İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 16.04.2024 tarih ve 19 sayılı yazısına konu KANAL 32 logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 01.04.2024 tarihinde saat 08:55’te yayınladığı "Kur’an’sız ve Namazsız Nesil Kalmasın" adlı reklam yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 01.04.2024 tarihinde saat 08:55’te yayınlanan, "Kur’an’sız ve Namazsız Nesil Kalmasın" adı ile Isparta Mekke Eğitim Vakfı'na ait eğitim kurumları için dolaylı şekilde ve izinsiz yardım talep edilen reklam yayınında, “Kur’ansız ve namazsız nesil kalmasın şiarıyla çalışan, Kur’an eğitimi ve okul eğitimini bir araya getiren, ilahi kelamı okuyup anlayıp yaşamına aktaran, ehli sünnet çizgisinde bir nesil yetiştirmeyi amaçlayan, yetiştirdiği hafızlarla hatimle teravih namazı geleneğini yaşatan Isparta Mekke Eğitim Vakfı Eğitim Kurumları. Dörtten beşe, beşten altıya, sekizden dokuza geçen tüm öğrencileri bu yıl da Kur’an eğitimine davet ediyoruz. Uzman eğitim kadrosu, günümüzün şartlarına uygun eğitim anlayışı, öğrencilerimizin ihtiyaçlarına yönelik rehberlik faaliyetleri, sosyal aktiviteleri, sportif faaliyetleri, kültürel etkinlikleri, gezi programları ve kaliteli hafızlık eğitimiyle ön plana çıkan kurumumuz belirlemiş olduğu vizyon ve misyon doğrultusunda gençliğimizin yolunu aydınlatıyor. Sizin en hayırlınız Kur'an'ı öğrenen ve öğretendir. Sizler de evladınızın en hayırlılar kervanına katılmasını ister misiniz? Bilgi ve ön kayıt için www.mekev.org.tr, telefon 0 539 600 40 …, Isparta'dan dünyaya yayılan Kur’an hizmeti…”, "Kur’ansız ve Namazsız Nesil Kalmasın", "Isparta Mekke Eğitim Vakfı ….", "Bilgi ve Kayıt İçin www.mekev.org.tr 0 539 600 40 …" vb. şeklinde sözlü ve yazılı ifadelere yer verildiği görülmüştür.

Bilindiği üzere, 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu’nun “Yardım toplayabilecek olanlar” başlıklı 3. Maddesinde “Kamu yararına uygun olarak, amaçlarını gerçekleştirmek, muhtaç kişilere yardım sağlamak ve kamu hizmetlerinden bir veya birkaçını gerçekleştirmek veya destek olmak üzere gerçek kişiler, dernekler, kurumlar, vakıflar, spor kulüpleri, gazete ve dergiler yardım toplayabilirler.” hükmü yer almaktadır. Mezkur Kanun’un 6. maddesinde izin alma zorunluğuna ilişkin hüküm “Kişiler ve kuruluşlar, yetkili makamdan izin almadan yardım toplayamazlar. Ancak, kamu yararına çalışan dernek, kurum ve vakıflardan hangilerinin izin almadan yardım toplayabilecekleri, Cumhurbaşkanınca belirlenip ilan edilir. İzin alınmadan girişilen yardım toplama faaliyetleri güvenlik kuvvetlerince derhal menedilir ve sorumlular hakkında kovuşturma yapılır.” şeklinde düzenlenmiştir. Aynı Kanun’un 7. maddesinde ise izin vermeye yetkili makamlar “Yardım toplama faaliyeti bir ilin birden fazla ilçesini kapsıyorsa o ilin valisinden, bir ilçenin sınırları içinde ise o ilçenin kaymakamından izin alınır. Yardım toplama faaliyeti birden fazla ili kapsıyorsa yardım toplama faaliyetine girişecek gerçek veya tüzel kişilerin yerleşim yerinin bulunduğu ilin valisinden izin alınır ve izni veren valilik tarafından ilgili valiliklere ve İçişleri Bakanlığına bilgi verilir. Yardım toplama faaliyetleriyle ilgili işlemler dernekler birimlerince yürütülür.” hükümleri yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde, ihlale konu reklam yayınında, söz konusu vakfa ait eğitim kurumları hakkında bilgi verilmekle birlikte yayının sonunda “bilgi ve ön kayıt için” telefon numarası ve web adresi bildirilmekte, ilk bakışta ilgili vakfa ait eğitim kurumlarının tanıtımı gibi görünen reklam yayınının başından sonuna kadar Isparta Mekke Eğitim Vakfı adıyla birlikte iban numarasının ekrana getirildiği, İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü internet sitesinde yapılan incelemede, "Isparta Mekke Eğitim Vakfı" adlı vakfın izin almadan yardım toplama hakkına sahip kamu yararına çalışan kuruluşlar arasında yer almadığı, ayrıca, programda "Isparta Mekke Eğitim Vakfı" adlı derneğin yardım toplamak için Valilik izni bulunup bulunmadığı hususunun da belirtilmediği, programda izin almadan yardım toplama hakkına sahip kamu yararına çalışan kuruluşlardan birinin adı zikredilmediği gibi Valilikten yardım toplama izni aldığına ilişkin de herhangi bir ifadenin bulunmadığı, mezkur reklam filminde her ne kadar seyircilerden doğrudan bir yardım talep edilmese ve dış ses aracılığıyla vakfa ait eğitim kurumları tanıtılsa da sürekli olarak ekranda görülen iban numarasının seyircilerden yardım kabul etmek amacıyla verildiği değerlendirilmekte olup; reklam içinde herhangi bir yardım toplama izninden söz edilmedi, dolayısıyla izleyicilerin iyi niyetleri ve samimi duygularına hitap edilerek mezkur yayında hakkında yeterli bilgi verilmeksizin yardım toplanmasının istismar ve sömürüye açık bir durum oluşturduğu, şeffaf ve yeterli denetim mekanizmaları oluşturulmadan toplanan yardımların, ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması noktasında ise suistimallerin ortaya çıkabileceği ve bu durumların haksız çıkar elde edilmesine yol açabileceği kanaatine varılmıştır.

Bu nedenlerle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Bu itibarla;

6112 sayılı Kanun’un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinde yer alan; "Yayın hizmetleri ... haksız çıkarlara hizmet eden ve haksız rekabete yol açan unsurlar içeremez." ilkesinin ihlali nedeniyle,

6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “8’inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanun’un diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan ve/veya bu Kanun hükümleri kapsamında Üst Kurul tarafından belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmeyen medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden yüzde üçüne kadar idari para cezası verilir. İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz.” hükmü uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği,

a) İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, kuruluşa %3 oranında idari para cezası uygulanmasına,

Ancak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Mart 2024 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 441.830,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezasının 10.000 (onbin) Türk Lirasından az olamayacağından, 2024 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranına göre 135.860,00 (yüzotuzbeşbinsekizyüzaltmış) Türk Lirası İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

b) İdari para cezasının tebliğinden itibaren bir ay içerisinde, Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Tek İdare Tahsilat Alt Hesabı TR46 0001 0017 6200 9999 9955 88 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32’nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiğinin veya 6112 sayılı kanunun 32’nci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca, tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi (onbeş gün) içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunulabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

c) 6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “ (…) 8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir…” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.