İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 17.09.2014 tarihli ve 2029 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“Kanal 7 logolu yayın kuruluşunda 10.09.2014 tarihinde saat 18.30'da spikerin "Ankara'da seyir halindeki bir otomobil alev aldı. Aracı küle dönen sürücü gözyaşlarına boğuldu." sözleriyle başlayan haber görüntüler eşliğinde alt seste verilen şu ifadelerle sürdürülmüştür:

"Seyir halindeki otomobil alev aldı. Sürücüsü gözyaşlarına boğuldu.... Veli Arıcı LPG'li otomobiliyle Ankara Gölbaşı istikametinde ilerliyordu. Aracından dumanlar yükseldiğini fark etti. Hemen sağa çekti. Yardım istedi. Diğer sürücüler yangın söndürme tüpleriyle yangına koştu. Ancak LPG tankının alev almasıyla yangın büyüdü. Yangın itfaiyenin müdahalesiyle söndü. Alevler kontrol altına alındı. Aracı küle dönen Veli Arıcı sinir krizi geçirdi. "

Görüntüler üzerinde yapılan incelemede aracı yanan ve adı açıkça belirtilen Veli Arıcı'nın çaresizlik ve üzüntü içinde ağlaması, şok geçirir şekilde telefonla birilerine ulaşmaya çalışması, arabasının yanmasını izlerken çektiği ıstırap tüm çıplaklığıyla ekrana yansıtılmıştır.

Habere konu kişinin içinde bulunduğu sıkıntılı durum, alt ses tarafından da "kriz geçirdi" ifadesiyle belirtilmiştir. Bu şekilde zor durumda bulunan bir insanın, acı içerisindeki halinin görüntüsü ve kimliği açık bir şekilde gösterilerek verilmesi, zaten zor duruma düşmüş kişinin, bu zor durumunun deşifre edilmesinin, yayın kuruluşunun böyle bir hedefi olmasa dahi, bir çeşit cezalandırma anlamına geldiği düşünülmektedir. Çünkü bu görüntüler şahsın ailesi, yakınları, iş yerinden ya da başka çevrelerden tanıdıklarınca izlendiğinde yaşayacağı mahcubiyet, yayın kuruluşu tarafından dikkate alınmamıştır.

Diğer taraftan haber incelendiğinde, arabası yanan şahsın kimliğinin ve yüzünün gösterilmesinin habere herhangi bir değer katmadığı da ortadadır. Buna rağmen yayıncı kuruluş, mağduru korumak adına ismi vermemek ve görüntüyü açıkça algılanmayacak şekle getirmek gibi bir eylemi, mümkün olmasına karşın gerçekleştirmemiş, vatandaşın kişilik haklarına saygı göstermemiştir.

Oysa 2009 yılında Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ile Televizyon Yayıncıları Derneği tarafından ortaklaşa yapılan bir çalışmanın ürünü olan "Televizyon Habercileri İçin Rehber" adlı kitapçığın "İzin Alınması Gereken Durumlar" başlığında; "İnsanların acılı ve üzüntülü durumlarında mahremiyetleri gözetilmelidir." ifadesi yer almaktadır. Bununla birlikte Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik de "İnsan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı olamaz .... İnsanların yaralanma, acı çekme, ..... duygu sömürüsüne yol açacak biçimde verilemez. Kişilerin izinleri olmadıkça, özel hayata ilişkin .... kayıtlar yayınlanamaz ...." ifadesi bulunmaktadır. Dolayısıyla hem yönetmelik hükümlerinde hem de Televizyon Yayıncılar Derneğinin de hem fikir olduğu belgede, bir kişinin acı çeker durumdaki görüntülerinin kendisinin izni olmaksızın yayınlanmasının uygun olmayacağı ortaya konmuştur.

Sonuç olarak; LPG'li bir aracın yanmasına ilişkin haber, LPG'li araç sahiplerinin araçlarıyla ilgili kontrolleri daha titizlikle yapmasını sağlamaya yönelik bir kamu yararı içerse de, habere konu kişinin içinde bulunduğu psikolojik travmanın ekrana yansıtılması suretiyle onun kişilik haklarını zedeler nitelikte olduğu, bu nedenle de 6112 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde belirtilen "İnsan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı olamaz,...." hükmünü ihlal ettiği değerlendirilmiştir.”

Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Yayın kuruluşunun 6112 sayılı Kanun’un 8 inci maddenin birinci fıkrasının (ç) hükmünü ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 10 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca “Herkes, görüşlerini açıklama ve anlatım özgürlüğüne sahiptir. Bu hak kanaat özgürlüğünü, kamu otoritelerinin müdahalesi ve ülke sınırları söz konusu olmaksızın haber ve fikir almak ve vermek özgürlüğünü de içerir….” Anayasa’nın 28 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre ise “Devlet, basın ve haber alma hürriyetlerini sağlayacak tedbirleri alır.”, yine 6112 sayılı Kanun’un 1 inci maddesi ise, “Bu Kanunun amacı; radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmetlerinin düzenlenmesi ve denetlenmesi, ifade ve haber alma özgürlüğünün sağlanması, medya hizmet sağlayıcılarının idarî, malî ve teknik yapıları ve yükümlülükleri ile Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun kuruluşu, teşkilâtı, görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.” hükmünü taşımaktadır.

Görüleceği üzere, kitlelerin haber alma özgürlüğü gerek uluslararası gerekse ulusal metinlerde düzenlenmiş ve koruma altına alınmıştır. Özellikle 6112 sayılı Kanun’da kanunun amaçlarından bir tanesinin ifade ve haber alma özgürlüğünün sağlanması olarak belirlenmesinin amacı; verilmesinde kamu yararı bulunan olayları topluma iletmek, toplum ve bireyleri bilgilendirerek tartışmalar açmak ve böylece kamuoyunun serbestçe oluşumunu sağlamaktır.

İhlal unsuru taşıdığı iddia edilen söz konusu haberde yanan bir araba ve araba sahibinin görüntüsüne yer verilmiştir. Söz konusu habere ait video kayıtlarının tetkiki sonucunda; haberin tamamen hukuka uygun olarak verildiği, yayınlanmasında kamu yararı olduğu, öz-biçim arasındaki dengenin korunduğu diğer bir deyişle konu ile anlatım arasındaki bağın birbirine uygun olduğu, haberin gerçek ve güncel olduğu, ağlama görüntülerine odaklanılmasının görüntülerin niteliği göz önüne alındığında onur zedeleyici bir husus olarak değerlendirilemeyeceği ve nihayet haber alma özgürlüğünün sağlanmasının bir gereği olarak yayın kuruluşu tarafından 6112 sayılı Kanun hükmünü ihlal eder bir hususun bulunmadığı kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; KANAL 7 logosuyla yayın yapan HAYAT GÖRSEL YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; bahse konu yayını nedeniyle, 6112 sayılı Kanun kapsamında herhangi bir İDARİ YAPTIRIM UYGULANMASINA YER OLMADIĞINA, Üst Kurul Üyesi Esat ÇIPLAK’ın karşı oyu ve oy çokluğu ile karar verildi.