İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 02.10.2014 tarihli ve 2118 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“Bereket TV logosu ile yayıncılık yapmakta olan medya hizmet sağlayıcının, kırsal yaşamda gerekli olan bir takım bilgilerin izleyicilere sunulduğu, kırsal üretim ile ilgili bilgilerin verildiği ve tarım hayvancılık konusunda eğitici, tanıtıcı program ve yapımların ekrana getirildiği bir kuruluş olarak yayın yaptığı izlenmiştir. Yayın hizmet sağlayıcı kuruluş "25.09.2014 tarihinde "PROYEM ile bereketli saatler" adlı yeni bir programa başlamıştır. Program hayvancılığa ilişkin,yem sanayi, bayiler ve hayvan yetiştiricileriyle gerçekleşen hayvancılık sektörünün bu üç ayağını bir araya getirerek yapılan söyleşiler içermektedir.
Klip 1'de görüleceği gibi bahsi geçen programın, 25.09.2014 tarihli ilk programı incelendiğinde, alt ses'in izleyicilere program sunmasında "alt ses:Proyemle Bereketli Saatler programının ilk bölümünde Balıkesire gideceğiz. Gönen ilçesinin iki şirin köyünü ziyaret ederek, yetiştiricilere misafir olacağız. Bayilerle söyleşi yapıp Proyem yetkililerinin bölgedeki faaliyetlerini takip edeceğiz. Söyleşimize Gönen Bayii Süleyman beyle başlıyoruz."ifadelerine yer verildiği izlenmiştir. Program sunumu yapılırken ticari faaliyet gösteren firmanın adı, görüntüleri ve "PROYEM CENKBERK tarım ürünleri, Tel: 0266 25 78, GSM:0542 234 69 17" bayiinin telefon ve GSM numaraları " ekrana yazılı olarak getirilmiştir. Bununla birlikte Klip 2'de PROYEM Gönen Bayii CENKBERK Tarım unvanına sahip Süleyman ŞENGEL isimli kişinin ticari şirket yöneticiliği titrinin ekrana getirildiği tespit edilmiştir. Süleyman ŞENGEL adlı, kendisi ile röportaj yapılan şahsın"... Neden Proyem neden? Proyem daha önce bu bölgede bayağı bir yem sattı.Tanınan bir firma,büyük bir firma.En önemli özelliği sahada çalışan arkadaşlarımızın bize çok büyük desteklerinden ötürü, köylerde yapılan çalışmalardan ötürü iyi bir yem firması olduğu için çalışmaya başladık ve bu aldığımız karar doğrultusunda ne kadar doğru olduğunu şimdi daha iyi anlıyoruz..."biçiminde ifadeler kullandığı izlenmiştir. Bunlara ek olarakwww.proyem.comadresine girildiğinde ise,Proyemşeklinde yem imalatı ile uğraşan bir ticari firmanın var olduğu tespit edilmiştir.
Eğitim amaçlı, Hayvancılık ve Yem sektörü hakkında bilgi vermek için yayınlanan bu programın, bir eğitim programı olmanın ötesinde bir firmanın ve ürünlerinin tanıtımı ve pazarlanmasına yönelik reklam programı olduğu anlaşılmaktadır. Ekrana getirilen bayilerin unvanlarında kullanılanPROYEMfirmasına ait açık ifadelerin yanı sıra dolaylı yönlendirme ve ifadeler marifetiyle hedef kitle konumunda olan kırsal üretim yapan izleyicilerin bir ürünü kullanmaya teşvik edildiği görülmüştür. Oysa reklam ya da tanıtım türü yapımlara ilişkin yayınlar, izleyicinin program unsurlarından ayrık bir biçimde ve izlediği yayının bir tür ticari iletişim olarak sunulduğunun farkında olarak maruz kalması gereken bir yayın biçimi olarak hem ulusal hem de uluslararası mevzuatta tanımlanmış yayınlardır. Ticari iletişim unsurları ile diğer program unsurlarının birbirinden belirli bir biçimde ayrılması hem izleyicilerin haklarının korunması hem de serbest rekabet ortamında, aynı alanda iştigal eden firmaların haklarının korunması adına önem taşımaktadır. Gizli bir şekilde bir ürünün ya da hizmetin bir program içinde gösterilmesi, tüketicinin iradesi dışında o ürüne yönelmesi sonucunu doğurabileceği gibi, söz konusu sektörde faaliyet gösteren diğer firmalardan farklı bir tanıtım yönteminin benimsenmiş olması nedeniyle gizli olarak sunumu yapılan ticari firmanın ön plana çıkması ve bir tür haksızlığın doğması söz konusu olmaktadır.
Sonuç olarak; BEREKET TV logosu ile medya hizmeti sağlamakta olan kuruluşun, yukarıda mezkur programda, yapmış olduğu görüntü ve sunumlarda, PROYEM adlı ürüne program unsurlarından ayrıcı herhangi bir uyarana yer vermeksizin atıfta bulunduğu gerekçesiyle,6112 sayılı Kanun'un Yayın Hizmetlerinde Ticari İletişim başlıklı Dördüncü Bölümünde yer alan Genel Esaslar yan başlıklı 9'uncu maddesinin üçüncü fıkrasında ifade edilen"Gizli ticari iletişime yer verilemez."hükmünü ihlal ettiği kanaatine varılmıştır.”
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
BEREKET TV logolu yayın kuruluşunun söz konusu yayını ile 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası hükmünü ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca yapılan değerlendirmesi neticesinde;
Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının tetkikinde; programa sponsor olan firmaya program boyunca açık ifadelerle atıfta bulunulmak suretiyle tanıtımlarına yer verildiği anlaşılan yayında, 6112 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin ikinci fıkrasının ihlal edildiği kanaati oluşmuştur.
Bu itibarla; BEREKET TV Yayın Kuruluşu’nun; söz konusu yayını ile 6112 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin ikinci fıkrasının ihlali nedeniyle uyarılması gerektiği, kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; BEREKET TV- TOPRAK logosuyla yayın yapan BEREKET RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen “Desteklenen programlarda, destek verene veya üçüncü bir kişiye ait mal ve hizmetlere atıfta bulunulamaz ve bunların alınması, satılması ve kiralanması teşvik edilemez" hükmünün ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre UYARILMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine, oy birliği ile karar verildi.