İnceleme ve Değerlendirme: İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 17.06.2013 tarihli ve 1744 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“Üst Kurulumuzdan aldığı genel yayın türünde lisans ile uydu üzerinden yayın yapmakta olan ve ağırlıklı olarak Dr. Ömer Coşkun adlı kişi tarafından üretildiği ifade edilen bitkisel ürünlerin tanıtımı ve satışına yönelik ticari iletişim yayınlarına yer veren OTO TV logolu yayın kuruluşu 06.06.2013 saat 10:45 itibari ile uydu üzerindeki yayınına son vermiş ve OTO TV logolu yayın kuruluşunun yayın yaptığı frekanstan Nisa TV logolu yayın kuruluşu yayın yapmaya başlamıştır. İzin ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı'nın kayıtlarından yapılan incelemede Nisa TV logolu yayın kuruluşu ile OTO TV yayın kuruluşlarının aynı adresten yayın yaptıkları; ancak farklı tüzel kişiliklere sahip oldukları anlaşılmıştır. OTO TV'nin yayınını sonlandırıp Nisa TV'nin yayına başlamasıyla yayın içeriğinde herhangi bir değişiklik olmamış, Nisa TV'de OTO TV gibi Dr. Ömer Coşkun adlı kişi tarafından üretildiği ifade edilen bitkisel ürünlerin tanıtımı ve satışına yönelik ticari iletişim yayınlarına yer vermeye devam etmiştir. OTO TV logolu yayın kuruluşu, 6112 sayılı Yasa'nın 9. maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi ile 10. maddenin birinci ve dördüncü fıkralarında belirtilen ilkeleri ihlal ettiği gerekçesiyle Üst Kurulumuzun 30.04.2013 tarihli toplantısında uyarı müeyyidesi almış olup, bundan sonra gelebilecek muhtemel müeyyidelerin önüne geçebilmek için yayıncı kuruluş değişikliğine gidildiği değerlendirilmiştir.

Yukarıda da ifade edildiği üzere ağırlıklı olarak Dr. Ömer Coşkun adlı kişi tarafından üretildiği ifade edilen bitkisel ürünlerin tanıtımı ve satışına yönelik ticari iletişim yayınlarına yer veren Nisa TV logolu Yayın Kuruluşu'nun bir günlük yayını içerisinde, “Kan Destek Seti, Panax Damar Açıcı, Romatizma Destek Seti, Blood Sugar Şeker Seti, Bel Fıtığı Destek Seti, Romator Set, Mide Destek Seti, Akciğer Deste Seti, Böbrek Destek Seti, Tiroit Destek Seti, Nicdur Sigara Bıraktırma Seti, Diasil Set, Sultan Seti, F21 For Men, Vitality, Tansalp vs.” gibi isimler verilen bitkisel ürünlerin tanıtımı ve tele-alışverişi yer almaktadır. Söz konusu tanıtımların büyük bölümünde sağlık beyanında bulunulmakta olup; örnek amacıyla yayın kuruluşunun 12.06.2013 tarihinde saat 15:58:46'da yayınladığı Damar Açıcı Panax Set adlı ürünün tanıtımı incelenmiştir.

Damar Açıcı Panax Set adlı ürünün tanıtım filmi bir müzik klibinin hemen ardından yayınlanmış olup, tanıtım filminin başında söz konusu yayının ticari iletişim olduğuna dair herhangi bir ibare yer almamıştır. Panax, Tansalp, Vitality, Forman gibi bitkisel ürünlerle bazı bitki çaylarının bir paket halinde satıldığı tanıtımda, Panax adlı ürün için kullanılan ifadelerden bazıları şu şekildedir:

(Raporun bu kısmında söz konusu ifadelere ilişkin deşifre metni yer almaktadır.)

Dr. Ömer Coşkun'un Damar Açıcı Panax Set içinde yer alan diğer ürünlerden bazılarına yönelik ifadeleri ise şu şekildedir:

(Raporun bu kısmında söz konusu ifadelere ilişkin deşifre metni yer almaktadır.)

Söz konusu tanıtım filminin yayını sırasında yukarıda yer alan ifadeler dışında "DAMAR AÇICI PANAX SET, FORMAN HEDİYE, K.D.V. DAHİL 99 TL ÜCRETSİZ KARGO, SİPARİŞ

HATTI: 0212 470 20 20" ibareleri ekranda sürekli olarak kalmış, yayın içinde ayrıca bu ürünü kullandığını ve fayda gördüğünü belirten kişilerin ifadelerine de yer verilmiştir.

Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün 01.12.2011 tarih ve 36037 sayılı yazısında, bitkisel gıda takviyelerinin mevzuata uygun olmayan bir şekilde reklam ve tanıtım faaliyetlerinin yapılması ve modern tıp ve farmakoloji bilimine aykırı olarak birçok kronik hastalığı iyileştirdiği iddiasının; hastaları tıbbi tedaviden soğutarak uzaklaştırabildiğini, bilimsel yönden eksik veya doğru olmayan bilgilerle tüketicileri yanlış yönlendirdiğini ve bu ürünlerin bilinçsiz tüketimine neden olarak toplum sağlığı açısından risk oluşturduğunu belirtmektedir. Yine Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında bazı TV ve radyo kanallarının reklam veya programlarında gıda takviyelerinin, muhtelif hastalıklara iyi geldiği şeklindeki sağlık beyanlarıyla tanıtımı ve satışının yapıldığı, yayınlarda sürekli olarak hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği, hastaların tıbbi tedaviden uzaklaştırıldığı ve yüksek maliyetli ürünleri kullanmak zorunda bırakıldığı belirtilmiştir. Bakanlık 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında ayrıca tanıtımlarda ürünleri kullandığını ve faydalı olduğunu beyan eden kişilerin seçilmekte olduğunu, güya toplumu bilgilendirmek amacıyla uzmanlıkları akademik olarak kanıtlanmamış olan şahısların görüşlerine yer verildiğini ve bu programlarda Doktor unvanlı Mustafa Eraslan ve Ömer Coşkun gibi sağlık meslek mensuplarının da doğrudan veya dolaylı olarak rol aldığının yakından müşahede edildiğini ifade etmiştir.

Sağlık Bakanlığı 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında, endikasyon belirtilen ürünler için Sağlık Bakanlığınca ruhsat düzenlenmesi gerektiği ve mevzuatta yer alan hükümler gereğince televizyon ve radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satış ve pazarlanmasının uygun olmadığı da ifade edilmiştir.

Nisa TV logolu yayın kuruluşunun 12.06.2013 tarihinde saat 15:58:46'da yayınladığı ticari iletişim yayınında yer alan ve yukarıda belirtilen ifadeler değerlendirildiğinde; Panax'ın damar sertliğinin giderilmesinde, damar tıkanıklarının önlenmesinde, kolesterole bağlı damar yıpranmalarının engellenmesinde, damar hasarlarının yok edilmesinde, damar duvarının elastikiyetinin artırılmasında, kolesterol ve kan şekeri seviyesinin dengelenmesinde faydalı bir bitkisel ürün olduğunun, Vitality adlı ürünün hücre yenilenmesinin sağlanmasında ve Tansalp adlı ürünün ise şeker, tansiyon ve kolesterole faydalı bir bitkisel ürün olduğunun iddia edildiği görülmektedir. Bu bağlamda, bitkisel gıda takviyesi olduğunun belirtilmesine rağmen Damar Açıcı Panax Set adlı ürünün içinde bulunan Panax, Tansalp ve Vitality adlı bitkisel ürünlerin sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapıldığı, hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği anlaşılmaktadır. Sağlık Bakanlığı'nın ilgi yazıları incelendiğinde, bitkisel gıda takviyelerinin bu şekilde tanıtım ve satışının yapılmasının toplumu yanıltıcı ve tüketicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu sonucuna ulaşılmıştır.”

Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Nisa TV logolu yayın kuruluşunun söz konusu yayın ile; Sağlık Bakanlığı yazılarında yer alan hususlar kapsamında tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış ürünlerin üstelik endikasyon belirtilerek tanıtımını yapması sebebiyle 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendini, söz konusu tanıtım filminin başında yayının ticari iletişim olduğuna dair herhangi bir ibareye yer vermemesi nedeniyle de Kanunun 10’uncu maddesinin birinci fıkrası hükmünü ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının tetkikinde; Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün 01.12.2011 tarih ve 36037 sayılı yazısı ile Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısı dikkate alındığında; tanıtımı yapılan yukarıda adı geçen bitkisel ürünlerin sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının halkı yanıltıcı ve çıkarlarına zarar verici bir nitelik taşıdığı, bunun yanı sıra söz konusu ticari iletişim yayınının başında ticari iletişim olduğunu gösterir herhangi bir ibarenin kullanılmadığı anlaşılmıştır. Bu nedenle mezkûr yayında, 6112 sayılı Kanunun 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.” ve 10’uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; “Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir.” hükümlerinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Bu itibarla; Nisa TV Yayın Kuruluşu’nun; söz konusu yayını ile 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi ile 10’uncu maddesinin birinci fıkrasının ihlali nedeniyle, Kanunun 32 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca uyarılması gerektiği kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; NİSA TV logosuyla yayın yapan NİSA RADYO TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında;

1- Bahse konu yayında;

a) 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek." hükmünün tekraren ihlali olduğuna, Üst Kurul Üyeleri Esat ÇIPLAK, Süleyman DEMİRKAN ve Ali ÖZTUNÇ’un karşı oylarıyla, oy çokluğu ile,

b) 6112 sayılı Kanunun "Televizyon ve Radyo Yayın Hizmetlerinde Reklam ve Tele-alışveriş" başlıklı 10. maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir." hükmünün tekraren ihlali olduğunaoy birliği ile,

2- NİSA TV logosuyla yayın yapan NİSA RADYO TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; bahse konu yayın ilkesihükümlerinin ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine, oy birliği ile, karar verilmiştir.