İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 02.12.2014 tarihli ve 2421 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“HM logolu Yayın Kuruluşu'nda, 22.11.2014 tarihinde 09.29.22-09.32.32 dakikaları arasında, Dr. Ömer Coşkun'un bitkisel ürünlerinin tanıtımının yapıldığı tespit edilmiştir.

09.29.22-09.32.32 (3 dk. 10 sn.) saatlerinde, içeriği 'tele-alışveriş' yayını olan tanıtımda: Dr. Ömer Coşkun'un ürünü olduğu belirtilen"PRO-X"adlı bitkisel ürün ve yanında hediyesi olan "Çakşır köklü" adlı ürünlerin faydaları anlatılmakta ve hemen şimdi arayın başka hiç bir yerde bulamayacağınız bu ürün gizli ambalajında kapınıza kadar gelsin, kargo ve KDV bedeli ödemeden PRO-X'e sahip olmak için +90 212 470 20 20 arayın, kampanya ürünü, sadece 49.00.- TL. Çakşır Köklü hediye! ifadelerine yer verilmiştir. (Klip)

Yayın kuruluşu tanıtımda, kadın- erkek partnerlerin görüntüleri ve ürün kutuları yakın plana alınıp, cinsel içerikli sözlü ifadeler kullanılmakta ve bu ifadeler yazılarla da ekrana zumlanmaktadır. "Erkeklere Özel PRO-X", KDV dahil sadece 49.TL.-, Ücretsiz kargo, Gizli ambalaj, Mutlu bir aile hayatı için, Pro-x'e sahip olmak için +90 212 470 20 20 arayın, Kampanya ürünü yazısı ekranda gösterilmektedir. Korumalı saatlerde ekrana getirilen bu tanıtımda yer alan cinsel içerikli ifadeler ve görüntüler, çocuk ve gençler açısından olumsuz örnek teşkil etmektedir. Ürün hakkında şu şekilde konuşulmaktadır.

"alt ses-cinsel performans eksikliğine son, PRO-X performans seti ile hayal kırıklığı yaşamayın, yaşatmayın. Erkeklerin yaşamış olduğu işlevsel problemlerin giderilmesine yardımcı olan PRO-X doğada bulanan mucize bitki özlerinden elde edilmiş mucize bir formüldür.

Dr. Ömer Coskun-cinsel problem PRO-X'le geçiyor, PRO-X inanılmaz bir ürün, PRO-X erkeklere çok lazım. Tüm erkekler PRO-X'den bir tablet aldıkları zaman bulutların üstüne çıkıyor. Ben mesela uçağa binmeyi çok seviyorum, sırf o bulutların üstündeki manzara beni rahatlatıyor. İşte PRO-X'de erkekleri bulutların üstüne çıkaracak muhteşem bir ürün. Kesinlikle hiç bir yan etkisi yok. İlaçlarla etkileşmiyor. Yani kalp hastası, şeker hastası, ülser hastası herkes PRO-X'den yararlanabilir.

alt ses-Erken boşalmadan sertleşme sorununa, sperm sayısının azlığına karşı doğadaki bitkilerden destek alabilirsiniz. PRO-X'in sayesinde herkes maksimum performansa, maksimum güce ve mutlu bir aile hayatına sahip olabilecek.

Aydın Aliyev- PRO-X kullandı. Cinsel problemim kalmadı. Cinsel problemin vardı, sertleşmeyle bağlıydı. Şifallı bitkileri 2 yıldır kullanıyorum, hayrını da görmüşüm. Cinsel sorunum kalmadı.

Harun Bülbül- PRO-X kullandı. Cinsel problemim kalmadı. Cinsel sorunlarım var. Sertleşme ve erken boşalma problemi oluyor. Şifalı bitkileri 1 ay kullandım. 1 ay sonra ben sertleşme faydasını gördüm, çok memnun kaldım.

alt ses-PRO-X vücudunuza zindelik ve enerji katmaya, kan dolaşımınızı hızlandırmaya, sinir sisteminin düzenlenmesine, hormon üretiminin desteklenmesine, yorgunluğunuzu gidermeye, kalbinizi ferahlatmaya ve performansınızı artırmaya yardımcı olur.

Dr. Ömer Coskun-Yarım saat önce bir tablet yutun aç karnına bir veya iki bardak suyla işlem tamam, merak etmeyin.

alt ses-Amerika ve Türk Tarım Bakanlıklarından izinli PRO-X, sizlere uzun süreli, sağlıklı cinsel hayat ve maksimum mutluluk sağlar...

Dr. Ömer Coskun-PRO-X 50 yaşında bir insanı 18 yaşına getirir. Aç karnına alındığı dakikada mideden kana karışmaya başlar, 7-8 dakika sonra etkisine gösterir. 1 hafta kadar etkisi devam eder. Pro-x erkekler için üretilmiş en iyi formüllerden biridir..." şeklinde ifadelere yer verilmiştir. Alt ses konuşmaları arasında ekrana getirilen VTR'de, hastalar konuşturulmakta bu esnada ekranda hastaların isimleri ve PRO-X kullandı yazılarak inandırıcılık arttırılmaya çalışılmaktadır.

Sağlık Bakanlığı 01.12.2014 tarih ve 36037 sayılı yazısında, bitkisel gıda takviyelerinin mevzuata uygun olmayan bir şekilde reklam ve tanıtım faaliyetlerinin yapılması ve modern tıp ve farmakoloji bilimine aykırı olarak birçok kronik hastalığı iyileştirdiği iddiasının; hastaları tıbbi tedaviden soğutarak uzaklaştırabildiğini, bilimsel yönden eksik veya doğru olmayan bilgilerle tüketicileri yanlış yönlendirdiğini ve bu ürünlerin bilinçsiz tüketimine neden olarak toplum sağlığı açısından risk oluşturduğunu belirtmektedir. Yine Sağlık Bakanlığı'nın 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında bazı TV ve radyo kanallarının reklam veya programlarında gıda takviyelerinin, muhtelif hastalıklara iyi geldiği şeklindeki sağlık beyanlarıyla tanıtımı ve satışının yapıldığı, yayınlarda sürekli olarak hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği, hastaların tıbbi tedaviden uzaklaştırıldığı ve yüksek maliyetli ürünleri kullanmak zorunda bırakıldığı belirtilmiştir. Bakanlık yazısında ayrıca tanıtımlarda ürünleri kullandığını ve faydalı olduğunu beyan eden kişilerin seçilmekte olduğunu, güya toplumu bilgilendirmek amacıyla uzmanlıkları akademik olarak kanıtlanmamış olan şahısların görüşlerine yer verildiğini ve bu programlarda Doktor unvanlı Mustafa Eraslan ve Ömer Coşkun gibi sağlık meslek mensuplarının da doğrudan veya dolaylı olarak rol aldığının yakından müşahede edildiğini ifade etmiştir.

Sağlık Bakanlığı yazısında, endikasyon belirtilen ürünler için Sağlık Bakanlığınca ruhsat düzenlenmesi gerektiği ve mevzuatta yer alan hükümler gereğince televizyon ve radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satış ve pazarlanmasının uygun olmadığı da ifade edilmiştir.

Reklamı ve tanıtımı yapılan tedavi ile ilgili; Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun ilgi yazısında; "...Bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer almaz..." hükmü dikkate alındığında, sağlık beyanında bulunarak tanıtım yapılmasının uygun olmadığı açıkça belirtilmektedir.

Sonuç olarak; HM logolu Yayın Kuruluşu'nun bu yayınıyla,

a- Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 9/A maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde belirtilen"Her hangi bir ürünün sağlık beyanı ile ilaç gibi algılanmasına sebebiyet verecek ifadeler kullanılamaz. Gıda takviyesi niteliğindeki ürünlere ilişkin her çeşit memnuniyet ve teşekkür yazısı ya da kişilerin başından geçen ürün tecrübesini anlatan ifade ve görsel sunumlar kullanılamaz. Ürünün kullanılmaması halinde sağlığın olumsuz etkileneceği beyanlarına yer verilemez."hükmünü ve dolayısıyla 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un "Yayın Hizmetlerinde Ticari İletişim" başlıklı 9. maddesinin 6. fıkrasının (c) bendinde belirtilen"Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek"ilkesini,

b- Aynı Kanun'un 9. maddesinin 6. fıkrasının (ç) bendinde yer alan"Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar vermemek, deneyimsizliklerini veya saflıklarını istismar ederek, çocukları bir ürün veya hizmeti satın almaya veya kiralamaya doğrudan yönlendirmemek;..."ilkesini ihlal ettiği kanaatine varılmış ve

c- 6514 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşların Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 32. maddesinde bulunan"1262 sayılı Kanun'un 19. maddesinin 1. fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.Ruhsatsız olarak müstahzar imal edenler veya bu şekilde imal edilen müstahzaları bilerek satan, satışa arz eden veya sattıranlar, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır ... Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlanmasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır...."hükmü doğrultusunda işlem yapılması gerektiği değerlendirilmiştir.”

Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Yayın kuruluşunun; söz konusu yayın ile 6112 sayılı Kanunun 9. maddesinin 6. fıkrasının (c) ve (ç) bentlerini ve 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 02.01.2014 tarih ve 6514 sayılı Kanunun 32 nci maddesiyle değişik 19 uncu maddesinin birinci fıkrası hükmünü ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca yapılan değerlendirmesi neticesinde;

Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının tetkikinde; yayın kuruluşunun rapora konu ürün tanıtımlarının izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu, yetişkin izleyici kitlesini ilgilendiren cinsel içerikli bir ürünün tanıtımına çocuk ve genç izleyicilerin dinleyebileceği bir saatte yer verildiği anlaşılmakla, mezkur yayında 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) ve (ç) bentleri hükümlerini ihlal ettiği sabit görülmüştür.

Söz konusu kuruluşa 07.04.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce 30.04.2013 tarih ve 2013/27 sayılı toplantıda alınan 32 nolu Üst Kurul Kararıyla 6112 Sayılı Kanunun 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi uyarınca, 02.09.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce 20.11.2013 tarih ve 2013/63 sayılı toplantıda alınan 90 nolu Üst Kurul Kararıyla 6112 Sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmıştır,

Bu itibarla; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) ve (ç) bendlerinin tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması ayrıca, 18.01.2014 tarihli ve 28886 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca takdir ve gereğinin ifası için dosyanın

Sağlık Bakanlığı'na, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza hükümleri” başlıklı 77 nci maddesinin on ikinci fıkrası hükümleri uyarınca işlem yapılmasını teminen ise Reklam Kuruluna gönderilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; aynı yayınla birden fazla yayın ilkesi ihlali olduğundan ve her iki ihlal de idari para cezası yaptırımını gerektirdiğinden, 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrası hükmü gereğince, bahse konu ihlallerden en ağır (tek) cezanın uygulanması öngörüldüğü için, 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.” ve 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendindeki; “Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar vermemek, deneyimsizliklerini veya saflıklarını istismar ederek, çocukları bir ürün veya hizmeti satın almaya veya kiralamaya doğrudan yönlendirmemek; çocukları reklamı yapılmakta olan ürün veya hizmetleri satın almak için ebeveynlerini veya başkalarını ikna etmeye doğrudan teşvik etmemek; çocukların ebeveynlerine, öğretmenlerine veya diğer kişilere duyduğu güveni istismar etmemek veya sebepsiz olarak çocukları tehlikeli durumlarda göstermemek.” hükümlerinin ihlali nedeniyle,

1-HM logosuyla yayın yapan KAFUL RADYO VE TELEVİZYON İLETİŞİM REKLAM YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;

a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Ekim 2014 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 2.000,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) ( 2014 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 12.353 -onikibinüçyüzelliüç - )Türk Lirasından az olamayacağından 12.353 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

b- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

2- 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 2/1/2014-6514/32 md. ile değişik 19 uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "... Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre takdir ve gereğinin ifası için dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,

Oybirliği ile,

3- Ayrıca; Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirlenen “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün uygulanmasını ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza hükümleri” başlıklı 77 nci maddesinin on ikinci fıkrası hükümleri uyarınca işlem yapılmasını teminen dosyanın Reklam Kurulu’na gönderilmesine,

Üst Kurul Üyesi Süleyman DEMİRKAN’ın karşı oyu, oy çokluğu ile karar verildi.