İnceleme ve Değerlendirme: İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 17.06.2013 tarihli ve 1751 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“VİVA TV logosu ile 24 saat Türkçe pop müzik yayını yapan medya hizmet sağlayıcısı, 09.06.2013 tarihinde, saat 15:47:10'da herhangi bir reklam logosu kullanmadan "Dex" adlı zayıflama ürününün satışına ilişkin tele-alışveriş formatında hazırlanmış bir reklam yayınına yer vermiştir.
12 dakika 45 saniye süren bu yayın, pazarlama elamanı olduğu anlaşılan bir bayan ve "Dex" üreticisi Ömer bey arasında geçen diyaloglarla hazırlanmış olup, konuşmalar esnasında bölünmüş ekranın bir tarafında büyük puntolarla, "Sipariş Hattı 0216 223 08 38 DEX fazla kilolardan kurtulun. Kargo dahil, iade garantili 39 TL" yazısı, diğer bölümde ise kilolu ve zayıf bey ve bayan görüntülerinin ekrana yansıtıldığı, ancak Dex'in nasıl bir ürün olduğuna dair her hangi bir görüntünün ekranda yer almadığı izlenmiştir.
Rapora konu, ürünün tanıtım ve satışına ilişkin pazarlama elemanının, " Hocam Dex nedir? Ne işe yarar ve Dex'e nasıl ulaşırız? " sorusu ile başlayan yayında, Dex üreticisi Ömer Bey'in,
-Ürünün yaklaşık 1,5 yıldır piyasada olduğuna ve eczanelerde satıldığına,
-İnsanların yıllarca zayıflama umutlarının başkaları tarafından sömürüldüğüne, Dex'in böyle bir ürün olmadığına,
-Bu ürünü kullanan kişinin sabah kahvaltısında ve öğle yemeğinde istediği her şeyi yiyebileceğini, sadece akşam yemeği yerine, yarım yağlı süt yada yoğurda bu ürünü katarak yemeleri halinde, haftada 2 ila 4 kg vereceklerini garanti ettiklerine,
-Bir hap yada kapsül olmadığından şeker ve troid hastalarında rahatlıkla kullanabileceğine,
-Dex'in dünyadan garanti belgesi ve bakanlıktan onaylı olduğuna, bu sebeple isteyen herkesin bu ürünü istediği yere götürüp test ettirip sorgulatabileceğine, (Hangi ülke ve hangi bakanlık olduğu açıklanmamıştır.)
-Diğer zayıflama ürünleri ile kilo veren herkesin, ürünü bıraktıktan sonra verdikleri kiloları geri aldıklarını, bu ürünü kullanan kişilerin ise, kesinlikle kiloları geri almadıklarını ve bir haftada 2-4 kg vermeyen herkesin parasını iade edeceğine,
-Bir kutusu 79 TL'den satılan bu ürünü yayın esnasında başlattıkları kampanya nedeniyle sipariş hattını arayan ilk 150 kişiye kargo dahil 39 TL'den kapısına kadar ulaştıracaklarını, talebin çok olması sebebiyle bir kişiye en fazla 4 kutu satabileceklerine,
ilişkin açıklamalarına yer verildiği tespit edilmiştir.”
Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Yukarıda yer alan açıklamalar ve tanımlamalardan da anlaşılacağı üzere, VİVA TV adlı medya hizmet sağlayıcısının, içeriğinde ne olduğu anlaşılamayan "Dex" adlı zayıflama ürününe ilişkin söz konusu reklam yayınının; Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğünün 01.12.2011 tarih ve 94615 sayılı yazısı ile Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısı dikkate alındığında, 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendini; reklama girerken ve reklam bittiğinde her hangi bir reklam logosu kullanmaması nedeniyle de Kanunun 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrası hükmünü ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe:Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının tetkikinde; Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğünün 01.12.2011 tarih ve 94615 sayılı yazısı ile Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısı dikkate alındığında; tanıtımı yapılan “Dex” adlı ürünün zayıflatma iddiasının halkı yanıltıcı ve çıkarlarına zarar verici bir nitelik taşıdığı, bunun yanı sıra söz konusu reklam yayınına girerken ve reklam bittiğinde herhangi bir reklam logosukullanılmadığı anlaşılmıştır. Bu nedenle mezkûr yayında, 6112 sayılı Kanunun 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.” ve 10’uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; “Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir.” hükümlerinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Bu itibarla; Viva Yayın Kuruluşu’nun; söz konusu yayını ile 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi ile 10’uncu maddesinin birinci fıkrasının ihlali nedeniyle, Kanunun 32 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca uyarılması gerektiği kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; VİVA logosuyla yayın yapan ARTI TELEVİZYON YAYINCILIĞI SAN. VE TİC. A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında;
1- Bahse konu yayında;
a) 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek." hükmünün tekraren ihlali olduğuna, Üst Kurul Üyeleri Esat ÇIPLAK, Süleyman DEMİRKAN ve Ali ÖZTUNÇ’un karşı oylarıyla, oy çokluğu ile,
b) 6112 sayılı Kanunun "Televizyon ve Radyo Yayın Hizmetlerinde Reklam ve Tele-alışveriş" başlıklı 10. maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir." hükmünün tekraren ihlali olduğunaoy birliği ile,
2-VİVA logosuyla yayın yapan ARTI TELEVİZYON YAYINCILIĞI SAN. VE TİC. A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında;bahse konu yayın ilkesihükümlerinin ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine, oy birliği ile, karar verilmiştir.