İnceleme ve Değerlendirme: İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 30.04.2013 tarihli ve 1128 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'ndan gelen "Televizyonlarda yayını yapılan bitkisel ürünler" konulu yazıda, televizyon aracılığı ile sağlık beyanında bulunularak ürün satışı ve pazarlanmasının uygun olmadığı gerekçeleriyle ortaya konmaktadır. Yazıda, endikasyon belirtilen ürünler için Sağlık Bakanlığı'ndan ruhsat alınması gerektiği belirtilmiş olup; bu ürünlerin 1262 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda yalnız eczanelerde satılabileceği belirtilmiştir. Yine aynı yazıda tedavide etkinliği ve güvenilirliği kanıtlanmamış olan ürünlerin, sağlık beyanında bulunularak tanıtımı ve satışı yapılan reklam ve programlarla ilgili olarak Üst Kurulumuzun mevzuat kapsamında gerekli işlemleri yapması talep edilmektedir.
Ulusal 1 Yayın Kuruluşu'nda 28.04.2013 tarihinde saat 12:45:37de ilgi yazı kapsamında değerlendirilebilecek "Diet Slim Mikroçipli Zayıflama Bandı" adlı ürünün tele alışveriş yayını ile tanıtımı yapılmıştır (Klip: Diet Slim Tele Alışveriş). Söz konusu tanıtımda "Diet Slim Mikroçipli Zayıflama Bandı" nın hap olmadığı, içinde hiçbir kimyasal madde bulunmadığı, uyurken de zayıflamaya imkan verdiği, 1 kutu kullanıldığı takdirde 4 ila 6 kilo zayıflattığı ve hiç bir yan etkisinin olmadığı vurgulanmış; bu etkileri ekranda yazı ile de belirtilmiştir. Ayrıca ekranda tanıtımı yapan kişinin arkasındaki fonda ürünün resmi yer almakta, altında da maddeler halinde "Uyurken doğal yolla kilo verme sistemi", "%100 doğal bitki içerir" ve "Test edilmiştir" yazıları sıralanmaktadır. Ürünün vücuttaki yağ oranının fazla olduğu bölgelere yapıştırılarak kullanıldığı, üzerindeki çipin yağları yakarak zayıflamayı sağladığı, buna ek olarak bol su içilmesi gerektiği belirtilmiştir. Sadece hamilelerin, emziren annelerin ve kalbinde pil olanların kullanmaması gerektiği, bunların dışında 14 yaş üzeri herkesin rahatlıkla kullanabileceği, ayrıca ürünün eczanelerde de satıldığı ifade edilmiştir. Söz konusu tele alışveriş yayınında obezitenin bir sağlık sorunu olduğu, Sağlık Bakanlığı'nın da obeziteyi önlemeye yönelik çalışmaları olduğu, bu ürünün de zayıflamayı sağlaması sebebiyle Sağlık Bakanlığı'nın obeziteyle mücadele sürecine destek sağladığı ifade edilmiştir. Ayrıca ürünün güvenilirliğini kanıtlamak adına IAF ve ISO kalite belgelerinin olduğu da belirtilmiştir.
Söz konusu tele alışveriş yayınında görüleceği üzere, ürünün yüzde yüz doğal bitki içerdiği, hap olmadığı tekrar tekrar vurgulanmakta, bir kutu kullanıldığı taktirde vücuttaki yağları yakarak 4-6 kilo zayıflamayı sağladığı gibi endikasyon belirtilerek tanıtımı yapılmaktadır. Buna karşın Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun ilgi yazısında; Kozmetik Mevzuatı doğrultusunda piyasa arz edilen ve haricen uygulanan jel, krem, maske, şampuan, losyon vb. gibi kozmetik ürünlerin "vücutta yağ yakımını sağlamak, ...fazla kilolardan kurtulmak" gibi bilimsel içerik ve gerçeklikten yoksun, tamamen ticari hedefle, ürünlerin satışına yönelik olarak planlanmış iddia ve ibarelerle konuyla ilgili bilimsel uzmanlığa sahip olmayan kişiler tarafından reklam/tanıtım ve satışının yapılmasının uygun olmadığı belirtilmektedir."
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Ulusal 1 Yayın Kuruluşu'nun söz konusu tele alışveriş yayını ile ilgi yazıda yer alan hususlar kapsamında tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış bir ürünün üstelik endikasyon belirtilerek tanıtımını yapması sebebiyle 6112 sayılı Yasa'nın 9. maddesinin (c) bendinde yer alan "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek" hükmünü ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Her ne kadar Daire Başkanlığınca, rapora konu yayında, geliştirilen bitkisel ürünler hakkında tedavi edici olduğu iddiası ile bilgiler verilmek suretiyle yayıncı kuruluşun, “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek” şeklindeki yayıncılık ilkesinin ihlal edildiği belirtilse de, yayında "Diet Slim Mikroçipli Zayıflama Bandı" adlı ürününün tanıtımının yapıldığı ve tanıtımı yapılan ürünün, Sağlık Bakanlığı'nın İlgili yazısında belirtilen endikasyon ( hastada belirli bir tedavi veya müdahale uygulanmasına karar verilmesi gerektiren durum ya da emare ) grubuna dahil olduğuna dair elimizde somut bir veri de mevcut olmadığından, ayrıca Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’ndan gelen yazıda "gıda takviyeleri ve bitkisel ilaçlar" üzerinde durulduğu oysa burada söz konusu olanın bir araç/aparat olduğundan, anılan ürünün bu kapsamda değerlendirilemeyeceği anlaşılmakla, mezkur yayında herhangi bir mevzuat ihlalinin olmadığı kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere;
ULUSAL 1 logosuyla yayın yapan ULUSAL KANAL İLETİŞİM HİZMETLERİ SAN. VE TİC. A.Ş hakkında, bahse konu yayını nedeniyle, 6112 sayılı Kanun kapsamında herhangi bir İDARİ YAPTIRIM UYGULANMASINA YER OLMADIĞINA, oy birliği ile karar verilmiştir.