İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 21.12.2020 tarih ve 2184 sayılı yazısına konu TVO logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 18.12.2020 tarihinde saat 08:56’da yayınladığı "Better Start Running" isimli sinema filmi yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, TVO logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 18.12.2020 tarihinde 08:56-10:46 saatleri arasında "Yedi Yaş ve Üzeri", "Şiddet/Korku" ve "Olumsuz Örnek Oluşturabilecek Davranışlar" sembolleriyle yayınladığı "Better Start Running" adlı sinema filminin saat 09:01:20’de başlayan sahnesinde, Dale isimli market müdürünün, market çalışanlarından biri olan Stephanie isimli kadının soyunma odasındaki görüntülerini izlediği, güvenlik kameralarında Stephanie'nin soyunurken ki görüntülerini sağdaki büyük ekrana yönlendirdiği ve Dale’nin kadını bu ekrandan dikkatle izlediği, filmin saat 09:07:11'de yer alan sahnesinde ise; yine güvenlik kameralarını izleyen market müdürü Dale’nin anons ederek odasına çağırdığı Stephanie'ye “benimle takıl” diyerek taciz etmeye başladığı ve "Biliyor musun burada oturup kameralardan seni izliyorum. Seni kovmamı gerektirecek şeyler görüyorum. Sonra bir şeyler düşünmeye başlıyorum. Düşünmek istemediğim şeyler. Kurumun kesinlikle temel değer sayamayacağı şeyler. Ama yine de düşünüyorum." sözlerini sarf ettiği, Stephanie’nin ayakkabılarını çıkaran müdürün daha sonra dizlerini işaret ederek Stephanie’yi kucağına oturmaya davet ettiği, Stephanie’nin bu teklifi kabul etmeyince kolundan çekerek zorla kucağına oturttuğu, istememesine rağmen Stephanie’nin bacaklarını okşadığı, vücudunu kokladığı ve onunla birlikte olmasını teklif ettiği, daha sonrasında Dale’nin kucağından kalkmaya çalışan Stephanie’nin, fiziksel tacize maruz kalmaya devam ettiği, Bu esnada şirket çalışanlarından Harley’in odaya girdiği ve olanlara müdahale ettiği, Dale ile Harley arasında gerçekleşen kavga esnasında Dale’nin maket bıçağını hazırlarken Stephanie’nin Dale’yi itekleyerek yönetim odasının camından aşağıya iteklediği filmde taciz ve tecavüz girişimi sahnelerine yaklaşık 5 dakika boyunca yer verildiği görülmüştür.

İhlale konu sinema filmde, bir kadının işten çıkarılması tehdidiyle bir erkeğin her istediğini yapmak zorunda olan, adeta onu erkeğe ait bir eşya gibi güçsüz gösteren sahnelerde, kadına karşı ikinci sınıf insan muamelesinin işlendiği, konu itibariyle filmler her ne kadar bir senaryodan ibaret olsa da; taciz ve tecavüz sahneleri, kadına karşı şiddetin işlendiği yapımlar, toplumu kadına yönelik şiddete karşı bilinçlendirmenin aksine, sinema filminde geçen bu tür görüntü ve söylemlerle kadının istismar edilerek toplumun duyarsızlaşmasına neden olacağı, ayrıca, sabah saatlerinde çocuk ve gençlerin izleyebileceği saat diliminde (08:56) yayınlanan filmde yer alan taciz sahneleri, tecavüz sahnesi, kavga görüntüleri, insanların camdan aşağı atılması gibi görüntülerin çocukların ve gençlerin fiziksel ve zihinsel ahlakî gelişimine olumsuz yönde etki edebilecek nitelikte olduğu, bununla birlikte, sinema filmi daha önce koruyucu sembol sistemi kapsamında oluşturulan kodlayıcı uygulama rehberi marifetiyle kodlanmış olup filmin taşıması gereken semboller "+18", "Şiddet/Korku", "Olumsuz Örnek Oluşturabilecek Davranışlar" ve "Cinsellik" sembolleri olması gerekirken "+7 Yaş ve Üzeri İçin Uygundur", "Şiddet ve Korku" ve "Olumsuz Örnek Oluşturabilecek Davranışlar" akıllı işaretlerin kullanıldığı, RTÜK Akıllı İşaretler Portalı üzerinde yapılan inceleme neticesinde Kodlamanın hatalı ve eksik yapıldığı; dolayısıyla sinema filmi başlarken kullanılan koruyucu sembol sistemi işaretlerinin herhangi bir dayanaktan uzak olarak kullanıldığı, bu nedenlerle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun’un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (s) bendi, aynı Kanun’un 8'inci maddesinin ikinci fıkrası ile 24'üncü maddesinin ikinci fıkrasının ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Anılan yayın kuruluşu hakkında;

-6112 sayılı Kanun’un 8'inci maddesinin ikinci fıkrası ile 24'üncü maddesinin ikinci fıkrasının ihlali nedeniyle, Kanun’un 32’inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, %3 oranında idari para cezası uygulanmasına,

-6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (s) bendinin ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’inci maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca, ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat göz önünde bulundurularak, %5 oranında idari para cezası uygulanmasına ve idari tedbir olarak program yayınının beş (5) kez durdurulmasına, karar verilmesi takdir edilmiştir.

Bu itibarla;

1) 6112 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan; "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde, çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar verebilecek türde içerik taşıyan programlar bunların izleyebileceği zaman dilimlerinde ve koruyucu sembol kullanılsa dahi yayınlanamaz." hükmünü ile, Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 23’üncü maddesinin altıncı fıkrasında yer alan; "Bir programın hangi türde zararlı içerik taşıdığı ve hangi yaş grubunun izlemesinin uygun olduğu, medya hizmet sağlayıcıların görevlendirdiği ve sistem hakkında önceden eğitilmiş sertifika sahibi kodlayıcıların Üst Kurulun resmi internet sitesinde yer alan Örnek Kodlama Formunun elektronik ortamda doldurulması sonucunda verilen cevaplara göre sistem tarafından otomatik olarak saptanır." hükmünü, dolayısıyla 6112 sayılı Kanunun 24’üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan; "Koruyucu sembol sistemi ile ilgili usul ve esaslar Üst Kurulca belirlenir." hükümlerinin ihlali nedeniyle,

6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “8 inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan ve/veya bu Kanun hükümleri kapsamında Üst Kurul tarafından belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmeyen medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden yüzde üçüne kadar idari para cezası verilir. (…)” hükmü uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği,

2) 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (s) bendinde yer alan; "Toplumsal cinsiyet eşitliğine ters düşen ... ve kadını istismar eden programlar içeremez" ilkesinin ihlali nedeniyle;

6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Bu Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (d), (f), (g), (ğ), (h), (n), (ö), (s), (ş) ve (t) bentlerindeki yayın hizmeti ilkelerine ve aynı maddenin dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlara, ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde ikisinden beşine kadar idarî para cezası verilir. İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz. Ayrıca, idarî tedbir olarak, ihlale konu programın yayınının beş keze kadar durdurulmasına, isteğe bağlı yayın hizmetlerinde ihlale konu programın katalogdan çıkarılmasına karar verilir. İhlalin mahiyeti göz önünde bulundurularak, bu fıkra hükümlerine göre idarî para cezası ile birlikte idarî tedbire karar verilebileceği gibi, sadece idarî para cezasına veya tedbire de karar verilebilir.” hükmü uyarınca, idari para cezası ve program yayını durdurma idari tedbirinin uygulanması gerektiği,

Bu itibarla; aynı yayınla, birden fazla yayın ilkesi ihlali olduğundan ve her üç ihlalin de idari para cezası yaptırımını gerektirdiğinden, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 15’inci maddesinin birinci fıkrası hükmü gereğince, bahse konu ihlallerden en ağır (tek) cezanın verilmesi öngörüldüğünden,

a) İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, kuruluşa %5 oranında idari para cezası uygulanmasına,

Ancak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Kasım 2020 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının bulunmadığı değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezasının 10.000 (onbin) Türk Lirasından az olamayacağından, 2020 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranına göre 25.881 (yirmibeşbinsekizyüzseksenbir) Türk Lirası İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

b) İdarî tedbir olarak, ihlale konu PROGRAM YAYINININ TAKDİREN 5 (BEŞ) KEZ DURDURULMASINA, bu idari tedbirin uygulanma zamanın kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,

c) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan; “… Yükümlülük veya yasağa aykırılık dolayısıyla idarî tedbir olarak programın yayınının durdurulması kararının verilmesi halinde, yaptırım uygulanmasına sebebiyet veren fiilin işlenmesinden dolayı sorumluluğu olan programın yapımcısı veya varsa sunucusu, yayının durdurulduğu süre zarfında, aynı veya farklı medya hizmet sağlayıcı kuruluşta hiçbir ad altında başka bir program yapamaz veya sunamaz.” hükmü uyarınca, işlem yapılması hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,

d) İdari tedbir uygulanması sonucu yayını durdurulan programın yerine, Üst Kurulca gönderilen programların, programın başında; “Bu program, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun 23.12.2020 tarih ve 2020/52 sayılı toplantısında alınan 14 No’lu kararı uyarınca, kuruluşumuzun 18.12.2020 tarihinde saat 08:56’da yayınladığı "Better Start Running" isimli sinema filmi yayınında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (s) bendinde yer alan, yayın hizmetleri ‘Toplumsal cinsiyet eşitliğine ters düşen ... ve kadını istismar eden programlar içeremez’ ilkesinin ihlali nedeniyle idari tedbir uygulanması sonucu yayını durdurulan program yerine yayınlanmaktadır.” metninin anlaşılır şekilde okunarak DVD/CD’de yer aldığı şekliyle ticari iletişim yayını içermeksizin yayınlanmasına, ayrıca anılan metnin program yayını süresince ekranın altında akar yazı ile verilmesine,

e) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “ (…) 8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir… Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.