İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 08.05.2013 tarihli ve 1208 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
HM logosu ile televizyon yayın hizmeti yapan kuruluşun, 04.05.2013 tarihinde yaptığı yayın tam gün olarak izlenmiş, bazı bölümlerin deşifreleri ve değerlendirme aşağıda sunulmuştur. Yayın Kuruluşu, 24 saat süreyle Doktor Ömer Coşkun tarafından üretilen ve “Beyin Destek Seti, Kan Destek Seti, Cinsel gücü arttırıcı Panax Set, Romatizma Destek Seti, Şeker Destek Seti, Bel Fıtığı Destek Seti, Romator Set, Mide Destek Seti, Akciğer Deste Seti, Böbrek Destek Seti, Tiroit Destek Seti, Nicdur Sigara Bıraktırma Seti, vs.” gibi isimler verilen bitkisel ürünlerin tanıtımını ve tele-alışverişini yapmaktadır. Örnek olarak aldığımız PANAX SET tanıtımı ve tele-alışveriş programının detayları aşağıdaki gibidir.
Doktor Ömer Coşkun’dan sizlere harika bir ürün: PANAX” diye başlayan programda Dr. Ömer Coşkun elinde ilaçla birlikte, “Dünyada ölümlerin yüzde ellisi kalp damar hastalıklarından. Sizde de olabilir, belki çocuğunuzda olabilir, belki anne babanızda olabilir. Belki sevdiklerinizde olabilir. Onlara bir güzellik yapın. Onlara verebileceğiniz en güzel hediye Panax diyoruz” şeklinde konuşmasını sürdürmektedir. Bir sağlık ürünü değil sanki hediyelik eşya pazarlar gibi, “Bu ürün bir doktorun size tavsiyesi. Haydi Panaxlanın, Panaxla kalın, Panaxla sağlığa doğru yelken açın” diye konuşmaktadır. (Klip 1) Yayın süresince ekranda ürün görüntülerine, ürünün fiyatına ve “Bilgi ve sipariş hattı: 90 212 470 20 20” şeklinde telefon numarasına yer verilmektedir. FORMULA 21 FORMAN isimli ürünün tanıtımında ise sunucu, “Motorda yağ ne ise erkekte forman o. Arabada beygir gücü ne ise erkekte beygiri andıran güç forman” şeklindeki sözlerle ürünü abartılı bir şekilde anlatmaktadır. (Klip 2) Program süresince, yazı ile “www.dr.omercoskun.com ve 90 212 470 20 20” şeklinde web adresi ile sipariş telefonları da verilmektedir. Tam gün süreyle yapılan reklam ve tele-alışveriş yayınında hem başlangıçlarında hem bitiminde görsel ve işitsel olarak programın reklam olduğunu belirtir herhangi bir cıngıl kullanılmamaktadır.
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Söz konusu yayın ile; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi, 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası ile 10 uncu maddesinin birinci ve dördüncü fıkrası hükümlerinin ihlal edildiği, kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe:Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının tetkikinde;
Bahse konu bitkisel ürünlerin tanıtımına ilişkin yayınların izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicinin sağlığına ve çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu anlaşılmakla “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek" şeklindeki yayıncılık ilkesinin,
Diğer yandan,yayıncı kuruluşun, tele-alışveriş yayınlarını mevzuatımızda bulunmayan “Tanıtıcı Reklam” kapağı ile yapmak suretiyle; 6112 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrası hükmünün, Ayrıca, yayıncı kuruluşun reklamlardan bağımsız olarak 24 saat süreyle tele alışveriş yayını yapmak ve bu suretle gün içerisinde izin verilen bir saatlik azami tele alışveriş yayını yapabilme süresini aştığı tespit edilmiş olmakla, Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrası hükmünün ihlal edildiği bir programın icra edilmiş olduğu, sabit görülmüştür.
Bu itibarla; HM logolu yayın kuruluşu hakkında Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi ile Kanunun 10 uncu maddesinin birinci ve dördüncü fıkralarının ilk defa ihlali nedeniyle; Kanunun 32 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca “Uyarı” yaptırımı uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; HM logosuyla yayın yapan “KAFUL RADYO VE TELEVİZYON İLETİŞİM REKLAM YAYINCILIK A.Ş.” unvanlı kuruluş hakkında;
6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek." hükmü ile Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; “Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir" ve dördüncü fıkrasındaki; “İkinci fıkrada belirtilen süreden bağımsız olarak, sesli ve görüntülü bir uyarı ile açıkça belirtilerek, kesintisiz en az onbeş dakika süreyle tele-alışveriş yayını yapılabilir..." hükümlerinin ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine, oy birliği ile karar verilmiştir.