İnceleme ve Değerlendirme: İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 20.06.2013 tarihli ve 1801 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“Rumeli TV logolu yayıncı kuruluşta 13 Haziran 2013 tarihinde yayınlanan "Sağlıklı Yaşam" adlı programda, "fazla kilo sorunu olanlar için mucizevi bitkilerden elde edilen bir çay" olduğu ifade edilen "dokuzlu zayıflama çayı" adlı ürünün tanıtımı yapılmaktadır. Yayının içeriğine bakıldığında tamamen ürün satışına yönelik olduğu görülmekte olup, telefon numaralarının sürekli ekranda verilmesinden ve ürüne yönelik vurgulamaların sürekliliğinden yola çıkılarak tam anlamıyla bir tele-alışveriş yayını yapıldığı görülmektedir. Programın 28 dakikalık süresi boyunca satışı yapılan ürünün içeriği, faydaları ve kullanımı gibi konular üzerine tanıtımlar yapılmakta ve program boyunca, zayıflama çayı olduğu ifade edilen ürüne ilişkin tanıtımlar devam ederken, bir yandan da ekranda sürekli olarak "Sağlıklı Yaşam, Sağlıklı Zayıflamaya Bitkisel Destek, Danışma Hattı 0212 233 36 36" şeklinde ifadelerle ürünün satın alınmasına aracılık eden telefon numarası olduğu ifade edilen telefon numarasına yer verilmektedir.

Program sunucu tarafından kullanılan şu ifadelerle başlamaktadır:

(Raporun bu bölümünde sunucu ile program konuğu arasında geçen konuşmaların deşifre metni yer almaktadır.)

Ürünün tanıtımını sürdüren program konuğu, kilo vermede kullanılan spor yapma, spor salonlarına gitme, rejim yapma, cerrahi müdahaleye maruz kalma gibi yöntemlerin faydalı olmadığı ve bu yöntemlerin kalıcı çözümler ortaya koymadığını belirtmektedir. Ardından zayıflama çayı olduğu ifade edilen ürünün içeriğindeki bitkilerden söz edilmekte fakat burada asıl önemli olan hususun, bu bitkiler kullanılarak hazırlanan karışımdaki oranların, yani karışım formülünün olduğu ifade edilmektedir.

Dolayısıyla, açık olarak Dokuzlu Zayıflama Çayı adlı ürünün tanıtım ve telefon numaraları yoluyla da satışının yapıldığı program, bir tele-alışveriş yayını formatında olmasına rağmen, bir sağlık programı gibi sunulmaktadır. Buna rağmen, programın başlangıcında ve bitiminde, programın bir tele-alışveriş yayını olduğunu belirten tele-alışveriş kapağı ve tele-alışveriş giriş-çıkış logosu ekranda yer almamıştır.

Ayrıca, zayıflama çayı olduğu ifade edilen ve tanıtımı yapılan ürünün "fazla kilo sorunu olanlar için mucizevi bitkilerden elde edilen bir çay" olduğu belirtilerek, ürünün tamamen doğal olduğu, sorunsuz, zahmetsiz ve sağlıklı bir şekilde zayıflamayı sağladığı anlatılmaktadır. Oysa, Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 11.06.2012 tarihli 0054653 sayılı yazısında, "Endikasyon belirtilen (zayıflamayı sağlama gibi) ürünler için Bakanlıkça ruhsat düzenlenmesinin gerekli olduğu, Bakanlık'tan ruhsatlı ve izinli ürünlerin eczane ve ecza ticarethanelerinde satılabileceği ve televizyon aracılığıyla endikasyon belirtilerek ürün satışının ve pazarlanmasının ilgili yasa hükmü gereğince uygun olmadığı" belirtilmektedir. Buna ek olarak yazıda "içerikleri belli olmayan birçok bitkisel ürün ve/veya gıda takviyelerinde alınabilecek maksimum dozun üzerinde içeriğinde belirtilmemiş aktif bileşenlerin ve kurşun, civa gibi toksik metallerin yer alması ayrıca sağlığa zararı nedeni ile kullanımları kısıtlı (efedrin, sibutramin) bazı etken maddelerin izinsiz olarak söz konusu ürünlerin içeriklerine dahil edilmesi ve bu ürünleri kullanan tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan kişilerde ciddi sağlık sorunlarına ve hatta ölümlere neden olmaktadır. Tedavi amacı ile kullanılan ürünlerin/ilaçların hekimin önerisi ve eczacının uyarısı doğrultusunda kullanılması gerekmektedir. Bu nedenle tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan söz konusu ürünlerin tanıtım ve satışının aldatıcı ve yanıltıcı olduğu ve söz konusu fiilin kamu sağlığını tehdit eden yönü sebebiyle bahsi geçen reklamların engellenmesi gerekmektedir." şeklinde değerlendirmelere yer verilerek söz konusu yayınların yanıltıcı olduğu ve tüketicinin çıkarlarına zarar verdiği belirtilmektedir.

Yayının bir tele-alışveriş formatında olmasına karşın yayın kuruluşunun tele-alışveriş giriş ve çıkış kapakları ile logolarını kullanmadığı, dolayısıyla izleyicileri yayının ticari iletişim unsurları içerdiğine ilişkin uyarmadığı görülmektedir.”

Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Rumeli TV logolu Yayın Kuruluşu'nun bu yayını ile, 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.” ve Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan; “Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir." ilkelerini ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının tetkikinde; yayıncı kuruluşun mevzuatta belirlenen tele alışveriş giriş ve çıkış kapakları ile logoları kullanmadan tele alışveriş yayını yapması ve bu tele alışveriş yayınında tanıtımı yapılan zayıflama çayı anlatılırken "fazla kilo sorunu olanlar için mucizevi bitkilerden elde edilen bir çay" olduğu belirtilerek, ürünün tamamen doğal olduğu, sorunsuz, zahmetsiz ve sağlıklı bir şekilde zayıflamayı sağladığı, kilo vermede kullanılan spor yapma, spor salonlarına gitme, rejim yapma, cerrahi müdahaleye maruz kalma gibi yöntemlerin faydalı olmadığı belirtilerek endikasyon belirten ifadeler kullanılması suretiyle halk sağlığını yanıltıcı ifadeler kullanıldığı, ilaç olmadığı halde tedavi edici nitelikte gösterildiği anlaşıldığı ve bu nedenlerle 6112 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının ve 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Söz konusu kuruluşa 27,27.11.2011 tarihli yayını nedeniyle evvelce 29.12.2011tarih ve 2011/71 sayılı toplantıda alınan 29 nolu Üst Kurul Kararıyla 6112 Sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca ve 08.12.2011tarihli yayını nedeniyle evvelce 29.12.2011tarih ve 2011/71 sayılı toplantıda alınan 51 nolu Üst Kurul Kararıyla 6112 Sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmakla, 6112 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci ve 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği,

Ancak; anılan yayıncı kuruluşun bahse konu yayınıyla; hem 6112 Sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasını hem de 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendini tekraren ihlal etmesi ve her iki ihlal için de kanunda idari para cezası öngörülmüş olması nedeniyle, 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasındaki; “Bir fiil ile birden fazla kabahatin işlenmesi halinde bu kabahatlere ilişkin tanımlarda sadece idari para cezası öngörülmüşse, en ağır idari para cezası verilir.” hükmü gereğince, tek idari para cezası yaptırımının uygulanması gerektiği,

Kanaatine varılmıştır.

1- Bahse konu yayında;

a) 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek." hükmünün tekraren ihlali olduğuna, Üst Kurul Üyeleri Esat ÇIPLAK, Süleyman DEMİRKAN ve Ali ÖZTUNÇ’un karşı oylarıyla, oy çokluğu ile,

b) 6112 sayılı Kanunun "Televizyon ve Radyo Yayın Hizmetlerinde Reklam ve Tele-alışveriş" başlıklı 10. maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir." hükmünün tekraren ihlali olduğunaoy birliği ile,

2- Söz konusu yayında 6112 sayılı Kanun'un hem 9/6-c hem de 10/1 hükümlerinin tekraren ihlal edilmiş ve her iki ihlal için de sadece idari para cezası öngörülmüş olması nedeniyle 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasına atfen en ağır (tek) idari para cezası verilmesi gerektiğinden, RUMELİ TV logosuyla yayın yapan ÖZÜN SESİ YAYINCILIK RADYO VE TELEVİZYON KURUMU A.Ş. unvanlıkuruluş hakkında;aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;

a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Mayıs 2013 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 14.071,19 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) ( 2013 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 11.886 -onbirbinsekizyüzseksenaltı - ) Türk Lirasından az olamayacağından 11.886 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

b- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin,kanun yoluna başvurmadan önce peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, belirtilen süre içerisinde ödenmeyen ve kesinleşen idari para cezasının 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

oy birliği ile,

Karar verilmiştir.