İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 15.10.2014 tarihli ve 2164 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“Flash TV Yayın Kuruluşu'nda 13.10.2014 tarihinde 19:46:39-19:58:51 saatlerinde, "Reklamlar" başlıklı kuşak içerisinde, "IXPERIA K5" marka cep telefonunun tanıtımının yapıldığı tespit edilmiş, konuya ilişkin değerlendirme altta sunulmuştur.
19:46:44-19:58:44 (12 dk.) saatleri arasında "IXPERIA K5" adlı cep telefonunun tanıtımı süresince,"Şok Fiyat 159.90 TL. Sipariş Hattı: 0 212 705 06 46."şeklindeki yazılar ekraranda sabit olarak ve ilgili telefonun özelliklerini belirten"Çift simkart, kamera, TV, radyo, bluetooth, wifi, 5.5 ekran genişliği, oyunlar, Mp3- Mp4, facebook, youtube, twitter, mail"şeklindeki yazıları ise, hareketli olarak ekrana yansıtılmaktadır.
Söz konusu tanıtım, Sunucunun"...Yine diyoruz ki IXPERIA güvencesiyle K5 tam 5.5 inch geniş ekranlı bu cep telefonu, sadece 159 liraya geliyor. Arkadaşlar ekran altında bir numara var, işte bu numarayı arayan herkese biz göndereceğiz. Faturasıyla, garantisiyle, her şeyiyle orijinal kutusunda IXPERIA K5 sadece 159 liraya gelecek. Ama bir şartımız var öyle soru falan sormayacağız korkmayın, çekiliş kura da yapmayacağız. Sadece sohbet bitene kadar çağrı atan herkesi kabul edeceğiz. Türkiye'de üretiliyor ve IXPERIA güvencesiyle sizlere geliyor. 2 yıl garantisi mevcut. Adınıza düzenlenmiş faturasıyla beraber alıyorsunuz. Arkasındaki deri kılıfıyla beraber orijinal kutusunda IXPERIA K5 159 liraya geliyor...Ekran altındaki numarayı aramaya devam edin. Ekran başında bizi izleyenler, 159 liraya alabiliyor. Evet 159 liraya bir cep telefonu alıyorsunuz. Ful ekran, ful dokunmatik turbo işlemcisiyle, 2 tane kamerasıyla, hem önünden hem de arkasından kamera özelliğiyle, görüntülü konuşma yapabileceğin youtube, facebook, tiwitter'a bağlanabildiğin gibi, maçları televizyondan da izleyebildiğin IXPERIA K5 159 lira...Şu anda ekran altındaki numarayı kim düşürürse çekilişsiz kurasız, soru da sormuyoruz IXPERIA K5'i 159 liraya gönderiyoruz. Bir tablet bilgisayar ekranından bahsediyorum...Şunu soracağım, bir de hani şu an kullandığınız cep telefonunu ne kadara aldınız? Peki neler yapabiliyorsunuz? İnternete giriyorsunuz, fotoğraflar çekiyorsunuz ya da ne bileyim televizyon izliyorsunuz...Bir artı özellik daha bahsedeceğim sizlere yani çift hat özelliği, İki hattınız da aynı anda aktif olduğu gibi. Diyelim aramalar, çağrılar geliyor, bir hattınızla konuşuyorsunuz ama gelen aramalarda, çağrılarda hattınız meşgul çalmıyor arkadaşlar...Yani artık iki tane telefon taşımayacaksın. Tek telefonla iki hattın da aynı anda aktif olacak. Peki ne kadar ödeyeceksin? 159 lira ve ekran altındaki numarayı arayan herkes de IXPERIA K5'e 159 liraya sahip oluyor. Her arayana 1 tane göndereceğiz. Al kendin kullan, olmadı eşine hediye et...Ekran altındaki numarayı arayan herkese, bütün Türkiye'ye hayırlı oğurlu olsun diyelim. Sevgili izleyiciler şu anda ekran altındaki numarayı kim düşürürse çekilişsiz, kurasız...IXPERIA K5'i 159 liraya gönderiyoruz..."şeklindeki ifadeleriyle yapılmaktadır.
Özetle, Yayın kuruluşunun "IXPERIA K5" model cep telefonu tanıtımı, "Reklamlar" başlığı altında ekrana getirilse de, yayının içeriğinin"Tele-Alışveriş"tanımına uygun"kamuya yönelik doğrudan arz yayını"olması nedeniyle bu tanıtımların, tele-alışveriş yayınları kapsamında ele alınması gerekmektedir. Yukarıda "IXPERIA" marka cep telefonunun tanıtımında yer alan ifadelerle, Sony firması tarafından üretilen "XPERIA" serisi cep telefonu modelleriyle aynı özellikleri taşıdığı izlenimi verilmeye çalışılmaktadır. Söz konusu tele-alışveriş yayınında:"Arkasındaki deri kılıfıyla beraber orijinal kutusunda IXPERIA K5 159 liraya geliyor...Ekran altında bir numara var, işte bu numarayı arayan herkese biz göndereceğiz. Faturasıyla, garantisiyle, her şeyiyle orijinal kutusunda IXPERIA K5 sadece 159 liraya gelecek ama bir şartımız var...sadece sohbet bitene kadar çağrı atan herkesi kabul edeceğiz..." gibi sözlü ve "IXPERIA K5-DEV EKRAN AKILLI TELEFON Şok Fiyat 159 TL. Spariş Hattı 0 212 705 06 46."gibi yazılı ifadelerle, sadece tanıtım bitene kadar arayan kişilerin ürüne sahip olabilecekleri belirtilip, izleyicinin"ürünü hemen satın almaya teşvik edildiği" görülmektedir. Yine tanıtımda ürünün Türkiye'de üretildiğinin belirtilip, üretici firma adının belirtilmemesi ise, yayın kuruluşunun söz konusu ürün hakkında eksik, yanlış ve çelişkili bilgiler vererek kamuoyunu yanıltmaya çalıştığını göstermektedir.
Ayrıca RTÜK İletişim Hattı ve WEB sitesine,"Türk malı şeklinde tanıtılan telefonun Türk malı değil, Çin malı olduğu; telefonun kırık ve bozuk olarak geldiği ancak iade etmeye kalktıklarında hiçbir muhatap bulamadıkları ve tanıtımda geçen bütün bu yanıltıcı ifadelere aldanıp dolandırıldıkları vs."şeklinde birçok izleyicinin şikayette bulunduğu görülmüştür.
Sonuç olarak, Flash TV Yayın Kuruluşu'nun bu yayını ile, Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 9/A maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen"Tüketicinin doğru tercihler yapabilmesini sağlamak amacıyla, ürün veya hizmete ilişkin kesin bilgiler verilir ve izleyiciler yanılgıya düşürülemez.", (b) bendinde belirtilen"Ürüne ait üretici firma ve üretim yeri bilgileri verilir."ve (c) bendinde belirtilen"Gerçek dışı olarak “ilk kez”, “son”, “sadece tek bir sefer”, “sınırlı satış”, “hepsi satılmak üzere-satıldı satılacak”gibi ifadelerle izleyici ürünü satın almaya teşvik edilemez."ilkelerini, dolayısıyla 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un "Yayın Hizmetlerinde Ticari İletişim" başlıklı 9. maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan"Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek"hükmünü ihlal ettiği değerlendirilmiştir.” Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Yayın kuruluşunun; 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi hükmünü ihlal ettiğikanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca yapılan değerlendirmesi neticesinde;
Rapora konu cep telefonunun tanıtımının yapıldığı tele alışveriş yayınında kullanılan eksik yanlış ve çelişkili ifadelerin izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve çıkarlarına zarar verici olduğu anlaşılmakla, söz konusu yayında; Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 9/A maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen;"Tüketicinin doğru tercihler yapabilmesini sağlamak amacıyla, ürün veya hizmete ilişkin kesin bilgiler verilir ve izleyiciler yanılgıya düşürülemez.", (b) bendinde belirtilen"Ürüne ait üretici firma ve üretim yeri bilgileri verilir."ve (c) bendinde belirtilen"Gerçek dışı olarak “ilk kez”, “son”, “sadece tek bir sefer”, “sınırlı satış”, “hepsi satılmak üzere-satıldı satılacak”gibi ifadelerle izleyici ürünü satın almaya teşvik edilemez."ilkelerinin, dolayısıyla 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un "Yayın Hizmetlerinde Ticari İletişim" başlıklı 9. maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan"Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek"hükmünün ihlal edildiği kanaatine varılmıştır.
Anılan kuruluşa 05.12.2011, 17.01.2012, 27.01.2012 tarihli yayınları nedeniyle evvelce 29.12.2011, 08.02.2012, 22.02.2012 tarih ve 2011/71, 2012/08, 2012/13 sayılı toplantılarda alınan 23,40,49 nolu Üst Kurul Kararlarıyla 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının ( c) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşıldığından; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının (c) bendinin tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; FLASH TV logosuyla yayın yapan GÖKTUĞ ELEKTRONİK YAY. SAN VE TİC. İŞLT. A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.” hükmünü tekraren ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrası hükmü uyarınca;
1- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Eylül 2014 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 606.816,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) ( 2014 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 12.353 -onikibinüçyüzelliüç - ) Türk Lirasından az olamayacağından 12.353 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
2- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,
Oy birliğiyle karar verildi.