İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 15.04.2013 tarihli ve 1054 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
Akdeniz TV logolu Tekin Akdeniz Radyo Televizyon Tan. Hiz. A.Ş. unvanlı yayın kuruluşunda, gün içinde muhtelif saatlerde Panax Forte ve NaturaDerm Çam Yağı adlı bitkisel olduğu ifade edilen ürünlerin tanıtımı ve satışına yönelik ticari iletişim niteliğinde yayınlar yapılmaktadır.
Akdeniz TV logolu yayın kuruluşunda 09 Nisan 2013 tarihinde yayınlanan Panax Forte ve Natura Derm Çam Yağı adlı ürünlerin tanıtımına yönelik tespitler aşağıdaki şekildedir:
09 Nisan 2013 tarihinde saat 17.47'de yayınlanan "PANAX Forte" adlı ürünün tanıtımında, Uzman Doktor olduğu ifade edilen Dinçer Erdinç kalp ve damar hastalıkları konusunda bilgiler vermiştir. Yayın esnasında, ekranda sürekli olarak; KALP ve DAMAR TIKANIKLIĞINA "PANAX Forte", Sipariş Hattı: 0212 709 00 60, 99 TL, ALMANYA: 0180 5012253 AVRUPA: 0049 180 5012253" yazılarına yer verilmiştir. Dinçer Erdinç, damar sertliği ve tıkanıklığının sebebinin damarı daraltan plaklar olduğunu ifade etmiş ve damar tıkanıklığına yol açan bu plaklardan kurtulmanın PANAX Fort'un içindeki bitkilerle mümkün olduğunu söylemiştir. PANAX Fort'un içindeki bitkiler ise Panax ginseng, çoban çökerten, yulaf ekstresi, karabaş otu ve Panax Fort'a yeni formülde eklenenler özellikle zeytin yaprağı ve melisa başka olmak üzere formülü iki kat güçlü hale getirecek daha özel katkılı maddeler olarak beyan edilmiştir. Dinçer Erdinç, PANAX Fort'un formülünün plakların yavaş yavaş eritilmesi, damar esnekliğinin sağlanması ve kan akışkanlığının sağlanması olarak ifade ettiği üç etkinin sağlanması için özellikle hesap edilerek oluşturulduğunu belirtmiştir. Dinçer Erdinç, Panax Fort'un kalp ve damar hastalıklarına etkilerini anlatarak ve "Panax'tan elde ettiğimiz tecrübeleri iki kat üç kat daha iyi sağlık kazancına dönüştürmek için PANAX Fort'u oluşturduk ve insanımızın hizmetine sunduk biz görevimizi layıkıyla yaptık. Biz pası atıyoruz top onlarda." ifadelerini kullanarak izleyicinin bu ürünleri kullanmasını teşvik ettiği görülmektedir. Sunucu ise "PANAX Fort artık rüşdünü ispat etmiş bir bitkisel ürün yakınlarımdan biliyorum. Özellikle babamdan. Birçok kişi sağlığına kavuştu. İnşallah bir çok kişi de sağlığına PANAX Fort'u düzenli olarak kullanarak kavuşacaktır." diyerek ürünün kullanımını teşvik etmektedir. Bunun sonrasında ürünün yeni bir tanıtımında bir başka kişi ise, "...Kalp ve damar sağlığınızı korumanız için mutlaka PANAX Fort'la tanışmanız lazım." ifadelerinden sonra PANAX Fort'un gerçek, doğal bitkisel olduğunu beyan etmiştir. Bu tanıtımda ürüne ilişkin marka tescil belgesi, helal gıda sertifikası ve üretim izin belgesi olduğu belirtilen çeşitli belgeler gösterilmiştir ancak PANAX Fort'un sağlık beyanı ile tanıtımının yapılmasına rağmen Sağlık Bakanlığı'ndan alınmış her hangi bir izin veya belgeden bahsedilmediği görülmektedir. (Klip: Panax Forte - Akdeniz TV)
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Akdeniz TV logolu Tekin Akdeniz Radyo Televizyon Tan. Hiz. A.Ş. unvanlı yayın kuruluşunun söz konusu yayınları ile 6112 sayılı Kanun'un 9. maddesinin 6. fıkrasının (c) bendi hükmünü ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe: Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün 01.12.2011 tarih ve 36037 sayılı yazısında, bitkisel gıda takviyelerinin mevzuata uygun olmayan bir şekilde reklam ve tanıtım faaliyetlerinin yapılması ve modern tıp ve farmakoloji bilimine aykırı olarak birçok kronik hastalığı iyileştirdiği iddiasının; hastaları tıbbi tedaviden soğutarak uzaklaştırabildiğini, bilimsel yönden eksik veya doğru olmayan bilgilerle tüketicileri yanlış yönlendirdiğini ve bu ürünlerin bilinçsiz tüketimine neden olarak toplum sağlığı açısından risk oluşturduğunu belirtmektedir. Yine Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında bazı TV ve radyo kanallarının reklam veya programlarında gıda takviyelerinin, muhtelif hastalıklara iyi geldiği şeklindeki sağlık beyanlarıyla tanıtımı ve satışının yapıldığı, yayınlarda sürekli olarak hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği, hastaların tıbbi tedaviden uzaklaştırıldığı ve yüksek maliyetli ürünleri kullanmak zorunda bırakıldığı belirtilmiştir. Yazıda ayrıca, endikasyon belirtilen ürünler için Sağlık Bakanlığınca ruhsat düzenlenmesi gerektiği ve mevzuatta yer alan hükümler gereğince televizyon ve radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satış ve pazarlanmasının uygun olmadığı ifade edilmiştir.
Söz konusu yayında, Panax Fort isimli ürünün kalp ve damar sorunlarını tedavi edeceği iddia edilmiştir. Sağlık Bakanlığı yazıları esas alınmak suretiyle yayında endikasyon bildirilerek ve çeşitli iddialarla tanıtımı yapılan ürünün halk sağlığının tehdit edici yönünün bulunması ve tüketicilerin yanıltılarak istismar edilmesi nedeni ile 6112 sayılı Kanun’un 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.
6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının (c) bendinde belirtilen " Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek " hükmünün ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre UYARILMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine, Üst Kurul Üyesi Süleyman DEMİRKAN’ın karşı oyu ve oy çokluğu ile karar verilmiştir.