İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 18.04.2013 tarihli ve 1087 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
Ulusal 1 Yayın Kuruluşu'nda 16.04.2013 tarihinde saat 15:42'de T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunca gönderilen 11.06.2012 tarih ve 54653 sayılı yazı kapsamında değerlendirilebilecek "Diet Slim Mikroçipli Zayıflama Bandı" adlı ürünün tele alışveriş yayını ile tanıtımı yapılmıştır (Klip: Diet Slim). Söz konusu tanıtımda "Diet Slim Mikroçipli Zayıflama Bandı" nın hap olmadığı, içinde hiçbir kimyasal madde bulunmadığı, uyurken de zayıflamaya imkan verdiği, 1 kutu kullanıldığı takdirde 4 ila 6 kilo zayıflattığı ve hiç bir yan etkisinin olmadığı vurgulanmış; bu etkileri ekranda yazı ile de belirtilmiştir. Ayrıca ekranda tanıtımı yapan kişinin arkasındaki fonda ürünün resmi yer almakta, altında da maddeler halinde "Uyurken doğal yolla kilo verme sistemi", "%100 doğal bitki içerir" ve "Test edilmiştir" yazıları sıralanmaktadır. Ürünün vücuttaki yağ oranının fazla olduğu bölgelere yapıştırılarak kullanıldığı, üzerindeki çipin yağları yakarak zayıflamayı sağladığı, buna ek olarak bol su içilmesi gerektiği belirtilmiştir. Sadece hamilelerin, emziren annelerin ve kalbinde pil olanların kullanmaması gerektiği, bunların dışında 14 yaş üzeri herkesin rahatlıkla kullanabileceği, ayrıca ürünün eczanelerde de satıldığı ifade edilmiştir. Söz konusu tele alışveriş yayınında obezitenin bir sağlık sorunu olduğu, Sağlık Bakanlığı'nın da obeziteyi önlemeye yönelik çalışmaları olduğu, bu ürünün de zayıflamayı sağlaması sebebiyle Sağlık Bakanlığı'nın obeziteyle mücadele sürecine destek sağladığı ifade edilmiştir. Ayrıca ürünün güvenilirliğini kanıtlamak adına IAF ve ISO kalite belgelerinin olduğu da belirtilmiştir.
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun ilgi yazısında; Kozmetik Mevzuatı doğrultusunda piyasa arz edilen ve haricen uygulanan jel, krem, maske, şampuan, losyon vb. gibi kozmetik ürünlerin "vücutta yağ yakımını sağlamak, ...fazla kilolardan kurtulmak" gibi bilimsel içerik ve gerçeklikten yoksun, tamamen ticari hedefle, ürünlerin satışına yönelik olarak planlanmış iddia ve ibarelerle konuyla ilgili bilimsel uzmanlığa sahip olmayan kişiler tarafından reklam/tanıtım ve satışının yapılmasının uygun olmadığı belirtilmektedir.
Özetle Yayın Kuruluşu'nun bu tele-alışveriş yayını ile İlgi yazıda yer alan hususlar kapsamında tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış bir ürünün üstelik endikasyon belirtilerek tanıtımını yaptığı belirlenmiştir.
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
ULUSAL 1 Yayın Kuruluşu'nun söz konusu yayını ile 6112 sayılı Kanun'un 9. maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi hükmünü ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Söz konusu yayında Diet Slim Mikroçipli Zayıflama Bandı adlı ürünün zayıflamaya yardımcı olacağı, obeziteyi önleyeceği iddia edilmiştir. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'ndan gelen "Televizyonlarda yayını yapılan bitkisel ürünler" konulu yazıda, endikasyon belirtilen ürünler için Sağlık Bakanlığı'ndan ruhsat alınması gerektiği belirtilmiş olup; bu ürünlerin 1262 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda yalnız eczanelerde satılabileceği belirtilmiştir. Yine aynı yazıda tedavide etkinliği ve güvenilirliği kanıtlanmamış olan ürünlerin, sağlık beyanında bulunularak tanıtımı ve satışı yapılan reklam ve programlarla ilgili olarak Üst Kurulumuzun mevzuat kapsamında gerekli işlemleri yapması talep edilmektedir. Yayında endikasyon belirtilerek tanıtım yapılması nedeniyle tanıtımı yapılan ürünün, ilgi yazı esas alınmak suretiyle, tanıtım ve satışı uygun görülmeyen ürünler arasında yer aldığı belirlenmiş ve 6112 sayılı Kanun’un 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Anılan kuruluşa 12.12.2011 tarihli yayınları nedeniyle evvelce Üst Kurulun 29.12.2011 tarih ve 2011/71 sayılı toplantısında alınan 45 nolu kararıyla 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının ( c) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşıldığından; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının ( c) bendini tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere, ULUSAL 1 logosuyla yayın yapan ULUSAL KANAL İLETİŞİM HİZMETLERİ SAN. VE TİC. A.Ş unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.”ilkesini tekraren ihlali nedeniyle, 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;
1- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Mart 2013 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 47.625,56 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) ( 2013 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 11.886 -onbirbinsekizyüzseksenaltı - ) Türk Lirasından az olamayacağından 11.886 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
2- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin,kanun yoluna başvurmadan önce peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, belirtilen süre içerisinde ödenmeyen ve kesinleşen idari para cezasının 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,
Üst Kurul Üyesi Süleyman DEMİRKAN’ın karşı oyu ve oy çokluğu ile karar verilmiştir.