İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 28.05.2014tarihli ve 1280 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
"Uzay TV" yayın kuruluşunun 21.05.2014 günlü yayın akışı içerisinde saat 12:25:39 'da, adının "Şifa Bağı" olduğu daha sonra sunucunun ifadesiyle öğrendiğimiz bir program yayınlanmıştır. Program," 8 Bitkinin Hayat Veren Buluşması Hemorita Kara Merhem Sunar./ Eskiden Hemoroit Vardı Şimdi Hemoroita Var/ www.hemoroita.com/ Hemoroit Hastaları Bize Ulaşın Bilgi ve Danışma Hattı: 0212 990 04 44"şeklinde bir dia ile başlamış ve yine aynı dia ile bitmiştir. Sunucunun, "Değerli seyirciler, bugün çok önemli bir konuyu konuşmak için sizin karşınızdayız. Gerçekten 'Şifa Bağı' programı olarak bugün hemoroit ve basur hastaları varsa lütfen ekran başından ayrılmasınlar ve sağlıklı yaşamın sırlarını onlara anlatacağız." sözleriyle programa başlamıştır. Programa, fitototerapı ve alternatif tedavi uzmanı olduğu söylenilen, ancak hiçbir tıbbi ünvanlı olmayan Engin HALİTOĞLU da konuk olarak katılmıştır.
Program süresince hemoroit hastalığı, hastalığı yaratan nedenler, klasik medikal tedavi yöntemlerinin ve uygulanan hemoroit cerrahisinin sıkıntılarından/ yetersizliğinden söz edilmiş ve izleyici, programda tanıtımı yapılan 'Hemoroita' ticari adlı ürüne yönlendirilmiştir.
Programın ilerleyen bölümlerinde de halen uygulanmakta olan hemoroit cerrahisi hakkında da, "maalesef ameliyat sonrası yaşanılan sıkıntalar da çok farklıdır. operasyonlar 10, 15 dakikalık kolay operasyonlardır. Hasta biraz da bunun verdiği rahatlıkla ameliyat olur ama, bir aylık iyileşme sünreci çok sıkıntılı ve acılıdır. Çünkü, o kesilip alınan hemoroit dokusunun yerinde ciddi bir yara kalır. Hemoroit dokusu kesilerek veya yakılarak alınmıştır. Ama, dışkı yüksek oranda asit içerdiği için her dışkılamada yaranın iyileşmesi gecikir. Ve hasta, ilk haftadan başlayarak bir ay içerisinde çok ciddi ağrılar ve sancılar yaşayabilir. O kadar ki, biliyoruz hastalarımızdan, bu iyileşme sürecinde birkaç kez acile gidip, "bana ağrı kesici iğne yapın gibi şikayetler oluyor..." şeklinde açıklamalarda bulunan Engin HALİTOĞLU bu sorundan mustarip insanları ameliyat hakkında korkutarak pazarlamasını sürdürmüştür.
Programda izleyiciden internet yoluyla gelen sorulara da cevap verilmiş; hamile bir kadının sorusuna cevap veren Engin HALİTOĞLU, pazarlanan ürünün tamamen güvenli olduğunu belirtmiş ve "...Hemoroita kara merhem tamamen bitkisel içeriklidir, şifalı bitki ve baharatların dışında, ekstrelerin dışında asla hiçbir kimyasal katkı maddesi içermez. Bunun dışında, yenilen-içilen bir ürün olmadığı ve dışarıdan topikal kullanılan bir ürün olduğu için hamilelerin, emziren bayanların ve hatta hatta çocukların kullanacağı tek ürün diyebilirim." ifadelerini kullanmıştır.
Uzman olarak tanıtılan kişi, yukarıdaki sözlere ek olarak, "...çok özel bir yöntemle, yaklaşık iki buçuk yıllık bir çalışmayla, ürün ortaya çıkmadan önce ciddi bir akademik araştırma ve testlerden geçti ve hastalarımızın %98'i üzerinde net ve kalıcı sonuçlar verdi. Devamında, yaklaşık dört buçuk yıldır da izin ve ruhsatı alındıktan sonra halkımızın tedavisine sunuldu." şeklinde ifadeleriyle de ürünleri hakkında güven sağlamayı amaçlamıştır.
Gelen soruların ve verilen cevapların ardından program sunucunun, "...ekranın altında face (facebook) adresimiz ve danışma telefon numlaralarımız yazıyor. Günün 24 saati bize ulaşabilirsiniz." ifadeleriyle sonlanmıştır.
Sonuç olarak, 'UZAY TV" adlı kanalın söz konusu yayınıyla 6112 sayılı yasanın; 8/l " (medya hizmet sağlayıcılar) Genel sağlığa, çevrenin ve hayvanların korunmasına zarar verecek davranışları teşvik edemez.",
9/3 "Gizli ticari iletişime izin verilemez." hükümlerini ihlal ettiği kanaatine varılmış ve 6514 sayılı, 'Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşların Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun' un 32. maddesinde yer alan, 1262 sayılı Kanun' un 19. maddesinin değişik 1. fıkrasındaki, "Ruhsatsız olarak müstahzar imal edenler veya bu şekilde imal edilen müstahzarları bilerek satan, satışa arz eden veya sattıranlar, 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır (...) müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır." hükmü uyarınca işlem yapılması gerektiği değerlendirilmiştir.” Şeklinde değerlendirmelere yer vermiş olduğu,
Söz konusu yayınının, 6112 Sayılı Yasa’nın; 8/L bendi ile 9/3 ilkesine aykırı olduğu kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır
Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Her ne kadar Daire Başkanlığınca söz konusu yayında 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendi hükmünün de ihlal edildiği kanaati belirtilmiş ise de öncelikle belirtmek gerekir ki, bahse konu program çeşitli bitkisel ürünlerin tanıtımının yapıldığı bir programdır. Yani aslında anılan program, bu özelliğiyle bir reklam programından ibarettir. Ayrıca, ekrandan verilen telefon numarasının Dr. Ömer COŞKUN tarafından imal edildiği iddia edilen bitkisel ürünlerin dağıtım merkezine ait olduğu anlaşılmıştır. Programdaki ifadelerden, bu merkezlerde satılan bitkisel ürünlerin de tedavi amaçlı kullanımının teşvik edildiği anlaşılmaktadır. Bu haliyle anılan yayında Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin “tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde tanımlanan gizli ticari iletişimin unsurlarının bulunduğu görülmüştür
Söz konusu kuruluşa 11.02.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce 19.03.2013 tarih ve 2013/18 sayılı toplantıda alınan 76 nolu Üst Kurul kararıyla 6112 Sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmıştır.
Bu itibarla; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının tekraren ihlali nedeniyle; Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği, ayrıca, 18.01.2014 tarihli ve 28886 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca takdir ve gereğinin ifası için dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesi gerektiği, kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere, UZAY TV logosuyla yayın yapan UZAY RADYO TV GAZETECİLİK REK. TAN. BASIM YAPIM YAY. VE DAĞITIM TİC. A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında;
1- 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan; “Gizli ticarî iletişime izin verilemez.” ilkesini tekraren ihlali nedeniyle, 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;
a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Nisan 2014 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 14.952,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) ( 2014 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 12.353 -onikibinüçyüzelliüç - ) Türk Lirasından az olamayacağından 12.353 TL. İDARI PARA CEZASI UYGULANMASINA;
b - İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,
2- Ayrıca; 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 2/1/2014-6514/32 md. ile değişik 19 uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "... Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre takdir ve gereğinin ifası için dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.