İnceleme ve Değerlendirme: İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 06.05.2013 tarihli ve 1153 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
ATV Avrupa Yayın Kuruluşu'nda, 29 Nisan 2013 tarihinde 15.34-15.49 saatleri arasında yayıncının doğrudan satış olarak ifade ettiği tele-alışveriş yayınında "Acvit Tüy Dökücü" markalı ürünün tanıtımı ve satışı yapılmıştır. Tele-alışveriş yayını, "İstenmeyen tüylere veda edin. Vücudunuzda istenmeyen tüyler kalmayacak. Acvit" yazıları ile başlamaktadır.(Klip-1) Tanıtım esnasında, bir program konuğunun her iki koluna da "Acvit Tüy Dökücü" uygulanarak istenmeyen tüyler ve kıllardan 5 dakikada kurtulmanın mümkün olduğu ekranlara yansıtılmıştır. Tele-alışveriş süresince "İstenmeyen tüylerinizden 5 dakikada kurtulabilirsiniz. Acvit 0212 599 08 88, ww.acvittuydokucu.net" yazıları ekranda yer almıştır.(Klip-6) Aşağıda, sunucu Çağatay Çetin ve Uzman Estetisyen Sinem Cömert'in "Acvit Tüy Dökücü" markalı ürün hakkında yapmış oldukları açıklamalardan bazı örneklere yer verilmiştir:
Çağatay Çetin: Bol suyla elimi dokundurduğum anda, kılların ne kadar rahat bir şekilde gittiğini sizler görüyorsunuz ekranları başınızda. Sonrasında yumuşak bir görüntü oluyor. Kıl kökleri dahi gözükmüyor bunu da net bir şekilde söylemek istiyorum. Hemen kurulama işlemini yapalım izleyicilerimiz daha net bir şekilde görsün ve burda evet. İzleyicilerimize göstermek istiyorum ne kadar net bi şekilde sorunlardan kurtulduk. Sinem Cömert: Kurtulduk, kıl köklerinden eser bile yok, evet. Çağatay Çetin: Kıl köklerinden eser yok. Dokunduğum zaman da bu yumuşaklığı hissediyoruz.
Çağatay Çetin: Sadece küçük darbelerle bırakıyorum. Zaten formül kendi başına işlemi, etkileşimi gösterecektir. Bu reaksiyonu gösterdiği zaman başarıya kavuşacak. Kılın alt katmanlarına kadar ulaşacak değil mi Sinem Hanım? Sinem Cömert: Evet dıştan kesme işlemi kesinlikle gerçekleşmeyecek. Kıl köküne nüfuz edecek ve kılın keratin ve protein yapısını bozarak dışarı atılmasını sağlayacak. Bunu yaparken ekran başında bizi izleyenler kafalarına soru işareti takılmasın çünkü dediğim gibi cildimize ya da sağlığımıza zarar vermeyecek kesinlikle.
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun yazısında, Bakanlıkça uygun görülmeyen bir şekilde tanıtım ve satışları yapılan bazı ürünlerin listesine yer vermiştir. Bu ürünler arasında yer alan kozmetik ürünlere yönelik olarak "1262 sayılı Tıbbi ve İspençiyari Müstahzarat Kanunu gereğince ruhsatlandırma prosedüründen geçmeden (piyasaya arz öncesi farmakolojik, toksikolojik, teknolojik incelemeleri yapılmadan, analizleri gerçekleştirilmeden ve ruhsatlandırılmadan) firmaların Kurumumuza yaptıkları bildirim ve Kurumumuz tarafından gerçekleştirilen piyasa kontrolüyle işleyen Kozmetik Mevzuatı doğrultusunda piyasaya arz edilen ve haricen uygulanan jel, krem, maske, şampuan, losyon vb. gibi “kozmetik” ürünlerin;
- İstenmeyen tüyleri geri dönüşsüz ortadan kaldırmak..., - %100 bitkisel içerik, - Hiçbir yan etkisi olmayan formül vb.. gibi bilimsel içerik ve gerçeklikten yoksun, tamamen ticari hedefle, ürünlerin satışına yönelik olarak planlanmış iddia ve ibarelerle, konuyla ilgili bilimsel uzmanlığa sahip olmayan kişiler tarafından reklam/tanıtım ve satış yapılması uygun değildir." ifadesi yer almaktadır. Bu tür ürünlerin reklamının engellenmesi talep edilmektedir. Bu bağlamda, Sağlık Bakanlığı açısından istenmeyen tüyleri geri dönüşsüz ortadan kaldırma, %100 bitkisel içerik ve hiçbir yan etkisi olmayan formül iddialarının bir endikasyon niteliğinde değerlendirildiği anlaşılmaktadır.
Sağlık Bakanlığı'nın yazısından hareketle, söz konusu tele-alışveriş yayınının toplumun genel sağlığına zarar verebilecek davranışları teşvik ettiği; izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin sağlığına ve çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu kanaatine ulaşılmıştır. Tedavide etkinliği kanıtlanmamış olan, yediden yetmişe her yaş kategorisine uygun ve tamamen bitkisel ürün olduğu ifade edilen "Acvit Tüy Dökücü" isimli ürünün, vücuttaki istenmeyen tüyleri ve kılları köklerine nüfuz etmek suretiyle ortadan kaldıracağı, cilde ya da sağlığa zarar vermeyeceği ve hiç bir yan etkisi olmadığı şeklindeki endikasyon iddiası ile tanıtım ve satışının aldatıcı ve yanıltıcı olabileceği, kamu sağlığını tehlikeye düşürebilecek nitelikte olabileceği düşünülmektedir.
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Anılan yayında 6112 sayıl Kanun'un 9/6-c maddesi hükmünün ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe: Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Her ne kadar Daire Başkanlığınca, rapora konu yayında, geliştirilen bitkisel ürünler hakkında tedavi edici olduğu iddiası ile bilgiler verilmek suretiyle yayıncı kuruluşun, “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek” şeklindeki yayıncılık ilkesinin ihlal edildiği belirtilse de, yayında tanıtımı yapılan ve tüy dükücü olduğu ifade edilen ürününün, Sağlık Bakanlığı'nın İlgili yazısında belirtilen endikasyon ( hastada belirli bir tedavi veya müdahale uygulanmasına karar verilmesi gerektiren durum ya da emare ) grubuna dahil olduğuna dair elimizde somut bir veri de mevcut olmadığından, anılan ürünün bu kapsamda değerlendirilemeyeceği anlaşılmakla, mezkur yayında herhangi bir mevzuat ihlalinin olmadığı kanaatine varılmıştır.