İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 24.09.2014 tarihli ve 2074 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“Bereket TV logosu ile yayıncılık yapmakta olan medya hizmet sağlayıcının, kırsal yaşamda gerekli olan bir takım bilgilerin izleyicilere sunulduğu, kırsal üretim ile ilgili bilgilerin verildiği ve tarım hayvancılık konusunda eğitici, tanıtıcı program ve yapımların ekrana getirildiği bir kuruluş olarak yayın yaptığı izlenmiştir. Yayın hizmet sağlayıcı kuruluşun "sektörden" adıyla gün içinde farklı zaman dilimlerinde tarım ve hayvancılığa ilişkin farklı konu ve başlıkların eğitici, tanıtıcı bir dil ve anlatımla izleyicilerine sunduğu görülmüştür.
Bahsi geçen programın 19.09.2014 tarihinde ekrana getirilen bölümünde, ticari faaliyet gösteren SEMAK Makina Tic. ve San. A.Ş.'nin sahibi ile röportaj yapıldığı izlenmiştir. Programın içeriğinde firmanın bir aile şirketi olarak 1949 yılından bu yana büyüme hızı, distürübütörlükleri, ithalat ettikleri ürünler (OLEO-MAC, OREGON, FELCO)ve ormancılık, tarım, hobi, profesyonel, yarı profesyonel bahçe makine ve donanımları ile tüketicinin tüm ihtiyaçlarına cevap verdikleri anlatılmıştır. Dikkat çeken husus tüm bu bilgiler verilirken ekranda sürekli olarak firmanın distürübütörü olduğu markalar ve ithalat ettiği ürünler sık sık ekrana getirilmekle kalmayıp zaman zaman firma sahibinin (röportaj yapılan kişi) ürünlerin önünde bu aletlerin isimlerini zikrederek ve göstererek tanıtımlarını yaptığı görülmüştür. Ayrıca programda, alt ses sunucu tarafından, firma hakkında bilgilere yer verirken firmanın distürübütörlüğünü yaptığı ve ithalat ettiği bu aletlerin isimlerini (OLEO-MAC, OREGON, FELCO)ekrana taşıdığı izlenmiştir.
Yukarıda anlatılan konuşmaların deşifresi şu şekildedir:
alt ses: ...Firma 1993 yılında SEMAK Makina Tic. ve San. Ltd. olarak şirketleşir. SEMAK aynı yıl aldığı büyüme kararıyla tanıtım faaliyetlerine yönelir ve gözle görülür bir çıkış yakalar. Parekande satış bırakılarak sadece ithalatını gerçekleştirildiği ürünlerin toptan satışına odaklanılır.1997 yılında Kanada menşeili OREGON, 1998 yılında İsviçre meşeili FELKO markalarının Türkiyedeki yetkili ve tek distürübitörü olunur.
alt ses:SEMAK Makina Ticaret ve Sanayi A.Ş. başta Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere toplam 13 ülkeden gerçekleştirdiği itaalat ile alanındaki dünyada önde gelen 30 markayı Türkiyede temsil etmektedir.1970 yılından beri İtalyan menşeiliOLEO-MAC,1997 yılından beri Kanada menşeiliOREGON,1998 yılından beri İsviçre meşeiliFELCOmarkalarının Türkiyedeki yetkili ve tek distürübitörü olan SEMAK başarı ile temsil ettiği markaların Avrupa satıcıları ciro sıralamasındaki ilk sıralarında yer almakatadır.
firma sahibi:... distirübütörlüklerimizin içinde Oleo-Mac marka en önemli distürübütörlüklerden bir tanesi, Oregon bütün markalara zincir ve kılavuz üreten firmalardan bir tanesi. Felco bahçe bağ budama makasları ve Beltolini çapa makinaları en önemli makinelarımız.
firma sahibi: Ana ürün Oleo-Mac, ana ürün Oleo-Mac motorlu testere, motorlu tırpan, ilaçlama makinası ve sıvı motorları Oleo-Mac olarak...
Program boyunca alt ses sunucunun ve firma sahibinin kullandığı SEMAK firmasına ait açık ifadelerin yanı sıra dolaylı yönlendirme ve ifadeler marifetiyle hedef kitle konumunda olan kırsal üretim yapan izleyicilerin bu ürünleri kullanmaya teşvik edildiği görülmüştür. Gizli bir şekilde bir ürün yada hizmetin bir program içinde gösterilmesi, tüketicinin iradesi dışında o ürüne yönelmesi sonucunu doğurabileceği gibi, söz konusu sektörde faaliyet gösteren diğer firmalardan farklı bir tanıtım yönteminin benimsenmiş olması nedeniyle gizli olarak sunumu yapılan ticari firmanın ön plana çıkması ve bir tür haksızlığın doğması söz konusu olmaktadır.
Sonuç olarak; BEREKET TV logosu ile medya hizmeti sağlamakta olan kuruluşun, yukarıda mezkur programda yapmış olduğu yayınıyla, SEMAK firmasınınOLEO-MAC, OREGON, FELCOadlı ürünlerine program unsurlarından ayırıcı herhangi bir uyarana yer vermeksizin atıfta bulunulduğu gerekçesiyle, 6112 sayılı Kanun'un 9. maddesi 3. fıkrasında yer alan"Gizli ticari iletişime izin verilemez."hükmünü ihlal ettiği kanaatine varılmıştır.”
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Söz konusu yayın ile 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası hükmünün ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
6112 sayılı Kanunun “Tanımlar” başlıklı 3 üncü maddesinin (g) bendinde gizli ticari iletişim; “Medya hizmet sağlayıcı tarafından reklam yapmak maksadıyla veya kamuyu yönlendirebilecek şekilde; mal veya hizmet üreticisinin faaliyetinin, ticarî markasının, adının, hizmetinin ve ürününün reklam kuşakları dışında ve reklam yapıldığına ilişkin açıklayıcı bir ses veya görüntü bulunmaksızın programlarda sözcükler veya resimler ile tanıtılması” olarak tanımlanmıştır. İhlale konu programda, SEMAK firmasınınOLEO-MAC, OREGON, FELCOadlı ürünlerine program unsurlarından ayırıcı herhangi bir uyarana yer vermeksizin atıfta bulunulduğu tespit edilmiş ve yayında gizli ticari iletişim yapıldığı kanaatine varılmıştır.
Yayın kuruluşu hakkında 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasınınilk defa ihlali nedeniyle; Kanunun 32 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca “Uyarı” yaptırımı uygulanması gerektiği kanaatine varılmıştır.