İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 03.02.2022 tarih ve 144 sayılı yazısına konu KANAL D logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşta 30.01.2022 tarihinde saat 20:00’da yayınlanan "Yargı" adlı dizi film yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere; KANAL D logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı tarafından, 30.01.2022 tarihinde saat 20:00’da yayınlanan "Yargı" adlı dizi filmde, dizi film karakterleri arasında geçen diyaloglarda; “Dizi film karakterleri Ceylin ile Engin arabanın dışında tartışırlar. Engin Ceylin'i zorla arabaya bindirmek ister. O esnada adli tıp çalışanı Niyazi ikiliyi uzaktan izlemektedir ve sigarasını yere atar. Engin, Ceylin'i karanlık, ıssız bir ormana getirir ve yere savurur. Ceylin yerden kalkar ve Engin'i yere atarak Engin'in elindeki silahı alıp Engin'e doğrultur.- Kalk! Engin Ceyline'e bakarak güldüğü esnada Ceylin korku ve endişe dolu bir ruh hali içerisindedir. Bu esnada Ceylin kafasının arkasına aldığı darbe ile yere yığılır. Ceylin'e vuran kişi Niyazi'dir. Ardından Niyazi Ceylin'in beline şiddetli bir tekme atar ve silahla Engin'i vurur. Engin yere düşer. Niyazi silahı cebine koyar ve el feneriyle Engin'in yanına gider. Bu esnada Ceylin yarı baygın bir şekilde yerde yatmaktadır ve Niyazi'nin Engin'in nabzını kontrol ettiğini görür. Niyazi el feneriyle Engin'i hareket ettirip Engin'in sırtından kurşunun çıkıp çıkmadığına bakar. Ceylin katilin saçlarını görmektedir. Niyazi silahı alarak baygın olan Ceylin'in eline yerleştirir. Silah Ceylin'in elinde iken havaya iki kere ateş ettirir. Niyazi, Engin'i ve Ceylin'i el fenerinin ışığı ile kontrol ederek olay yerinden uzaklaşır.”, “Neva Hakim (Pars'ın kardeşi) bir ceza davasında sanığa ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası kararı verir, olaya tepki gösteren sanık yakınları mahkeme salonunda arbede çıkartır. Sanığın kardeşi "Böyle karar mı olur Hakime Hanım!" diyerek karşı çıkar. Taraflar birbirlerine girer. Olaya Jandarma müdahil olur. Sanığın kardeşi Jandarmanın belindeki silahı alır ve "Böyle karar mı olur!" diyerek silahı Neva'ya doğrultur. (Sahne değişir.) Pars ve Eren konuşurlarken silah sesi duyarlar ve silah sesinin Neva'nın girdiği duruşmadan geldiğini anlarlar ve koşarak Neva'nın yanına gelirler. O esnada Neva'nın kolundan vurulmuş olduğu görülür. - Yaklaşmayın! Ne oldu, canın mı yandı? Müebbet verirken öyle değildin ama. Kalk sen de kalk ayağa!. (Neva'yı zorla ayağa kaldırır.) Yaklaşanı vururum. (Silahlı adam kavga eden insanların arasından geçerek Hakim Neva'yı dışarı çıkarır.)- Demek kardeşime müebbet verirsin ha?- Neva?- Yaklaşma. (Silahı Pars'a doğrultur.)- Tamam sakin ol. - Bas geri.- Tamam kardeşim indir silahını. Onu bırak beni al. - Bu benim kardeşime müebbet verdi. O verdi. - Kardeşim bak sakin ol ben savcıyım. Gerekirse ben konuşur indirim alırım. - Yalan söylüyorsun, geri bas.- Sakin ol tamam indir silahını, indir silahını tamam hallederiz konuşurum ben. Bak savcıyım diyorum sakin ol.- Geri bas, vururum. - At silahını yere.(Savcı Pars silahlı adamın üstüne atlar ve silahlı adamı yumruklamaya başlar.)- Benim kardeşim ha? - Savcım, savcım kurban olayım tamam. (Eren Pars'ı durdurmaya çalışır)- Eren bırak. - Savcım olmaz. (Adama yönelerek) Kalk kalk, yürü lan yürü.” şeklinde ifadelere yer verildiği görülmüştür.

Bilindiği üzere, Televizyonun izleyiciler üzerinde yaptığı etkiler konusunda yapılan araştırmalarda; medyada yayınlanan, özellikle de televizyonda yer alan şiddet olaylarının, toplum genelindeki saldırganlık oranları üzerindeki istatistiksel olarak anlamlı düzeyde bir artışı tetiklediği, medyanın değerlerimiz, tutum ve davranışlarımızı şekillendirmede de etkileyici bir güç olduğunu, televizyonun tüm kitle araçları içerisinde belki de en kolay erişilen ve en yaygın kullanılan araç olması nedeniyle en etkili öğrenme kanalı olarak dikkat çektiği, yapılan bilimsel araştırmaların televizyon ve medyada izlenen şiddetin gerek kısa, gerekse uzun vadede izleyicilerin duygu, düşünce, değer, tutum ve davranışları üzerinde tetikleyici, hızlandırıcı ve özendirici bir etkisi olduğu yönündeki tespitler; ekranlardan verilen şiddet mesajlarının tüm izleyicileri olumsuz yönde etkilediğini, izlenen şiddet sahnelerinin tutum ve davranışlara yansıyarak toplumda gittikçe yaygınlaşan ve bireylerin sorunlarını şiddet uygulayarak çözmeye yönelik davranış değişiklikleri oluşturduğunu kanıtlar niteliktedir.

Bununla birlikte, Televizyonun düzenli ve tutarlı örüntülerle sunduğu kurgusal şiddet ilk bakışta masum şiddet olarak görülebilir. Çünkü kurgusal programlar gerçek dünya değildir. Kurgusal şiddet, mizah, komedi, drama gibi belirli bir programın mesajını iletmek için başvurulan ögelerden biri olarak savunulabilir. Yani, şiddet eğlence sektörüne hizmet eden televizyonun birçok eğlence ayağından biridir. Ancak bu durumun normalleştirilmiş ve haliyle içselleştirilmiş şiddetin gerçek dünyada yansımasında da bir rol oynadığı düşünülmektedir.

Yukarıda yer verilen açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde, ihlale konu dizi filmde; yüksek güvenlik önlemleri ile giriş yapılan mahkeme salonunda yaşanan şiddet sahnelerinin etkileyici ve akılda kalıcı nitelikte sunulduğu, hakimin kararı okumasının ardından sanık yakınlarının karara tepki göstererek hakimi vurması gibi bir durumun şiddete meyilli kişiler tarafından örnek alınma olasılığının göz ardı edildiği, Engin karakterinin ölümünün gerçekleştiği ve Pars savcının silahlı adamı yakaladığı sahnelerde kullanılan ses ve efektlerle şiddetin pekiştirildiği, dolayısıyla yoğun şiddet sahnelerine maruz kalınması halinde bireylerde şiddete karşı duyarsızlaşma ve şiddetin kanıksanması gibi olumsuz sonuçların ortaya çıktığı, konu itibariyle diziler kurgusal yapımlar olsa da hikayelerini hayatın içinden aldıkları, toplumda gerçeklik noktasında bir karşılık bulabildiği, dizi içerisinde yer alan şiddet sahnelerinin, şiddete meyilli kişiler tarafından rol/model edilme olasılığının var olabileceği gerçeğinin göz ardı edilmemesi gerektiği kanaatiyle, mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (ş) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Anılan yayın kuruluşu hakkında;

6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (ş) bendinin ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’inci maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca, ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat göz önünde bulundurularak, %2 oranında idari para cezası uygulanmasına karar verilmesi takdir edilmiştir.

Bu itibarla;

6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (ş) bendinde yer alan; "Şiddeti özendirici veya kanıksatıcı olamaz." ilkesinin ihlali nedeniyle;

6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Bu Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (d), (f), (g), (ğ), (h), (n), (ö), (s), (ş) ve (t) bentlerindeki yayın hizmeti ilkelerine ve aynı maddenin dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlara, ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde ikisinden beşine kadar idarî para cezası verilir. İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz. Ayrıca, idarî tedbir olarak, ihlale konu programın yayınının beş keze kadar durdurulmasına, isteğe bağlı yayın hizmetlerinde ihlale konu programın katalogdan çıkarılmasına karar verilir. İhlalin mahiyeti göz önünde bulundurularak, bu fıkra hükümlerine göre idarî para cezası ile birlikte idarî tedbire karar verilebileceği gibi, sadece idarî para cezasına veya tedbire de karar verilebilir.” hükmü uyarınca, idari para cezası uygulanması gerektiği,

a) İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Aralık 2021 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 87.057.228,20 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, yüzde iki oranı (%2) 1.741.145,00 TL İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

b) 6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “ (…) 8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir...” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,

Üst Kurul Üyesi Okan KONURALP ile İlhan TAŞÇI’nın karşı oyları ve oyçokluğu ile karar verildi.