İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 05.06.2014 tarihli ve 1319 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

Anadolu Yurdum TV yayın kuruluşunun 29.05.2014 tarihinde, 09.42.54- 10.00.40 saatleri arasındaki reklam kuşağında "Gergedan Boynuzu Dörtlü Set" isimli, cinsel problemlerin çözümüne yönelik olduğu iddia edilen ürünlerden oluşan bir setin reklamına yer verdiği tespit edilmiştir.

Söz konusu reklam yayını tanıtımı yapan kişinin şu ifadeleri ile başlamaktadır:

(Raporun bu kısmında deşifre metni yer almaktadır.)

Yukarıda yer alan ifadelerden sonra ekranın alt kısmında 0212 985 04 04 telefon numarası yer almaya başlamıştır. Bu ilk tanıtım sözlerinden itibaren tek tek 4'lü set içerisinde yer alan ürünler ve bu ürünlerin kullanım şekilleri hakkında bilgiler verilmiş ve telefon numaraları tekrar tekrar vurgulanmıştır.

Erkekler için cinsel performans artırıcı ürünün; kutu içinde 5 adet olduğu, gerek duyulduğunda bir tabletin su ile yutulacağı 15-20 dakikada etkisini göstereceği, bütün gece boyunca dimdik ayakta olunacağı, cinsel performansın 3'e 5'e katlanacağı, 1 tabletin etkisinin 4-5 gün boyunca yaklaşık 1 hafta süreceği iddia edilmiştir. Bununla birlikte "Erkekler başınız öne eğilmesin bütün gece boyunca dimdik ayaktasınız" şeklinde ifadelere yer verilmiştir.

Bayanlara cinsel arzu artırıcı damlanın çaya, kahveye, meyve suyuna 3-5 damla atılarak kullanıldığı belirtilmiş, 15-20 dakikada hemen etkisini göstereceği cinsel arzuları maksimum seviyeye ulaştıracağı, cinsel isteksizliğe son vereceği iddia edilmiştir. Bununla birlikte "Artık başım ağrıyor, sana iyi geceler bahanesi yok. Sabahlar olsun istemeyeceksin." şeklinde ifadelere yer verilmiştir. Geciktirici ve sertleştirici sprey ise "daha uzun ve renkli geceler için" ve "3-5 dakikada biten geceler değil sınırsızca limitsizce gönlünüzce yaşayacağınız geceler" ifadeleri ile tanıtılmıştır. Büyütücü ürün ise "Büyük düşünen erkekler için büyütücü, gözle görülen bir fark" gibi ifadeler kullanılarak tanıtılmış ve bu ürünün su ile içileceği 20 dakikada etkisini göstereceği iddia edilmiştir.

Bu kapsamda, Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'ndan gelen 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılıyazıda; insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadelerin Sağlık Bakanlığınca sağlık beyanı olarak kabul edildiği belirtilmiştir. Ayrıca endikasyon belirtilen ürünler için Bakanlıkça ruhsat düzenlenmesi gerekliliği hatırlatılarak ruhsatlı ürünlerin de münhasıran eczane ve ecza ticarethanelerinde satılması zorunluluğuna değinilmiştir. Diğer yandan söz konusu ürünlerin televizyon aracılığı ile endikasyon (cinsel sorunları giderme) belirtilerek ürün satışı veya pazarlanmasının uygun olmadığı ifade edilmiştir.

Bu çerçevede ilgili yazıyla, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanında bulunularak yapılan reklam, tanıtım ve satışı ile ilgili olarak kamu sağlığını tehdit eden yönü sebebiyle 6112 Sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde gerekli işlemlerin yapılması talep edilmiştir.

Anadolu Yurdum TV yayın kuruluşunun söz konusu yayınında yer alan ifadeler değerlendirildiğinde, Gergedan Plus Ekstra Balayı Seti içinde yer alan ürünlerin erkeklerde cinsel performansı arttırdığı, kadınlarda cinsel arzuları maksimum seviyeye ulaştırdığı ve cinsel isteksizliğe son verdiği, erkekler için geciktirici, sertleştirici ve büyütücü etkisi olduğunun iddia edildiği anlaşılmaktadır. Ancak cinsel yetersizlik, cinsel isteksizlik, erkeklerde geciktirici ve sertleştirici kullanımını gerektirecek sorunların önemli nitelikte cinsel rahatsızlıklar olduğu bilinmekte ve tedavisinin de tıbbi destek ve/veya tedavi ile mümkün olduğu düşünülmektedir. Gergedan Plus Ekstra Balayı Seti içinde yer alan ürünlerin ticari iletişim yayınında kullanılan ifadelerin, cinsel sorunların tedavisine yönelik olarak sağlık beyanı niteliğinde olduğu kanaatine ulaşılmıştır. Ayrıca cinsellik konusunda henüz fiziksel ve zihinsel anlamda yeterli olgunluğa erişmemiş çocukların ekran karşısında olabileceği bir zaman diliminde " Erkekler başınız öne eğilmesin, bütün gece boyunca dimdik ayaktasınız.", "Artık başım ağrıyor, sana iyi geceler bahanesi yok, sabahlar olsun istemeyeceksin.", "Büyük düşünen erkekler için büyütücü, gözle görülen bir fark" şeklindeki yetişkinlere yönelik ifadelerle "erkekler için cinsel performans arttırıcı ürün" ,"bayanlara cinsel arzu arttırıcı damla" ,"geciktirici ve sertleştirici sprey" ve "büyütücü" ürün tanıtım ve satışının yapılmasının çocukların fiziksel ve ruhsal gelişimine zarar vereceği düşünülmektedir.

Sonuç olarak, Anadolu Yurdum TV yayın kuruluşunun söz konusu reklam yayını ile 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 9. maddesinin 6. fıkrasının (c) bendinde bulunan "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek" ve 9. maddesinin 6. fıkrasının (ç) bendinde yer alan "Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar vermemek..." hükümlerini ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının ve video görüntülerinin tetkiki sonucunda; Ticari iletişimi yapılan ürünlerin tanıtımında kullanılan ifadelerin, cinsel sorunların tedavisine yönelik olarak sağlık beyanı niteliğinde, izleyiciyi yanıltan, istismar eden ifadeler olduğu kanaatine ulaşılmıştır. Ayrıca tanıtımda kullanılan ifadelerin cinsellik konusunda henüz fiziksel ve zihinsel anlamda yeterli olgunluğa erişmemiş çocukların ekran karşısında olabileceği bir zaman diliminde yayınlanmasının çocukların fiziksel ve ruhsal gelişimine zarar vereceği değerlendirilmiştir. Bu itibarla, 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) ve (ç) bendinin ilk defa ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “Uyarı” yaptırımının uygulanması, ayrıca, 18.01.2014 tarihli ve 28886 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca takdir ve gereğinin ifası için dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesi gerektiği, kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; ANADOLU YURDUM TV logosu ile yayın yapan ANADOLU YURDUM YAYINCILIK RADYO TELEVİZYON A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında;

1- 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.” ve aynı maddenin altıncı fıkrasının (ç) bendinde yer alan; "Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar vermemek..." hükmünün ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre UYARILMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine,

2- Ayrıca; 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 2/1/2014-6514/32 md. ile değişik 19 uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "... Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre takdir ve gereğinin ifası için dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,

, oy birliği ile karar verildi.