna, Tribulus bitkileri kullanmak lazım. Bakacaksınız, bizim yürüyemeyen ablalarımız, abilerimiz son derece hızlı bir şekilde toparlayacaklar... Prostata bağlı bir sıkıntı çıkar bizde. Nedir? Performans düşüklüğü. İşte o zaman da bizim biraz önce bahsettiğimiz Panax Gınseg kürü bitkileri mutlaka kullanmak lazım. Performans artışı için. Yani yine Panax Ginseg burada da devreye giriyor efendim. Prostat falan. Panax Ginseg'i hangi sorunlarda kullanabiliyorduk hocam böyle bir sıralayalım. Hem toparlayalım. Kalp ve damar tıkanıklığı dedik”, "Tıkanıklıkta kullanırsınız, diyabette mutlaka kullanırsınız, Emes'de Parkinson'da kullanırsınız, Prostatta kullanabilirsiniz. Kanserde şuanda, Amerika da kanserde mutlaka Emoride kullanıyorlar, kısırlık da doğurganlık artmasında, Erkeklerde pervonos artmasında yani birçok hastalıkta yani saymakla aslında bitmeyecek rahatsızlıklarda tepeden tırnağa diyebiliriz, biz bunu kullanabilirsiniz", "Orjinal Panax Set Kapsül - Macun Muhteşem 2'li Set", "Tıkanık Damarları Açar, Cinsel Performansı Arttırır, Prostata İyi Gelir, Tansiyonu Düşürür", "Etkisi Kanıtlanmış Özel Formül", "Bu Güne Özel Hemen Arayın 0212 700 13 .." vb. şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, ürünün kalp ve damar hastalığı, kısırlık, nefes darlığı, yorgunluk, ağrı, uykusuzluk, dolaşım sorunu, tansiyon gibi çok sayıda rahatsızlığa iyi geldiği vurgulanarak, sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.

Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.

Diğer yandan, 03 Temmuz 2015 tarih ve 29405 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında “Ürünlerin internet dahil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz…” hükmü,

Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlere ilişkin, 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 3.fıkrasında ise "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü yer almaktadır.

Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadeler sağlık beyânı olarak kabul edildiği, bununla birlikte, TV ve radyo kanallarının reklamlarında veya programlarında gıda takviyeleri ve bazı kozmetik ürünlerin "zeka seviyesinde artış, iştahsızlık, erken boşalma, iktidarsızlık, sperm sayılarını arttırma, cinsel sorunları giderme, tansiyon ve ritm bozuklukları, mide bağırsak problemleri, hepatit C, hepatit B, diyare, hemoroid, gastrit/reflü, kolesterol seviyesini azaltma, astım şikayetlerinin giderilmesi, kemik erimesi, trombosit düşüklüğü, kanser (tümör), karaciğer büyümesi, kansızlık, idrar yolları problemleri, migren, baş ağrısı, uçuk tedavisi, metabolizmayı hızlandırması, sindirimi kolaylaştırması, hazımsızlığa iyi gelmesi" gibi bir çok sağlık beyanıyla tanıtımı ve satışı yapıldığı, yanı sıra bazı kozmetik ürünlerinde "bel ve boyun fıtığı, kireçlenme, romatizma, diz ve kas ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrıları, saç çıkarma, kellik" gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilerek yani sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışının yapıldığı belirtilmektedir.

Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, söz konusu ürünün kalp ve damar hastalığı, kısırlık, nefes darlığı, yorgunluk, ağrı, uykusuzluk, dolaşım sorunu, tansiyon gibi çok sayıda rahatsızlığa iyi geldiği vurgulanarak, birçok rahatsızlığa çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtımının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.

Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihlale konu yayında, söz konusu ürünün çok sayıda rahatsızlığa çözüm olarak sunularak, sağlık beyanı ile tanıtım ve satışının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına... yer verilemez..." hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Kuruluş hakkında, evvelce Üst Kurul’un 17.02.2020 tarih ve 2020/08 sayılı toplantısında alınan 16, 17, 18, 19, 20 ve 21 No’lu kararlarıyla kuruluşun 06,07.02.2020 tarihli yayınlarında 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle idari para cezası müeyyidesinin uygulandığı, anılan kararların kuruluşça 16.03.2020 tarihinde tebellüğ edildiği, Üst Kurul Kayıtlarından anlaşılmış olmakla; kuruluşun 21.04.2020 tarihinde saat 11:15’te yayınladığı "Orijinal Panax Set" isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayını ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’nci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca anılan yayın kuruluşu hakkında ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat ve kuruluşa ait müeyyide sicili göz önünde bulundurularak, 10 gün süre ile yayınının durdurulmasına karar verilmesi takdir edilmiştir.

Bu itibarla;

AKSİYON PAZARLAMA RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı ve “SHOPPİNG CHANNEL” logolu kuruluşun; 21.04.2020 tarihinde saat 11:15’te yayınladığı "Orijinal Panax Set" isimli ürünün sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayına yer vermek suretiyle, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan "8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca, yayının ON (10) GÜN SÜREYLE DURDURULMASINA,

a) Geçici yayın durdurma kararının uygulanmasında; medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, Üst Kurul Kararının tebliğini müteakip saat 00:00’dan başlayarak logosunun yer aldığı ekranda; “Yayınımız, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından 21.04.2020 tarihinde saat 11:15’te yayınlanan "Orijinal Panax Set" isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirlenen ‘Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde ... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına ... yer verilemez ...’ ilkesinin tekraren ihlali gerekçesiyle 10 gün süre ile durdurulmuştur.” metnine yayın durdurma süresince okunur şekilde yer vermesine,

b) 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan "8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin …. ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir…Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükmü uyarınca yayın lisansının iptaline karar verileceği,

c) Ayrıca yayınlarına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun'un 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “… yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına … rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.