İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 17.09.2014 tarihli ve 2027 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“SAMANYOLU HABER adlı medya hizmet sağlayıcı, 10.09.2014 tarihinde, 18.00'de yayınladığı Ana Haber bülteni içerisinde, saat 18.05.55'te, Ankara Konya Yolu üzerinde lpg'li bir aracın yanması haberini ekrana getirmiştir.
"YANAN ARACINA AĞLADI" alt yazısı ile verilen haber spikerin "Başkent’te LPG’li bir otomobil yolun ortasında alev alev yandı. Otomobilin sahibi ise canını zor kurtardı. Sonrasında ise yanan aracı için hıçkırıklara boğuldu” sözleriyle sunulmuş ve habere ait ayrıntılar alt sesten aşağıdaki şekilde verilmiştir.
“Arabam yanıyor gardaş” Alt Ses: Çırpındı, hıçkırıklara boğuldu. Ne polis ne de vatandaş kimse onu sakinleştiremedi.
“Arabam yanıyor gardaş” Alt Ses: Sabah saatlerinde Başkent’te, Konya yolu üzerinde, bir araç alev alev yandı. Sahibi ise araçtan atlayıp canını kurtardı. Ancak kurtulduğuna sevinemeden yanan aracına ağlamaya başladı
“Arabam yanıyor gardaş”
Alt Ses: İddiaya göre araç seyir halindeyken alev aldı. Torpido gözünde başlayan yangın aracı alev topu haline getirdi. Aracın sahibi dışarıya zor da olsa çıkmıştı ancak otomobili LPG’liydi, herkes patlamasından korktu.
“Arabam yanıyor gardaş”
Alt Ses: Trafik zaman zaman durma noktasına geldi. Patlamadan korkan araçlarsa hızla olay yerinden uzaklaşmaya çalıştı. Ancak akıllarda en çok bu görüntüler kaldı.
Vatandaş:(Aracı yanan kişinin ağlayışları)Tamam, canına bir şey olmasın, yansın araban.Abi bak yapma, tamam.
Alt Ses: Aracın sahibini sakinleştirmek mümkün olmadı, ne polisler ne de etraftaki vatandaşlar aracın sahibini sakinleştiremedi. Gözyaşları sadece günler önce alınan otomobil içindi. Kısa süre sonra olay yerine itfaiye ekipleri geldi, araç söndürüldü. Hurdaya dönen araçtan geriye bu görüntüler kaldı. Sahibininse yapacak hiç bir şeyi kalmamıştı."(KLİP 1)
Söz konusu haberin verilmesinde aracı yanan kişinin “Arabam yanıyor gardaş” sözleriyle çaresiz bir şekilde aracının etrafında hıçkırıklarla ağlaması görüntülerinin tekrarlarla ekrana getirildiği izlenmiştir.
SAMANYOLU HABER adlı medya hizmet sağlayıcı tarafından söz konusu haberin duygu sömürüsüne yol açacak biçimde verildiği düşünülmüş bu nedenle, Yayın Hizmeti ve Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 8.Madde (ç) bendinde yer alan "İnsan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler içeremez. İnsanların yaralanma, acı çekme, ölüm anları ve benzeri durumlar, duygu sömürüsüne yol açacak biçimde verilemez......" ilkesi dolayısıyla6112 sayılı Kanun'un 8.Madde (ç) bendindeki "İnsan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler içeremez." hükmünüihlal ettiği değerlendirilmiştir.”
Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Yayın kuruluşunun 6112 sayılı Kanun’un 8 inci maddenin birinci fıkrasının (ç) hükmünü ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 10 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca “Herkes, görüşlerini açıklama ve anlatım özgürlüğüne sahiptir. Bu hak kanaat özgürlüğünü, kamu otoritelerinin müdahalesi ve ülke sınırları söz konusu olmaksızın haber ve fikir almak ve vermek özgürlüğünü de içerir….” Anayasa’nın 28 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre ise “Devlet, basın ve haber alma hürriyetlerini sağlayacak tedbirleri alır.”, yine 6112 sayılı Kanun’un 1 inci maddesi ise, “Bu Kanunun amacı; radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmetlerinin düzenlenmesi ve denetlenmesi, ifade ve haber alma özgürlüğünün sağlanması, medya hizmet sağlayıcılarının idarî, malî ve teknik yapıları ve yükümlülükleri ile Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun kuruluşu, teşkilâtı, görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.” hükmünü taşımaktadır.
Görüleceği üzere, kitlelerin haber alma özgürlüğü gerek uluslararası gerekse ulusal metinlerde düzenlenmiş ve koruma altına alınmıştır. Özellikle 6112 sayılı Kanun’da kanunun amaçlarından bir tanesinin ifade ve haber alma özgürlüğünün sağlanması olarak belirlenmesinin amacı; verilmesinde kamu yararı bulunan olayları topluma iletmek, toplum ve bireyleri bilgilendirerek tartışmalar açmak ve böylece kamuoyunun serbestçe oluşumunu sağlamaktır.
İhlal unsuru taşıdığı iddia edilen söz konusu haberde yanan bir araba ve araba sahibinin görüntüsüne yer verilmiştir. Söz konusu habere ait video kayıtlarının tetkiki sonucunda; haberin tamamen hukuka uygun olarak verildiği, yayınlanmasında kamu yararı olduğu, öz-biçim arasındaki dengenin korunduğu diğer bir deyişle konu ile anlatım arasındaki bağın birbirine uygun olduğu, haberin gerçek ve güncel olduğu, ağlama görüntülerine odaklanılmasının görüntülerin niteliği göz önüne alındığında onur zedeleyici bir husus olarak değerlendirilemeyeceği ve nihayet haber alma özgürlüğünün sağlanmasının bir gereği olarak yayın kuruluşu tarafından 6112 sayılı Kanun hükmünü ihlal eder bir hususun bulunmadığı kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; SAMANYOLU HABER logosuyla yayın yapan SAMANYOLU HABER YAYINCILIK HİZMETLERİ A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; bahse konu yayını nedeniyle, 6112 sayılı Kanun kapsamında herhangi bir İDARİ YAPTIRIM UYGULANMASINA YER OLMADIĞINA, Üst Kurul Üyesi Esat ÇIPLAK’ın karşı oyu ve oy çokluğu ile karar verildi.
