İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 09.10.2014 tarihli ve 2130 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“Yönelim Yay.San. ve Tic. A.Ş’nin sahibi olduğu Yön Radyo adlı yayın kuruluşunda 29/09/2014 tarihinde saat 08:05’de yayınlanan “Türkü Harmanı” adlı programda saatleri sunucu, reklam olduğunu vurgulayacak herhangi bir cıngıl veya anonsa yer vermeden “Tele alışverişçilere bomba gibi bir haber vermek adına bir konuğumuz olacak. Öncelikle alo diyelim mi kendisine” diyerek programa dahil ettiği bir konukla birlikte saçı olmayanlarda yaşları ne olursa olsun 18 günde saç çıkardığı, saçı beyaz olanlarda ise saçlarını 7 günde orijinal rengine dönüştürdüğü iddia edilen “SALKOM” isimli bir saç ilacının tanıtımını yapmıştır. Ayrıca programı altı dakikalık süre içerisinde arayan dinleyicilere 179 lira değerinde olduğu söylenen ürünün 69 liraya verileceği ifade edilmiştir. Oysa ki İlgide ve ekte kayıtlı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’ndan gelen 13.02.2013 tarih ve yazılı 18816847 sayılı yazıda yayın kuruluşlarında tanıtım ve satışı yapılan gıda takviyelerinin ve bitkisel ilaçların yarardan çok zarar verdiği, bu reklamları yapanların gerçek amacının fayda sağlamaktan ziyade dolandırıcılık olduğu, hastaları tıbbi tedaviden uzaklaştırdıkları açıkça belirtilerek bu ürünlerin reklamlarına izin verilmemesi istenmektedir. Yazıda ayrıca televizyon ve radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satış ve pazarlamasının uygun olmadığı (TCK.193.Madde) ve Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkında Yönetmeliğin 5. madde 3. Fıkrası gereği beşeri tıbbi ürünlerin internet dahil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamayacağı (26 Ağustos 2011 tarih, 28037 sayılı Resmi Gazete) hükümlerine atıfta bulunularak bitkisel ilaçların reklamlarının sakıncaları gerekçeli olarak açıklanmıştır. Program esnasında;

Sunucu:Tele alışverişçilere bomba gibi bir haber vermek adına bir konuğumuz olacak. Öncelikle alo diyelim mi kendisine? Alo

Konuk: (…) Ülkemizde çok büyük bir problem var. Kimsenin görmediği bir problem aslında bu. Saç dökülmesi yaşayanlar veya beyaz saçları olanlar. Yani saçı beyazlayanlar ve hiç saçı olmayanlar. Sizlere SALKOM’dan bahsedeceğim. SALKOM, sıkı durun, şu anda bizi dinleyen dinleyicilerimiz şaşkına dönecek. SALKOM sadece 18 günde saçlarınızı çıkartıyor.

Sunucu: O zaman şöyle diyebilir miyiz Ahmet Bey, SALKOM bir mucize.

Konuk: Aynen öyle. Sadece 18 günde saçlarınızı çıkartıyor. Adam geliyor işten yorgun argın yatağına yatıyor, uyuyor. Sabah bir kalkıyor, yastık, yorgan, döşek her tarafta dökülen saçlarını görüyor Psikolojisini bozuyor.(..) Avucunu saçlarına götürdüğü zaman avuç dolusu dökülen saçlarını görüyor, hayatı kararıyor. Mahvoluyor.(…)

Sunucu: Bir kere şöyle bir şey var Ahmet Bey, sabah kalkıp aynanın karşısına geçip, saçlarınızı taramak var, güne mutlu bir halde başlamak var. Bir de ya, acaba kaç tel saçım döküldü? Neyse ben bugün aynaya bakmayayım. Ben hemen bir elimi yüzümü yıkayayım diyip çıkıp gitmek var.

Konuk: 18 günde saçlarınızı çıkartıyor. 0212 515 43 43, 0212 515 43 43(…)

Sunucu:18.günün sonunda saçların çıktığını çok rahat bir şekilde görebiliyorsunuz diyorsunuz değil mi?

Konuk: (…) ben 18 gün diyorum ama kullanıcılar diyor ki 13, 14cü hatta 12.gün saçım çıktı diyenler var. (…) saçım çıkmadı diyen birisi varsa benim karşıma çıksın(…) 3.5 yıl gece gündüz uyumadık SALKOM’u yaptık. (…) uzmanlarımızla profesörlerimizle 3.5 yıl boyunca halkımıza hizmet için, halkımızın yüzünü güldürmek için, yıllar önce kaybettiği saçları vatandaşımıza geri vermek için 3.5 yıl çalıştık (…) ve şu anda Amerika, Avrupa bizden bahsediyor. Bakın sizin telefonunuza bağlanmadan 1.5 saat önce, Almanya’da, şurada reklamını yapmak istemiyorum. Almanya’nın önde gelen dergilerinden biri… Bay Kristof Müller buradaydı. Bizimle röportaj yapıyor, diyor ki; güzel kardeşim. Türkleri anlamıyorum diyor. Biz, Dünya’nın en iyi arabalarını yapıyoruz diyor, Dünya’nın en büyük markaları bizde diyor. Biz insanoğlunun saçını çıkartamadık. Siz nasıl çıkarttınız diyor. (…) ben 18 günde saç çıkartıyorum. Benim ürünüm çıkartıyor.(…) 60 yaşında ol, 40 yaşında ol, 50 yaşında ol, kaç yaşında olursan ol. Eğer saçın 18 günde çıkmazsa ara, ara paranı son kuruşuna kadar geri al.(…) Aynı zamanda beyaz olan saçları sadece 7 gün içerisinde yani bir hafta gibi kısa bir süre içinde orijinal rengine dönüştürüyor.(…) saç boyamaya gidiyorsunuz, saçınızın boyama olduğu bir kilometre öteden belli oluyor(…) doğal bir yönle saçınız orijinal rengine dönüyor.

Sunucu: Kepek, dökülme, kabuklanma gibi sorunlar

Konuk: Kırılma, yağlanma, kepeklenme, kırılma bunların hepsini 3 günde ortadan kaldırıyoruz. (…) Eczanelerde SALKOM 179 liraya satılıyor(…) Şanslı dinleyenlerimiz SALKOM 3’lü seti sadece ama sadece 69 liraya alacak. 6 dakikalık süre veriyorum. 6 dakikalık kampanya süremiz başladı dediğim andan itibaren ararsanız 6 dakika içersinde hatlarımızı düşürebilen şanslı dinleyicilerimiz SALKOM 3’lü seti sadece ama sadece 69 liraya alacak (…)şeklinde ifadelere yer verilmiştir.

Yön Radyo Yayın Kuruluşu’nun bu yayını sebebiyle 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un “ Yayın Hizmetlerinde Ticari İletişim” başlıklı9 (6). Maddesinin;(c) Bendinde belirtilen “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek” ile,“Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş” başlıklı 10 Maddesinin; (1) Bendinde belirtilen “Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir.” hükümlerini ihlal ettiği düşünülmektedir.”

Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Söz konusu yayın ile 6112 sayılı Radyo Kanunun 9. maddesinin 6. fıkrasının (c) bendi ile 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının ve video görüntülerinin tetkikinde; yayın kuruluşunun rapora konu ürün tanıtımlarının izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin sağlığına ve çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu, bunun yanı sıra söz konusu ürünlerin tanıtım ve satışına yönelik ticari iletişim yayınlarının sesli veya görüntülü hiçbir reklam ibaresine yer vermeksizin yapıldığı anlaşılmıştır.

6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi ile 10 uncu maddesinin birinci fıkrası hükümlerini ihlal ettiği sabit görülmüştür.

Bu itibarla, 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi ve 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının ilk defa ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “Uyarı” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; YÖN RADYO çağrı işaretiyle yayın yapan YÖNELİM YAYINCILIK SAN. VE TİC. A.Ş unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.” ve aynı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan; "Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir.” hükümlerinin ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre UYARILMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine, oy birliği ile karar verildi.