İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 17.09.2021 tarih ve 1326 sayılı yazısına konu, TVO logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 14.09.2021 tarihinde saat 09:20’de yayınladığı ticari iletişim yayınlarına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere; medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 14.09.2021 tarihinde saat 09:20’de yayınlanan "Cyber Sonic" isimli ses yükseltme cihazının tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayınında; “(...) Bu inanılmaz cihaz uzaktaki sesleri bile alabilmekte ve bunları yükselterek size keskin, net bir ses sunmaktadır. ... Geliştirilmiş çip teknoloji o kadar inanılmazdır ki uzaktaki bir fısıltıyı bile duyabilirsiniz. Taktığınız anda ne kadar net ve keskin bir şekilde duyduğunuza şaşıracaksınız ama bu ürünü harika kılan sadece duyma kabiliyetini artırmak değildir. ... Bu yüzden bunu her yerde ve her şeyi duymak için kullanabilirsiniz. ... İşitme kaybı 30-40'lı yaşlar arasında başlar ve gitgide kötüleşebilir. Ses yükseltme cihazı ses dalgalarını yakalar ve artırarak olağanüstü duyma kapasiteli bir kulağa sahip olmanızı sağlar. Tek yapmanız gereken Cyber Sonic Ses Yükseltme Cihazını kulağınızın arkasına takmak. İşte hepsi bu kadar fısıltıları bile net bir şekilde duyabilirsiniz. .... Artık arka sıralardan bile sesleri net bir şekilde duyabilirsiniz. Çocuklar dışarıda oynarken onları duyabilirsiniz. Sesi açmadan televizyon izleyebilirsiniz. Toplantılarınızı daha verimli geçirebilirsiniz ve hatta diğer odadaki sesleri bile duyabilirsiniz. ... Sıradan işitme kapasitesini olağanüstü bir duyma yeteneğine dönüştürür. Teknik araştırmalar ve geniş kapsamlı deneyler sayesinde daha önce duymadıklarınızı duyacaksınız. Daha fazla beklemeyin! Hemen şimdi sipariş verin taktığınız anda ne kadar net, kesin ve yoğun bir şekilde duyduğunuza şaşıracaksınız ama bu ürünü harika kılan sadece duyma kabiliyetini artırmak değildir. Sıradan bir ses işitme cihazı gibi göründüğü için kimse sizin onları 10, 20 ve hatta 30 metre mesafeden net bir şekilde duyabildiğinizi düşünmez. Bu yüzden bunu her yerde ve her şeyi duymak için kullanabilirsiniz. Bu mükemmel ses yükseltme cihazına hemen şu anda aradığınız taktirde ekranda gördüğünüz özel fiyattan sahip olabilirsiniz...”, "Cyber Sonıc Ses Yükseltme Cihazı", "Sipariş Hattı: 0212 935 34 .., 1 Adet 129.90 TL + Kargo, 2 Adet 199.90 TL + Kargo" "Yüksek kaliteli ses, Sesi yükseltmek 60dB, 6 Ses Seviyesi, 9 gr Ağırlık, 2 Adet Silikon Başlık 10 Adet Pil Hediye" vb şeklinde yazılı ve sözlü ifadelerle ürünün tanıtım ve pazarlamasının yapıldığı tespit edilmiştir.
Bilindiği üzere, Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 26.12.2017 tarih ve 259967 sayılı yazısında; "işitme cihazı kullanma kararının Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzman Hekimleri tarafından; ayrıntılı muayene ve test yapmaya yetkili meslek mensubu tarafından yapılmış odyolojik testlerin sonucuna göre verildiği, bu kararı verirken ayırıcı tanı ile ilgili incelemelerin yapıldığı, işitme kayıplarının tedavilerinin ilaç, cerrahi ve/veya tıbbi cihazlar ile gerçekleştirildiği, işitme cihazları tedavi yöntemlerinde yer alan üç seçeneklerden biri olduğundan "Reçeteye tabi ilaç ve tedaviler" kapsamında olduğu,
Bununla birlikte, Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı tarafından reçete ve rapor olmaksızın kulağa takılan ses yükseltici adı altındaki cihazların, 87 desibel üzerindeki sesleri kulağa aktardığı, kulağın uzun süre bu yükseklikte bir sese maruz kalmasının ise kulakta ayrıca gürültüye veya yüksek sese bağlı işitme kaybına yol açabileceği, söz konusu cihazların ses rengi, gürlüğü ve kazanç ayarlarının olmadığı ve işitme cihazı kullanması öngörülen her hastanın işitme kaybının her frekans için farklılık gösterebildiği, bu nedenle de her bir hastanın işitme kaybına göre uygulanacak işitme cihazının tespiti ve uygulamasının odyoloji üzerine eğitim almış personeller tarafından yapılması gerektiği, işitme cihazı satış ve uygulaması yapan merkezlere açılış izni verilmesine ve bu merkezlerin işleyiş ve denetimlerine ilişkin usul ve esasları belirlemek maksadıyla, 24/9/2011 tarih ve 28064 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Ismarlama Protez ve Ortez Merkezleri İle İşitme Cihazı Merkezleri Hakkında Yönetmelik uyarınca, işitme cihazlarının ruhsatlandırılmış işitme cihazı merkezleri dışında satılamayacağı belirtilmektedir.
Yukarıda yer alan açıklamalar çerçevesinde, "Cyber Sonic" marka ses yükseltme cihazı olarak sunulan ürünün, "Reçeteye tabi ilaç ve tedaviler" kapsamında değerlendirilerek doktor kontrolünde reçete ile satılması gerektiği kanaatiyle, söz konusu yayında, 6112 sayılı Kanun’un 11’inci maddesinin ikinci fıkrasının ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Bu itibarla;
6112 sayılı Kanun’un 11’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan; “Reçeteye tabi ilaçlar ve tedaviler hakkında ticari iletişim yapılamaz.” hükmünün ihlali nedeniyle,
6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “8 inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan ve/veya bu Kanun hükümleri kapsamında Üst Kurul tarafından belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmeyen medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden yüzde üçüne kadar idari para cezası verilir. İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz.” hükmü uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği,
a) İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, kuruluşa %3 oranında idari para cezası uygulanmasına,
Ancak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Ağustos 2021 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının bulunmadığı değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezasının 10.000 (onbin) Türk Lirasından az olamayacağından, 2021 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranına göre 28.238 (yirmisekizbinikiyüzotuzsekiz) Türk Lirası İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
b) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. …” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.