İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 02.07.2020 tarih ve 1144 sayılı yazısına konu BER TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 30.06.2020 tarihinde saat 14:53’te yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 30.06.2020 tarihinde saat 14:53’te yayınladığı "Yörük Ana Ağrı Merhemi" isimli ürünün ticari iletişim yayınında, “(…) Kireçlenmeniz varsa, eğer boyun fıtığı, bel fıtığı yaşıyorsanız yine söylüyorum eğilip kalkamıyorsanız, merdiven çıkıp merdiven inemiyorsanız, namaz kılamıyorsanız, pazar poşetlerinizi taşıyamıyorsanız, kireçlenmeniz varsa ve çok önemli ayaklarınızda mantar ya da ayak kokusu varsa 5 dakika içerisinde, bakın evet iddia ve ısrar ediyoruz 5 dakika içerisinde geçirmezseniz o zaman …. Canlı yayın numarasını arayın. Geçmedi diye ararsanız o zaman size iki kat ücretini geri ödemeyi de taahhüt ediyoruz..-..., ben her zaman şunu söylüyorum. Böbrekleri ağrıyor, sırtına vuruyor bu merhemi kullanıyor geçmedi diyor. Geçmez. Böbreğine ne yapsın bu merhem. Bizim orada açık romatizmal kireçlenme, boyun fıtığı, eklem ağrıları, bel fıtığı, migren, sinüzit, ayak kokuları, mantar biz bunları zaten söylüyoruz. Şimdi 20 yıl adamın omzu ağrıyor. 20 yıl doktora gitmiş hiçbir fayda görmemiş 5 dakikada bu kremden, bu merhemden fayda bekliyor. Sen bunu en az bir 15, 20 gün böyle bir kullan da 30 yıllık 20 yıllık ağrılarda bu kronikleşmiş ağrılarda fayda görmezsen o zaman fayda görmedim de...5 dakikada 20 senelik kronik ağrısı olanı kesmez. En az bir yarım saat. Yarım saat sonra etkisini göstermeye başlar. Bir iki gün de uygulamaya devam eder, sonra farkı zaten kendisi görür. – Bel fıtığı, boyun fıtığı, bel ağrısı, boyun ağrısı, romatizma, kireçlenme, eklem romatizmanız varsa, migreniniz varsa sık sık başınız ağrıyorsa, mantar derdiniz varsa, ayaklarınız kokuyorsa 5 dakika içerisinde bu sıkıntılardan sizleri kurtaracağız diyoruz... - Artık evinizin ilacı, bakın ilacı diyorum. Evinizin ilacı Yörük ana Merhemi. Bir yerim ağrıyor gidip iğne vurduracağım. Doktora gideceksin, reçeteni alacaksın, iğneni alacaksın sonra bir sağlık kabinine gideceksin, iğne vurduracaksın ve kimyasal bir şey. Ne gerek var bunlara.”, "0212 700 18 ..", "Yörük Ana Ağrı Merhemi Toplam 10 Kutu, 99 TL. Kargo Kdv Dahil, Ellerinde Eklem Yerlerinde Kireçlenmesi Olanlar Bizi Arayın, Boyun Fıtığına ve Bel Fıtığına Ameliyatsız Çözüm, Sinüzit ve Migrene Son, Kireçlenmesi Olanlar Bizi Arayın, Siyatik Romatizma Gibi Ağrılarınız Mı Var? Bizi Arayın" vb. şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, romatizmal kireçlenme, eklem ağrıları, bel fıtığı, boyun fıtığı, bel ağrısı, boyun ağrısı, eklem romatizması, migren, sinüzit, ayak kokuları, mantar gibi rahatsızlıklara iyi geldiği vurgulanarak, sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.

Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.

Diğer yandan, 03 Temmuz 2015 tarih ve 29405 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında “Ürünlerin internet dahil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz…” hükmü,

Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlere ilişkin, 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 3.fıkrasında ise "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü yer almaktadır.

Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadeler sağlık beyânı olarak kabul edildiği, bununla birlikte, TV ve radyo kanallarının reklamlarında veya programlarında gıda takviyeleri ve bazı kozmetik ürünlerin "zeka seviyesinde artış, iştahsızlık, erken boşalma, iktidarsızlık, sperm sayılarını arttırma, cinsel sorunları giderme, tansiyon ve ritm bozuklukları, mide bağırsak problemleri, hepatit C, hepatit B, diyare, hemoroid, gastrit/reflü, kolesterol seviyesini azaltma, astım şikayetlerinin giderilmesi, kemik erimesi, trombosit düşüklüğü, kanser (tümör), karaciğer büyümesi, kansızlık, idrar yolları problemleri, migren, baş ağrısı, uçuk tedavisi, metabolizmayı hızlandırması, sindirimi kolaylaştırması, hazımsızlığa iyi gelmesi" gibi bir çok sağlık beyanıyla tanıtımı ve satışı yapıldığı, yanı sıra bazı kozmetik ürünlerinde "bel ve boyun fıtığı, kireçlenme, romatizma, diz ve kas ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrıları, saç çıkarma, kellik" gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilerek yani sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışının yapıldığı belirtilmektedir.

Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, söz konusu ürünün romatizmal kireçlenme, eklem ağrıları, bel fıtığı, boyun fıtığı, bel ağrısı, boyun ağrısı, eklem romatizması, migren, sinüzit, ayak kokuları, mantar gibi rahatsızlıklara iyi geldiği vurgulanarak, vb. çok sayıda rahatsızlığa çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtımının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.

Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihlale konu yayında, söz konusu ürünün çok sayıda rahatsızlığa çözüm olarak sunularak, sağlık beyanı ile tanıtım ve satışının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına... yer verilemez..." hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Kuruluş hakkında, evvelce Üst Kurul’un 08,15,22,30.04.2020, 07.05.2020 tarih ve 2020/15,16,17,18,19 sayılı toplantılarda alınan 16,17,27,28,27,26,27,28,32,33 No’lu kararlarıyla kuruluşun 01,03,08,09,10,15,16,17,27,28.04.2020 tarihli yayınlarında 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle idari para cezası müeyyidesinin uygulanmasına karar verildiği, anılan kararın kuruluşça 06,08.06.2020 tarihinde tebellüğ edildiği, Üst Kurul Kayıtlarından anlaşılmış olmakla; kuruluşun 30.06.2020 tarihinde saat 14:53’te yayınladığı "Yörük Ana Ağrı Merhemi" isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayını ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’nci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca anılan yayın kuruluşu hakkında ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat ve kuruluşa ait müeyyide sicili göz önünde bulundurularak, 10 gün süre ile yayınının durdurulmasına karar verilmesi takdir edilmiştir.

Bu itibarla;

BER RADYO TELEVİZYON A.Ş. unvanlı ve “BER TV” logolu kuruluşun; 30.06.2020 tarihinde saat 14:53’te yayınladığı "Yörük Ana Ağrı Merhemi" isimli ürünün sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayına yer vermek suretiyle, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle; 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan "8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca, yayının ON (10) GÜN SÜREYLE DURDURULMASINA,

a) Geçici yayın durdurma kararının uygulanmasında; medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, Üst Kurul Kararının tebliğini müteakip saat 00:00’dan başlayarak logosunun yer aldığı ekranda; “Yayınımız, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından 30.06.2020 tarihinde saat 14:53’te yayınladığı "Yörük Ana Ağrı Merhemi" isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirlenen ‘Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde ... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına ... yer verilemez ...’ ilkesinin tekraren ihlali gerekçesiyle 10 gün süre ile durdurulmuştur.” metnine yayın durdurma süresince okunur şekilde yer vermesine,

b) 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan "8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin …. ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir…Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükmü uyarınca yayın lisansının iptaline karar verileceği,

c) Ayrıca yayınlarına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun'un 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “… yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına … rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.