İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 25.11.2013 tarihli ve 3483 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda; “Nisa Tv logosuyla yayın yapan kuruluşta 19.11.2013 tarihinde, saat 09.05.29'da yayınlanan reklam kuşağı içerisinde, Dr.Ömer Coşkun'un bitkisel olduğu ifade edilen "Panax Set", "Kemik Seti" ve "Çocuk Algılama Seti " adlı ürününlerin tanıtım ve satışına yönelik ticari iletişim yayınına 07dk.26sn süreyle yer verildiği tespit edilmiştir.
Buna göre, Panax Set adlı ürünün tanıtımına yönelik ifadeler aşağıda sunulmuştur.
" Ölümlerin %50si kalp damar problemlerinden. Sizde de olabilir, belki çocuğunuzda olabilir, belki anne babanızda olabilir, belki sevdiklerinizde olabilir. Onlara bir güzellik yapın onlara verebileceğiniz en güzel hediye Panax diyoruz "
Yayın esnasında " Ölümlerin %50 si kalp damar hastalıklarından - Panax Set KDV dahil 99 TL - Forman Hediye- Danışma Hattı 0212.470.20.20 " ibarelerinin ekranda yer verildiği görülmüştür.
Aynı reklam kuşağı içerisinde saat 09.05.50'de Kemik Seti adlı ürünün tanıtımında yer alan bazı ifadeler aşağıda sunnulmuştur.
" Dr. Ömer Coşkun : ....calsiyum içeren beraberinde D3 vitaminini de bulunduran harika bir kapsül, yanında civan perçemi, havlıcan, kırkkilit otu, zerdeçal, zencefil, bosvelya gibi çok güzel bitkiler var. Ayrıca dıştan sürülecek yağlar da var. İşte bunlarla kemik sağlığını koruyabilirsiniz, bunlar ilaç değildir gıdadır. ...bunlar düzenli kullanıldığında yaklaşık 3 ay içinde kemiklerin birçok derdine derman olabiliyor. Kemikteki eğrilikten incelmeye kadar, kemikteki osteporoz yani kemik erimesinden tutun, kireçlenmeye kadar bir çok vakada bu bitkiler başarılı."
Söz konusu yayında, " KemikSeti, +90 212 470 20 20 - 130TL K.D.V dahil, ücretsiz kargo" ibareleri ile bu ürünü kullanarak fayda gördüğünü ifade eden bir kişinin ekrana getirildiği görülmüştür.
Yine aynı reklam kuşağına yer alan saat 09.09.25'de Çocuk Algılama Seti'nin tanıtım ve satışına yönelik ifadelerden bazıları ise şu şekildedir;
" Dr. Ömer Coşkun : Bugün size kendi icadım olan ... Çocuk Algılama Destek Setini takdim etmek istiyorum....Çocuk Algılama Seti sayesinde, kafalar daha iyi çalışır, gözler daha iyi görür, kulaklar daha iyi işitir, hafıza güçlenir, dikkat, konsantrasyon artar. Algılama Seti sayesinde hekimlik hayatımda binlerce öğrencinin başarısının arttığını gözlemledim ...bana dediler ki "doktor bey 1 ay içersinde çocuğumdaki okul başarısı gözle görülür şekilde arttı."
Alt Ses : Çocuklarınız derslerine kendilerini veremiyorsa, algılama sorunları, dikkat dağınıklığı, konsantrasyon bozukluğu yada unutkanlık yaşıyorsa vakit kaybetmeden bizi arayın.
Dr. Ömer Coşkun : Çocuk Algılama Seti'nin içinde bir insanın beynine, gözüne, kalbine, bağırsaklarına, karaciğerine, böbreklerine bir çok organ ve dokuya faydalı harika etken maddeler var. %100 doğal, gıda gibi, elma gibi, 20 gün içinde beden ihtiyaç duyduğu gıdayı, vitamini, minerali alacak, algılama güçlenecek, başarı yükselecek, gözler daha iyi görecek, hafızaya maksimum takviye sağlanacak...
Alt Ses : Çocuk Algılama Seti, hiperaktivite sorunları, öğrenme ve konuşma bozuklukları, ve otizim gibi beyine bağlı hastalıklar için Dr. Ömer Coşkun tarafından özel olarak formulize edeilmiş bitkisel gıda takviyesidir."
Söz konusu yayın sırasında, Algılama Seti - 500 cc'lik özel bitkisel karışım hediye " +90 212 470 20 20 - 130TL K.D.V dahil, ücretsiz kargo" ibarelerinin ve bu ürünü kullanarak fayda gördüğünü ifade eden bir kişinin ifadelerinin ekrana getirildiği görülmüştür.
Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; bazı TV ve radyo kanallarının reklam veya programlarında gıda takviyelerinin, muhtelif hastalıklara iyi geldiği şeklindeki sağlık beyanlarıyla tanıtımı ve satışının yapıldığı, yayınlarda sürekli olarak hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği, hastaların tıbbi tedaviden uzaklaştırıldığı ve yüksek maliyetli ürünleri kullanmak zorunda bırakıldığı belirtilmiştir. Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu ilgi yazısında; tanıtımlarda ürünleri kullandığını ve faydalı olduğunu beyan eden kişilerin seçilmekte olduğunu, güya toplumu bilgilendirmek amacıyla uzmanlıkları akademik olarak kanıtlanmamış olan şahısların görüşlerine yer verildiğini ve bu programlarda Doktor unvanlı Mustafa Eraslan ve Ömer Coşkun gibi sağlık meslek mensuplarının da doğrudan veya dolaylı olarak rol aldığının yakından müşahede edildiğini ifade etmiştir. Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu ilgi yazısında ayrıca, endikasyon belirtilen ürünler için Sağlık Bakanlığınca ruhsat düzenlenmesi gerektiği ve mevzuat gereğince televizyon ve radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satış ve pazarlanmasının uygun olmadığı ifade edilmiştir.
Yukarıda belirtilen ifadeler değerlendirildiğinde, Panax Set'in kalp ve damar hastalıklarına, Kemik Seti'nin, düzenli kullanıldığında yaklaşık 3 ay içinde, kemikteki eğrilik, incelme, kemik erimesi ve kireçlenmeye iyi geldiği, Çocuk Algılama Seti adlı ürünün ise, algılama sorunları, dikkat dağınıklığı, konsantrasyon bozukluğu, unutkanlık gibi sorunlara, bunların yanısıra ürünün içindeki etken maddelerin beyne, göze, kalbe, bağırsaklara, karaciğere, böbreklere bir çok organ ve dokuya faydalı olduğu ileri sürülmektedir. Bu bağlamda Panax Set, Kemik Seti ve Çocuk Algılama Seti'nin, bitkisel ürün ve gıda takviyesi olduğu belirtilmesine rağmen söz konusu ürünlerin sağlık beyanıyla tanıtımının yapıldığı, hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği anlaşılmaktadır. Sağlık bakanlığının ilgi yazılarından hareketle, bitkisel gıda takviyelerinin bu şekilde yapılan tanıtımının toplumu yanıltıcı ve tüketici çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır. ”
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Yayın kuruluşunun; 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi hükmünü ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının ve ilgili video görüntülerinin tetkikinde; tanıtımı yapılan bitkisel ürünün sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapıldığı ve hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği anlaşılmıştır. Yayının bu haliyle izleyiciyi aldatıcı, yanıltıcı, abartılı ve izleyicinin sağlığına ve çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu dikkate alındığında 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi hükümlerini ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Anılan kuruluşa 12.06.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 17.07.2013 tarih ve 2013/43 sayılı toplantısında alınan 70 nolu kararıyla 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının ( c) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşıldığından; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının ( c) bendini tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere,
NİSA TV logosuyla yayın yapan NİSA RADYO TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek” hükmünün tekraren ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;
1- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Ekim 2013 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 5.050,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) ( 2013 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 11.886 -onbirbinsekizyüzseksenaltı - ) Türk Lirasından az olamayacağından 11.886 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
2- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, kanun yoluna başvurmadan önce peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, belirtilen süre içerisinde ödenmeyen ve kesinleşen idari para cezasının 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.