İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 05.12.2023 tarih ve 591 sayılı yazısına konu Berat TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 28.11.2023 tarihinde saat 19:29’da yayınladığı "Gazze’ye Acil Yardım" adlı program yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 28.11.2023 tarihinde saat 19:29’da yayınladığı "Gazze'ye Acil Yardım" adıyla Gazze'ye kumanya gönderilmesi amacıyla yardım toplanmasına yönelik programda; "Evet arkadaşlar Gazze'deyiz. Gazze'de mazlumlar, kardeşlerimiz, Gazze'li kardeşlerimiz. Şu an bizlerden, bakın, terör devleti "İtrail" tarafından bombalanan, evini, barkını, ocağını yitiren kardeşlerimize bugün bakın sizlerden bir kumanya, bir kumanya istiyoruz, bir kumanya....Whatsapp'tan kardeşlerim, yazıyoruz. Bakın ağlayan anneler, feryat eden anneler. Evet, bir kumanya Allah razı olsun. İlk cömerdimiz, çok teşekkür ediyorum Hanife Kaplan ablam, bir kumanyayla katıldı. Allah razı olsun…Bir kumanya bakın 500 TL'den gelecek. Bir büyük kumanya, siz kardeşlerimizin bugün inşallah desteğinizi bekliyoruz. Kardeşlerimiz zor durumda. Denizden, havadan, karadan, efendim. kuşatılmış durumda hala bombalar devam ediyor. Bir kumanya. Değerli …. kardeşime teşekkür ediyorum. Allah razı olsun …. Abla. Bir kumanya rumuz …. ablamdan geldi. Allah razı olsun çok teşekkür ediyorum. Rabbim hasenatını kabul eylesin, Allah'ın karşılığını kat kat ikram eylesin… Bakın bebekleri öldürüyor. Hastaneleri bombalıyor. Çocuk katili İsrail. Terörist İsrail. İşgalci İsrail. Bakın görüyorsunuz bütün kardeşlerimizin evlerini yıktılar. Çocukları annesiz, babasız bıraktılar. Anneleri evlatsız bıraktılar. İki kumanya daha, Allah razı olsun iki kumanya daha gönderdiler. Sevgili … Ağabeye teşekkür ediyorum. Rabbim hasenatını kabul eylesin, …. Ağabeyim. Var olasın Rabbim razı olsun…Whatsapp'tan yazabilirsiniz, Telefonumuzu arayabilirsiniz…Arkadaşlarımız dönüyorlar bilgi için sizi arayacaklar. Bilgi verecekler…Bakın Whatsapp'tan yazabilirsiniz. Çağrı merkezimizi arayabilirsiniz. Ekranın hemen üst tarafındaki numaralardan. .Bize ulaşabilirsiniz. Bir kumanya bakın, 500 TL, bir kumanya. Gelin Gazzeli kardeşlerimize elimizi uzatalım…kardeşimize teşekkür ediyorum. Allah razı olsun … Ağabey…Kumanyalar evden alınmıyor arkadaşlar. Evden kumanya alınmıyor. Yani kumanyalar oradan Mısır'dan alınıyor. Mısır üzerinden Refah sınır kapısından geçiyor. Yani evde kumanyalar hazırlanmıyor…Efendim bakın kumanyalar Mısır üzerinden Refah sınır kapısından geçecek. Evlerden mevlerden alınmıyor kumanyalar arkadaşlar….efendim, iki kumanya ile yayına katıldı. Allah razı olsun. Yani evlerden hazırlanma mazırlanma yok kumanyaların. Yani buradan Türkiye'nin içerisinde değil ki oraya götürelim alalım. Kardeşlerim yani evlerden kumanyalar hazırlanmasın öyle bir şey yok. Yani ücret olarak veriliyor hazırlanıyor oradan gönderiliyor. Oradaki dernekler üzerinden. Sizlerden …. efendim çağrı merkezimiz çağrılarınızı bekliyoruz. Katkılarınızı bekliyoruz. Bir kumanya bakın bir kumanya değerli kardeşlerim 500 TL'den gelecek.", "Gazze'ye Acil Yardım", "Gazze'deki Filistin'li Kardeşlerimize Gıda, İlaç, Tıbbi Yardımlarınızı Ulaştırıyoruz...", "Bilgi ve Danışma Hattı: 0212 912 45 …", "Whatsapp: 0541 802 82 …" vb. şeklinde sözlü ve yazılı ifadelere yer verildiği görülmüştür.
Bilindiği üzere, 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu’nun “Yardım toplayabilecek olanlar” başlıklı 3. Maddesinde “Kamu yararına uygun olarak, amaçlarını gerçekleştirmek, muhtaç kişilere yardım sağlamak ve kamu hizmetlerinden bir veya birkaçını gerçekleştirmek veya destek olmak üzere gerçek kişiler, dernekler, kurumlar, vakıflar, spor kulüpleri, gazete ve dergiler yardım toplayabilirler.” hükmü yer almaktadır. Mezkur Kanun’un 6. maddesinde izin alma zorunluğuna ilişkin hüküm “Kişiler ve kuruluşlar, yetkili makamdan izin almadan yardım toplayamazlar. Ancak, kamu yararına çalışan dernek, kurum ve vakıflardan hangilerinin izin almadan yardım toplayabilecekleri, Cumhurbaşkanınca belirlenip ilan edilir. İzin alınmadan girişilen yardım toplama faaliyetleri güvenlik kuvvetlerince derhal menedilir ve sorumlular hakkında kovuşturma yapılır.” şeklinde düzenlenmiştir. Aynı Kanun’un 7. maddesinde ise izin vermeye yetkili makamlar “Yardım toplama faaliyeti bir ilin birden fazla ilçesini kapsıyorsa o ilin valisinden, bir ilçenin sınırları içinde ise o ilçenin kaymakamından izin alınır. Yardım toplama faaliyeti birden fazla ili kapsıyorsa yardım toplama faaliyetine girişecek gerçek veya tüzel kişilerin yerleşim yerinin bulunduğu ilin valisinden izin alınır ve izni veren valilik tarafından ilgili valiliklere ve İçişleri Bakanlığına bilgi verilir. Yardım toplama faaliyetleriyle ilgili işlemler dernekler birimlerince yürütülür.” hükümleri yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde, ihlale konu programda, izleyicilerin yardıma teşvik edilmesi için Gazze’de bulunan insanlara ve saldırılara ilişkin görüntüler ekrana getirilerek izleyicilerden Gazze'de yaşayan sivillere yardım ulaştırılmak üzere ekranda görünen telefon numaraları üzerinden kumanya satın almak üzere nakdi yardım toplandığı, bu yardım talebinde 500 TL karşılığında 1 kumanya bağışlanacağı belirtilerek bağışçıların adları ve bağışladıkları kumanya sayılarının okunduğu, yayın esnasında "Yani ücret olarak veriliyor hazırlanıyor oradan gönderiliyor. Oradaki dernekler üzerinden." ifadeleriyle de kumanyaların Türkiye'den satın alınmadığı, bağışçılardan yalnızca nakdi yardım alındığı belirtilmiş olup; herhangi bir yardım toplama izni veya dernek ismine yer verilmediği, yayın esnasında "Gazze'ye Acil Yardım" isimli bir oluşumla ilgili bilgi verilmediği gibi yardım toplama faaliyetinin resmi prosedürler çerçevesinde gerçekleştirildiğine ilişkin bir bilgi de sunulmadığı, izleyicilere bilgi almak için ulaşılabilecekleri bir kaynak gösterilmemiş ve yalnızca ekranda yer alan çağrı merkezini arayarak bilgi edinilebileceklerinin belirtildiği, T.C. İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü internet sitesinde yapılan araştırmada, "Gazze'ye Acil Yardım" adlı bir oluşumun izin almadan yardım toplama hakkına sahip kamu yararına çalışan kuruluşlar arasında yer almadığı tespit edilmiştir.
Dolayısıyla söz konusu programda, izleyicilerin iyi niyetleri ve samimi yardımlaşma duygularına hitap edilerek hakkında hiçbir bilgi verilmeyen ve internet ortamında da resmi bir bilgiye ulaşılamayan, yardım toplama izni olup olmadığı belli olmayan bir oluşum adına yardım toplanmasının istismar ve sömürüye açık bir durum oluşturduğu, şeffaf ve yeterli denetim mekanizmaları oluşturulmadan toplanan yardımların ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması noktasında ise suistimallerin ortaya çıkabileceği kanaatiyle, haksız çıkar sağlamak amacıyla insanların dini duygularının istismar edildiği kanaatine varılmıştır.
Bu nedenlerle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Kuruluş hakkında ilk olarak;
-11.02.2023 tarihli yayınları nedeniyle, Üst Kurul’un 01.03.2023 tarih ve 2023/09 sayılı toplantısında alınan 53 ve 54 No’lu kararlar ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinin ihlali nedeniyle, Kanun'un 32'nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca idari para cezası müeyyidesinin uygulandığı, yaptırıma ilişkin Üst Kurul Kararlarının yayıncı kuruluş tarafından 26.03.2023 tarihinde tebellüğ edildiği,
Yaptırım kararının tebliğinden itibaren kuruluş tarafından;
01-03, 06, 07, 11-15.06.2023 tarihli yayınları nedeniyle Üst Kurul’un 21.06.2023 tarih ve 2023/25 sayılı toplantısında alınan 14-35 nolu kararlarıyla (22 kez) 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinin ihlali nedeniyle, kuruluş hakkında Kanun'un 32'nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca idari para cezası uygulandığı anlaşılmış olmakla;
6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinde yer alan; " Yayın hizmetleri ... haksız çıkarlara hizmet eden ve haksız rekabete yol açan unsurlar içeremez." hükmünün yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’inci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca, kuruluş hakkında ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat ve kuruluşun ihlal konusundaki kararlılığı göz önünde bulundurularak, BEŞ (5) GÜN süre ile yayınının durdurulmasına karar verilmesi takdir edilmiştir.
Bu itibarla; 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinde yer alan; " Yayın hizmetleri ... haksız çıkarlara hizmet eden ve haksız rekabete yol açan unsurlar içeremez." hükmünün bir yıl içinde yirmiden fazla ihlali nedeniyle,
a) 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan; “8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükümleri uyarınca, yayının BEŞ (5) GÜN SÜREYLE DURDURULMASINA,
b) Geçici yayın durdurma kararının uygulanmasında; medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, Üst Kurul Kararının tebliğini müteakip saat 00:00’dan başlayarak logosunun yer aldığı ekranda; “Yayınımız, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun 08.12.2023 tarih ve 2023/48 sayılı toplantısında alınan 11 No’lu kararı uyarınca, kuruluşumuzun 28.11.2023 tarihinde saat 19:29’da yayınladığı "Gazze’ye Acil Yardım" adlı programda, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinde yer alan; ‘Yayın hizmetleri ... haksız çıkarlara hizmet eden ve haksız rekabete yol açan unsurlar içeremez.’ hükmünün yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlali gerekçesiyle 5 gün süre ile durdurulmuştur.” metnine yayın durdurma süresince okunur şekilde yer vermesine,
c) 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan; “… Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir” hükmü uyarınca, işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
d) Ayrıca, geçici yayın durdurma kararına rağmen yayınlarına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun'un 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “… yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına … rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.