İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 06.11.2023 tarih ve 561 sayılı yazısına konu SAM TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 03.11.2023 tarihinde saat 11:48’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 03.11.2023 tarihinde saat 11:48’de yayınladığı "Mucize Ağrı Kremi-Snow Kitten" isimli ürünün ticari iletişim yayınında, “...Bel ağrısı, diz ağrısı, boyun ağrısı, bel fıtığı, boyun fıtığı, sedef, egzama, migren ve sinüzit. Migren ve sinüzitle ilgili olarak sıkıntınız varsa bir haftanın içerisinde bundan sonra ömür boyunca bu ağrıyı hissetmek istemiyorsanız ekranın altındaki numaraları şimdi hemen arayın. Ayak kokusu, ayak mantarı ile ilgili probleminiz varsa 48 saat içerisinde 2 defa yani bir gün akşam bir gün sabah bir de diğer günkü sabahın akşamı ömür boyu ayak kokusu bitecek. Özellikle de sedef, egzama, mantar yaklaşık 15 veya 20 gün kullanıyorsunuz...Ama eklem rahatsızlıklarınızdan dolayı fıtıklardan dolayı rahatsızlığınız varsa bundan başka çözüm, çareniz, umudunuz yok…Diz ağrısı, bel ağrısı, boyun ağrısı, bel fıtığı, sedef, egzama, mantar, sinüzit, migren. Ayak kokusunu 48 saatte yok ediyor, parmak arasındaki kaşıntıları. Sedef, egzama ve mantarın ilerlemiş yıllar varsa maksimum 1 hafta ile 10 gün arasında, diz ağrınız varsa bel ağrınız varsa ilk 5 dakikada, boyun fıtığıyla bel fıtığınız varsa 3 yıllık 5 yıllık 10 günlük kronikleşmiş bir hal ise şayet bu, bu da yaklaşık en azından 2 ay 3 ay kullanmanız lazım. Fakat ilk kullandığınız ilk dakikalardan itibaren faydasını görmediğiniz takdirde Vallahi de Billahi de ürünü iade edin kardeşim.", "0212 918 00 …", "Kışa Hazırlık Mucize Kampanya", "10 Adet Mucize Krem - 349 TL Kargo - KDV Dahil", "Bel - Diz - Sırt - Eklem Ağrılarınıza Karşı Çözüm Ağrı Kremi!", "Dizlerinde, Sırtında, Ellerinde Kireçlenmesi Olanlar!", "Sinüzit, Migren ve Baş Ağrısı Çekenler!", "Kas Ağrılarına, Zorlanmalara, Kasılmalara Çözüm Mucize Ağrı Kremi!", "Romatizma - Eklem - Kas - Bel -Sırt - Fıtık Ağrıları - Sinir Sıkışması!", "Diz - Kol - Bacak - Migren - Sinüzit Ağrıları - Kireçlenme!" vb. şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, ürünün bel ağrısına, boyun ağrısına, baş ağrısına, bel fıtığına, boyun fıtığına, eklem ağrılarına, migrene, ayak kokusuna, romatizmaya, sinüzite, sedef, egzamaya, mantara, diz, sırt ve vücuttaki sair tüm ağrılara iyi geldiği ve insanlara sağlığını geri kazandırdığı vurgulanarak, sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.
Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan, 03 Temmuz 2015 tarih ve 29405 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında “Ürünlerin internet dahil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz…” hükmü,
Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlerin de 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği'nin 7’inci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğuna dair bilgilendirme yapılamaz, bu tür özelliklere atıfta bulunulamaz." hükmü yer almaktadır.
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; “insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten ileri süren veya ima eden tüm ifadeler sağlık beyanı olarak kabul edildiği, bununla birlikte, TV ve radyo kanallarının reklamlarında veya programlarında gıda takviyeleri ve bazı kozmetik ürünlerin "zeka seviyesinde artış, iştahsızlık, erken boşalma, iktidarsızlık, sperm sayılarını arttırma, cinsel sorunları giderme, tansiyon ve ritim bozuklukları, mide bağırsak problemleri, hepatit C, hepatit B, diyare, hemoroit, gastrit/reflü, kolesterol seviyesini azaltma, astım şikayetlerinin giderilmesi, kemik erimesi, trombosit düşüklüğü, kanser (tümör), karaciğer büyümesi, kansızlık, idrar yolları problemleri, migren, baş ağrısı, uçuk tedavisi, metabolizmayı hızlandırması, sindirimi kolaylaştırması, hazımsızlığa iyi gelmesi" gibi bir çok sağlık beyanıyla tanıtımı ve satışının yapıldığı, bunun yanı sıra bazı kozmetik ürünlerinde "bel ve boyun fıtığı, kireçlenme, romatizma, diz ve kas ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrıları, saç çıkarma, kellik" gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilerek yani sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışının yapıldığı” belirtilmektedir.
Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, söz konusu ürünün bel ağrısına, boyun ağrısına, baş ağrısına, bel fıtığına, boyun fıtığına, eklem ağrılarına, migrene, ayak kokusuna, romatizmaya, sinüzite, sedef, egzamaya, mantara, diz, sırt ve vücuttaki sair tüm ağrılara iyi geldiği ve insanlara sağlığını geri kazandırdığı vurgulanarak, çok sayıda rahatsızlığa çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihlale konu yayında, söz konusu ürünün sağlık beyanı ile tanıtım ve satışının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına... yer verilemez..." hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Anılan yayın kuruluşu hakkında; evvelce Üst Kurul’un 31.08.2023, 06.09.2023 tarih ve 2023/34, 35 sayılı toplantılarında alınan 9-13 ve 19-23 No’lu kararları ile, 16-18, 21, 22, 30.08.2023 ve 01-04.09.2023 tarihli yayınlarında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle program durdurma müeyyidesinin uygulanmasına karar verildiği, anılan kararların kuruluşça 17, 19.09.2023 tarihlerinde tebellüğ edildiği, bu defa 18.09.2023 tarihli yayını nedeniyle, Üst Kurul’un 20.09.2023 tarih ve 2023/37 sayılı toplantısında alınan 9 No’lu kararı ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle aynı Kanun’un 32’inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca 10 gün süreyle yayınının durdurulmasına karar verildiği Üst Kurul Kayıtlarından anlaşılmış olmakla; kuruluşun 03.11.2023 tarihinde saat 11:48’de yayınladığı "Mucize Ağrı Kremi-Snow Kitten" isimli ürünün tanıtım ve satışının yapıldığı ticari iletişim yayını ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde ikinci kez tekraren ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’nci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan kuruluşun YAYIN LİSANSININ İPTALİNE karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla;
DMR MEDYA TELEVİZYON RADYO YAYINCILIK TİCARET A.Ş. unvanlı “SAM TV” logolu medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, 03.11.2023 tarihinde saat 11:48’de yayınlanan ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde ikinci kez tekraren ihlali nedeniyle, 6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan "8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca YAYIN LİSANSININ İPTALİNE,
Yayın Lisansının iptaline rağmen yayınına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun’un “Adli Yaptırımlar” başlıklı 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Üst Kuruldan yayın lisansı almadan veya yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına ya da yayın lisansı iptal edilmesine rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır." hükmü uyarınca işlem yapılacağı hususunun, kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
İlgili kuruluşun yayın lisansının iptal edildiği hususunun Kanun’un 29’uncu maddesinin 3’üncü fıkrası uyarınca işlem yapılmak üzere TÜRKSAT A.Ş.’ye bildirilmesine,
Ayrıca, Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün uygulanması ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza Hükümleri” başlıklı 77’nci maddesi hükümleri uyarınca işlem yapılmasını teminen dosyanın Reklam Kurulu’na gönderilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.