İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 13.11.2014 tarihli ve 2273 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“Anadolu Yurdum TV yayın kuruluşunun, 05/11/2014 tarihinde, 16:26:20-16:39:40 saatleri arasında "Deva 4'lü Set" isimli, vücutta olabilecek her türlü ağrıyı kestiği iddia edilen bir kremin ticari iletişimine yer verildiği tespit edilmiştir.

13 dakika 20 saniye süren reklam sunucunun, "Yaptığı çalışmalarla adını tüm Türkiye'ye duyuran bir isim Ömer Hoca konuğumuz olacak ve hayatımızı kabusa çeviren ağrılardan nasıl kurtulacağımızı anlatacak. Hocam hattımızdasınız sanıyorum. Hoş geldiniz programımıza" şeklindeki sözleriyle başlamakta ve Ömer Hoca olarak tanıtılan kişinin "Deva 4'lü Set" isimli kremi anlatmasıyla devam etmektedir (Klip 1).

Sunucu ve Ömer Hoca arasında geçen diyalogda, "Deva kreminin eklem ağrıları, romatizmal ağrılar, migren ve baş ağrıları üzerinde etkili olduğu, tek bir formülle bütün ağrılara çözüm getirdiği" ifade edilmekte, "Deva 4'lü Set'in 4 kutusunun birden 59 TL'ye satılacağı, bu kampanyanın program sonuna kadar yapıldığı" belirtilmektedir.

Reklam süresince ekranda pazarlanan ürünün görüntüleri, fiyatı ve "0212 985 0404" şeklinde sipariş telefonu yer almaktadır.

Sunucunun, "Önemli olan o an için o ağrıyı kesmek değil, ilerde oluşabilecek ağrıları da kesecek mi sizin formülünüz? Yani üç dakika beş dakika için ağrıyı kesiyorsa biz bunu almayalım bir deneme ağrı kesici hap içelim o zaman" şeklindeki sözleri üzerine, Ömer Hoca, "Doktor doktor gezip de ağrısını sonlandıramayan insanlara seslendiğini, Deva kreminin 5 dakikada ağrıyı kestiğini, eğer kesmezse bütün halktan özür dileyip aldığı parayı kuruşu kuruşuna iade edeceğini, hatta ağrıyı sızıyı kestikten 5 dakika sonra ağrının tekrar başlaması durumunda da bu sözlerinin geçerli olduğunu, bu durumda da özür dileyip para iadesi yapacağını" ifade edip, "Tıp doktorlarının tedavi edemediği ve ağrı kesici ilaçların fayda etmediği" iması yaratarak, "Deva kreminin tüm ağrıları 5 dakika içinde kesin yok edeceğini" vurgulamak suretiyle endikasyon belirtip, "İzleyicinin tıbbi tedaviden uzaklaşmasını sağlamak suretiyle" ürününü pazarlamaya çalışmaktadır.

Sağlık Bakanlığı'nın görev ve yetkilerinin belirlendiği 663 Sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 27'nci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi,"Sağlık beyanı ile satışa sunulacak ürünlerin sağlık beyanlarını inceleyerek bu beyanlara izin vermek, izinsiz veya gerçeğe aykırı sağlık beyanı ile yapılan satışları denetlemek, gerektiğinde durdurma, toplama, toplatma ve imha iş ve işlemlerini yapmak veya yaptırmak, izin ve sağlık beyanları yönünden bunların her türlü reklam ve tanıtımlarını denetlemek ve aykırı olanları durdurmak, piyasaya arz edilen ilaç, tıbbi cihaz ve ürünlerin reklam ve tanıtımının usul ve esaslarını belirlemek ve uygulamasını denetlemek"şeklindedir.

Bu kapsamda, Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'ndan gelen 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazıda,"İnsan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu, yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadelerin, Sağlık Bakanlığınca sağlık beyanı olarak kabul edildiği"belirtilmekte ve"Endikasyon belirtilen ürünler için Bakanlıkça ruhsat düzenlenmesi gerekliliği"hatırlatılarak"Ruhsatlı ürünlerin de münhasıran eczane ve ecza ticarethanelerinde satılması zorunluluğuna"dikkat çekilmektedir. Ayrıca,"televizyon aracılığı ile endikasyon (ağrıları giderme) belirtilerek ürün satışı veya pazarlanmasının yapılamayacağı"ifade edilmektedir.

Sonuç olarak, Anadolu Yurdum TV yayın kuruluşunun her türlü ağrıya çözüm olacağı iddia edilen söz konusu ürünlerin reklamına yer vererek, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 9. maddesinin 6. fıkrasının (c) bendinde yer alan"Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek"hükmünü ihlal ettiği kanaatine varılmış ve 1262 sayılı Kanun'un 19 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen,"Ruhsatsız olarak müstahzar imal edenler veya bu şekilde imal edilen müstahzaları bilerek satan, satışa arz eden veya sattıranlar, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır ... Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlanmasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır..."hükmü doğrultusunda da işlem yapılması gerektiği değerlendirilmiştir.” şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Söz konusu yayın ile, 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi ve 1262 sayılı Kanunun, 6514 sayılı Kanunun 32 nci maddesiyle değişik, 19 uncu maddesinin birinci fıkrasının ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca yapılan değerlendirmesi neticesinde;

Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının tetkiki sonucunda; yayın kuruluşunun rapora konu ürün tanıtımının izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu sabit görülmüştür.

Anılan kuruluşa 17.03.2014, 29.05.2014 tarihli yayınları nedeniyle evvelce 22.04.2014, 11.06.2014 tarih ve 2014/27, 2014/34 sayılı toplantılarda alınan 79, 36 nolu Üst Kurul Kararlarıyla 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının (c) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmıştır,

1-Bu itibarla aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması,

2- 18.01.2014 tarihli ve 28886 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6514 sayılı Kanunun 32 nci maddesi ile değiştirilen, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası gereğince ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesi,

3- Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendindeki; “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün uygulanmasını ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza hükümleri” başlıklı 77 nci maddesinin on ikinci fıkrası hükümleri uyarınca işlem yapılması talebiyle dosyanın Reklam Kurulu’na gönderilmesi,

Gerektiği kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere;

1- ANADOLU YURDUM TV logosuyla yayın yapan “ANADOLU YURDUM YAYINCILIK RADYO TELEVİZYON A.Ş.” unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.” hükmünü tekraren ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrası hükmü uyarınca;

a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Ekim 2014 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 13.220,34 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) ( 2014 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 12.353 -onikibinüçyüzelliüç - ) Türk Lirasından az olamayacağından 12.353 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

b- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

2- 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 2/1/2014-6514/32 md. ile değişik 19 uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "... Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,

3- Ayrıca; Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirlenen “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün uygulanmasını ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza hükümleri” başlıklı 77 nci maddesinin on ikinci fıkrası hükümleri uyarınca işlem yapılması talebiyle dosyanın Reklam Kurulu’na gönderilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.