İnceleme ve Değerlendirme: İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 17.06.2013 tarihli ve 1749 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“Kaçkar TV Yayın Kuruluşu'nun 11.06.2013 tarihli yayınında saat 11:27:14'de saç problemlerine çözüm olarak gösterilen "NatureDerm Çam Yağı" isimli ürünün tele-alışverişine yer verildiği görülmüştür.
Söz konusu ürün tanıtımında Tanju Çolak da yer almakta, Tanju Çolak'ın ürünü kullanmadan önceki hali ve kullandıktan sonraki hali ekranda gösterilmekte ve kendisi de ürünü kullandığını belirtmektedir. "Nature Derm Çam Yağı" isimli ürün tanıtımı: " Saçlarınızla başınız mı dertte? Sürekli dökülmeler mi yaşıyorsunuz? Dökülen saçlarınız geri gelmiyor mu? Duyduk duymayın demeyin artık saç problemlerinize son veriyoruz. Dünyada ve Türkiye'de uzmanlar tarafından etkisi kanıtlanmış çam yağı mucizesini sizlere sunuyoruz." ifadeleriyle başlamakta ve devamında Tanju Çolak ürünü kullanma sürecini, etkisini anlatmaktadır: "Galatasaray'a geldiğimde saçlarımın döküldüğünü hissettim. Mustafa Denizli ile beraber bu konuda arayış içine girdik. Amerika'dan, Çinden, Avrupa'dan her türlü ürünü getirttik. Denemediğimiz ürün kalmadı...İsviçreli doktorlar bana çam yağının saça iyi geldiğini ifade ettiler...Türk doktorlar da bunun üzerine gidince neden kullanmayım, ne kaybederim dedim...O kadar özellikli çam yağı ki çok farkediyor..." Tanju Çolak'ın ekranda yer alan görüntüleri üzerine: "İsviçreli bilim adamları tarafından özel olarak geliştirilen NatureDerm Çam Yağı'nı kullanmaya başladığında mucizevi şekilde sorunun çözüldüğünü söyleyen Tanju Çolak'ın saç dökülmesinin durduğunu ve dökülen saçlarınınsa geri geldiğini sizler de görebilirsiniz." ifadelerinin kullanıldığı ve ekranda "Nature Derm Çam Yağı 0 212 709 53 00, 3 kutu 49 TL, 6 kutu 79 TL " şeklinde ibarelerin yer aldığı tespit edilmiştir.
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında, sağlık beyanı; insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadeler olarak tanımlanmıştır. Sağlık beyanı ile tanıtılan ürünlerin 1262 sayılı Kanun kapsamında yine sadece eczanelerde satılabileceği, televizyonlarda satış ve pazarlamasının uygun olmadığı Sağlık Bakanlığı’nın yazısında belirtilmektedir.
Saç problemlerine çözüm olarak gösterilen söz konusu ürün tanıtımında, ürünün tamamen bitkisel olduğu, saç dökülmesini durdurduğu, dökülen saçların geri geldiği, saç problemlerine son verdiği vurgulanarak, endikasyon belirten ifadeler kullanılması dolayısıyla bahsolunan ürün tanıtımının ilgili mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil ettiği anlaşılmıştır.
Bahsolunan tele-alışveriş yayını başlangıcında herhangi bir kapak kullanılmadığı da tespit edilmiştir.”
Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Kaçkar TV logolu Yayın Kuruluşu'nun bu yayını ile, 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.” ve Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan; “Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir." ilkelerini ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının tetkikinde; yayıncı kuruluşun mevzuatta belirlenen reklam kapağı kullanmadan tele alışveriş yayını yapması ve bu tele alışveriş yayınında tanıtımı yapılan bitkisel ürünün saç dökülmesini durdurduğu, dökülen saçları geri getirdiği, saç problemlerine son verdiği vurgulanarak, endikasyon belirten ifadeler kullanılması suretiyle halk sağlığını yanıltıcı ifadeler kullanıldığı, ilaç olmadığı halde tedavi edici nitelikte gösterildiği anlaşıldığı ve bu nedenlerle 6112 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının ve 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Söz konusu kuruluşa 06.09.2011 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 28.09.2011 tarih ve 2011/56sayılı toplantısında alınan 21 nolu kararıyla 6112 Sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca ve 08.12.2011 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 29.12.2011 tarih ve 2011/71 sayılı toplantısında alınan 60 nolu kararıyla 6112 Sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmakla, 6112 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci ve 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği,
Ancak; anılan yayıncı kuruluşun bahse konu yayınıyla; hem 6112 Sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasını hem de 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendini tekraren ihlal etmesi ve her iki ihlal için de kanunda idari para cezası öngörülmüş olması nedeniyle, 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasındaki; “Bir fiil ile birden fazla kabahatin işlenmesi halinde bu kabahatlere ilişkin tanımlarda sadece idari para cezası öngörülmüşse, en ağır idari para cezası verilir.” hükmü gereğince, tek idari para cezası yaptırımının uygulanması gerektiği,
Kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; ,KAÇKAR TV logosuyla yayın yapan RİZENİN SESİ RADYO VE TELEVİZYONU YAY. A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında;
- Bahse konu yayında;
a) 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek." hükmünün tekraren ihlali olduğuna, Üst Kurul Üyeleri Esat ÇIPLAK, Süleyman DEMİRKAN ve Ali ÖZTUNÇ’un karşı oylarıyla, oy çokluğu ile
b) 6112 sayılı Kanunun "Televizyon ve Radyo Yayın Hizmetlerinde Reklam ve Tele-alışveriş" başlıklı 10. maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir." hükmünün tekraren ihlali olduğunaoy birliği ile,
2- Söz konusu yayında 6112 sayılı Kanun'un hem 9/6-c hem de 10/1 hükümlerinin tekraren ihlal edilmiş ve her iki ihlal için de sadece idari para cezası öngörülmüş olması nedeniyle 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasına atfen en ağır (tek) idari para cezası verilmesi gerektiğinden, KAÇKAR TV logosuyla yayın yapan RİZENİN SESİ RADYO VE TELEVİZYONU YAY. A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında;aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;
a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Mayıs 2013 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 62.416,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) ( 2013 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 11.886 -onbirbinsekizyüzseksenaltı - ) Türk Lirasından az olamayacağından 11.886 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
b- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin,kanun yoluna başvurmadan önce peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, belirtilen süre içerisinde ödenmeyen ve kesinleşen idari para cezasının 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,
oy birliği ile,
Karar verilmiştir.