İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 02.06.2014 tarihli ve 1301 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“Üst Kurulumuzdan aldığı genel yayın türünde lisans ile uydu üzerinden yayın yapmakta olan ve ağırlıklı olarak Dr. Ömer COŞKUN adlı kişi tarafından üretildiği ifade edilen bitkisel ürünlerin tanıtımı ve satışına yönelik ticari iletişim konularında yayınlarına yer veren HM logolu Yayın Kuruluşu'nda 27.05.2014 tarihinde saat 21.42.42'de Dr. ÖMER COŞKUN'LA İYİ YAŞAM adlı sağlık programı yayınlanmıştır. Bu programda Dr. Ömer COŞKUN ile sağlık konularında sohbet edilmektedir.

Yayın kuruluşunda program stüdyoda sohbet şeklinde sürdürülürken ekranın altı bölümündeki bantta; Dr. ÖMER COŞKUN'LA İYİ YAŞAM şeklindeki logonun yanında "EPİLEPSİ Bizi Arayın: 0212-396 1010" yazısına yer verildiği izlenmektedir. Programın seyri sırasında 21.52.45'den itibaren programın sunucusu Dr. Ömer COŞKUN"... Beyinle ilgili bitkiler düzenli kullanıldığında Epilepsi'den kurtulabilirsiniz, kalıcı olarak kurtulabilirsiniz. Epilepsi çaresiz bir problem değildir."demektedir.

Yayın sırasında alt bant şeklinde hastalık ismiyle birlikte verilen"Bizi Arayın"ibaresinin yanındaki telefon numarasının Dr. Ömer COŞKUN tarafından pazarlanan bitkisel ürünlerin dağıtımının yapıldığı merkez ile bağlantılı olması, programın amacının hastaları ürün satın almaya yöneltmek olduğunu düşündürmektedir. Ekrandan verilen numaraya yönelik olarak yapılan aramalarda, bu telefon numarasının Dr. Ömer COŞKUN tarafından imal edildiği iddia edilen bitkisel ürünlerin dağıtım merkezine ait olduğu saptanmıştır.

Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün 01.12.2011 tarih ve 36037 sayılı yazısında, bitkisel gıda takviyelerinin mevzuata uygun olmayan bir şekilde reklam ve tanıtım faaliyetlerinin yapılması ve modern tıp ve farmakoloji bilimine aykırı olarak birçok kronik hastalığı iyileştirdiği iddiasının; hastaları tıbbi tedaviden soğutarak uzaklaştırabildiğini, bilimsel yönden eksik veya doğru olmayan bilgilerle tüketicileri yanlış yönlendirdiğini ve bu ürünlerin bilinçsiz tüketimine neden olarak toplum sağlığı açısından risk oluşturduğunu belirtmektedir. Yine Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında bazı TV ve radyo kanallarının reklam veya programlarında gıda takviyelerinin, muhtelif hastalıklara iyi geldiği şeklindeki sağlık beyanlarıyla tanıtımı ve satışının yapıldığı, yayınlarda sürekli olarak hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği, hastaların tıbbi tedaviden uzaklaştırıldığı ve yüksek maliyetli ürünleri kullanmak zorunda bırakıldığı belirtilmiştir. Bakanlık ilgili yazısında ayrıca tanıtımlarda ürünleri kullandığını ve faydalı olduğunu beyan eden kişilerin seçilmekte olduğunu, güya toplumu bilgilendirmek amacıyla uzmanlıkları akademik olarak kanıtlanmamış olan şahısların görüşlerine yer verildiğini ve bu programlarda Doktor unvanlı Mustafa Eraslan ve Ömer Coşkun gibi sağlık meslek mensuplarının da doğrudan veya dolaylı olarak rol aldığının yakından müşahede edildiğini ifade etmiştir.

Sağlık Bakanlığı ilgili yazısında, endikasyon belirtilen ürünler için Sağlık Bakanlığınca ruhsat düzenlenmesi gerektiği ve mevzuatta yer alan hükümler gereğince televizyon ve radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satış ve pazarlanmasının uygun olmadığı da ifade edilmiştir.

HM logolu yayın kuruluşunun 27.05.2014 tarihinde saat 21:42:42'den itibaren yayınladığı yayınında yer alan ve program sunucusu Dr. Ömer COŞKUN'un yukarıda çözümü verilen ifadeleri değerlendirildiğinde; özellikle Epilepsi (Sara Hastalığı) sorunu bulunan ve toplum içerisinde belirli bir yüzde teşkil eden hastaların ve hasta yakınlarının Epilepsi tedavisi için bazı bitkisel ürünleri kullanmağa teşvik edildiği görülmektedir. Sağlık Bakanlığı'nın ilgi yazıları incelendiğinde, bitkisel gıda takviyelerinin bu şekilde tanıtımının yapılmasının toplumu yanıltıcı ve tüketicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca bitkisel ürünlerle hastalıkların tedavi edildiğininkesin ifadelerle belirtilmesinin, insanların modern tıptan soğutabileceği değerlendirilmektedir.

Sonuç olarak; HM logolu yayın kuruluşunun söz konusu yayın ile ilgi yazılarda yer alan hususlar kapsamında tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış ürünlerinüstelik endikasyon belirtilerektanıtımını yapması sebebiyle 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanunun 8. maddesinin 1. fıkrasının (l) bendinde yer alan"Genel sağlığa, ... zarar verecek davranışları teşvik edemez."hükmünü ve aynı Kanun'un 9. maddesinin 3. fıkrasında yer alan"Gizli ticari iletişime izin verilemez."hükmünü ihlal ettiği düşünülmektedir.”

Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Söz konusu yayınının, 6112 Sayılı Yasa’nın; 8/1-l ile 9/3 ilkelerine aykırı olduğu kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

Her ne kadar Daire Başkanlığınca söz konusu yayında 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendi hükmünün de ihlal edildiği kanaati belirtilmiş ise de öncelikle belirtmek gerekir ki, bahse konu program "Sağlık sorunlarına alternatif çözümler" ana temasıyla, çeşitli bitkisel ürünlerin tanıtımının yapıldığı bir programdır. Yani aslında anılan program, bu özelliğiyle bir reklam programından ibarettir. Nitekim program içeriği incelendiğinde de, baştan sona kadar, mezkur ürün/ürünlerin çeşitli tanıtımlarının yer aldığı görülmektedir. Ayrıca, programda her ne kadar ürün ismi verilmemiş olsa da telefon numarası verilmek suretiyle istenildiğinde danışma hizmeti alma ve ürüne ulaşmanın yolu açık olarak gösterilmiştir. Bu haliyle anılan yayında Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin “tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde tanımlanan gizli ticari iletişimin unsurlarının bulunduğu görülmüştür.

Söz konusu kuruluşa 01.09.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce 03.10.2013 tarih ve 2013/56 sayılı toplantıda alınan 37 nolu Üst Kurul kararıyla 6112 Sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmıştır.

Bu itibarla; aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle; Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması ayrıca, 18.01.2014 tarihli ve 28886 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca takdir ve gereğinin ifası için dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesi gerektiği, kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere,

1- HM logosuyla yayın yapan KAFUL RADYO VE TELEVİZYON İLETİŞİM REKLAM YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan; “Gizli ticarî iletişime izin verilemez.” ilkesini tekraren ihlali nedeniyle, 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;

a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Nisan 2014 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 6.000,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin)( 2014 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 12.353 -onikibinüçyüzelliüç ) Türk Lirasından az olamayacağından 12.353 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

b-İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

2- Ayrıca; 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 2/1/2014-6514/32 md. ile değişik 19 uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "... Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre takdir ve gereğinin ifası için dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.