İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 05.06.2014 tarihli ve 1329 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“Cem TV yayın kuruluşunda, sağlık sorunlarının konuşulduğu "Sağlıklı Yaşam" isimli program yayınlanmaktadır. Programa doktorların dışında bitki uzmanı sıfatıyla konukların da katıldığı gözlenmiştir. 29.05.2014 tarihli yayında bitki uzmanı/herbalist olarak tanıtılan İbrahim GÖKÇEK yer almış ve bitkilerin hangi hastalıklara iyi geldiğinden, nasıl kullanılması gerektiğinden ve kendi geliştirdiği formüllerden/ürünlerden bahsetmiştir.

Rapora örnek olarak alınan bölümde kulak çınlaması hakkında konuşulmuş, "Ginkgo Biloba" bitkisinin bu rahatsızlığa çok iyi geldiği anlatılmıştır. İlgili bölümde İbrahim GÖKÇEK bu bitkiyi kişilerin yiyerek bir fayda elde edemeyeceklerini, bitkinin özünün tüketilmesi gerektiğini söylemiş ve şu ifadelerde bulunmuştur:

"Ginkgonun yaprağını istediği kadar yesin kişi bir faydası olmaz. Olur da çok çok az. Nasıl kullanacağız. Bunun damıtılarak elde edilen ektresi... özü kullanılır... Biz onunla ilgili çok özel bir formül geliştirdik. Kişi bunu kullandığında kısa sürede problem ortadan kalkar."

Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında sağlık beyanı; insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadeler olarak tanımlanmıştır. Sağlık beyanı ile tanıtılan ürünlerin 1262 sayılı Kanun kapsamında yine sadece eczanelerde satılabileceği, televizyonlarda satış ve pazarlamasının uygun olmadığı ilgili yazıda vurgulanmaktadır.

Bitkisel içerikli olduğu belirtilen ürünün hastalıkların tedavisinde rahatlıkla kullanılabileceği, yani tedavi edici özelliği olduğu belirtilmektedir. Bahsolunan ürünün endikasyon belirtilerek tavsiye edilmesinin kişileri tıbbi tedavilerinden soğutabileceği, içeriği tam olarak açıklanmayan ürünü kullananlarda sağlık sorunlarına yol açabileceği ve de maliyeti nedeniyle kullanıcıların maddi kayıplarına neden olacağı düşünülmektedir.

Özetle, "Sağlıklı Yaşam" programında ürün adı verilmese de bir ürünün tanıtımına yer verildiği, tavsiye edildiği anlaşılmaktadır. Nitekim internet ortamında İbrahim GÖKÇEK ismiyle arama yapıldığında bahsolunan şahsa ait bitkisel içerikli ürünlerin satıldığı siteler ile karşılaşılmaktadır. Ekranda sürekli olarak yer alan telefon numarasıyla da izleyicilerin iletişime geçebileceği ifade edilmektedir. Dolayısıyla programda İbrahim GÖKÇEK ürünlerinin gizli reklamının yapıldığı kanaati oluşmuştur. Ayrıca sağlık programı olarak yayınlanan programın, bitkisel içerikli ürünlerin endikasyon belirtilerek tanıtılması sebebiyle izleyicileri yanıltıcı nitelikte olduğu ve sağlıklarını tehlikeye düşürebileceği anlaşılmıştır.

Sonuç olarak; Cem TV yayın kuruluşu'nun mezkur yayını nedeniyle 6112 sayılı Kanun'un 8. maddesi ilk fıkrası (l) bendinde düzenlenen"Genel sağlığa...zarar verecek davranışları teşvik edemez"ve aynı kanunun 9. maddesi 3. fıkrasında yer alan"Gizli ticarî iletişime izin verilemez."hükümlerini ihlal ettiği değerlendirilmiştir.”

Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Söz konusu yayınının, 6112 Sayılı Yasa’nın; 8/1-l ile 9/3 ilkelerine aykırı olduğu kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

Her ne kadar Daire Başkanlığınca söz konusu yayında 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendi hükmünün de ihlal edildiği kanaati belirtilmiş ise de öncelikle belirtmek gerekir ki, bahse konu program "Sağlık sorunlarına alternatif çözümler" ana temasıyla, çeşitli bitkisel ürünlerin tanıtımının yapıldığı bir programdır. Yani aslında anılan program, bu özelliğiyle bir reklam programından ibarettir. Nitekim program içeriği incelendiğinde de, baştan sona kadar, mezkur ürün/ürünlerin çeşitli tanıtımlarının yer aldığı görülmektedir. Ayrıca, programda her ne kadar ürün ismi verilmemiş olsa da telefon numarası verilmek suretiyle istenildiğinde danışma hizmeti alma ve ürüne ulaşmanın yolu açık olarak gösterilmiştir. Bu haliyle anılan yayında Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin “tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde tanımlanan gizli ticari iletişimin unsurlarının bulunduğu görülmüştür.

Söz konusu kuruluşa 19.12.2011, 04.01.2012 tarihli yayınları nedeniyle evvelce 11.02.2012, 19.01.2012, 27.01.2012 tarih ve 2012/02, 2012/04, 2012/06 sayılı toplantılarda alınan 76, 22, 25 nolu Üst Kurul kararıyla 6112 Sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmıştır.

Bu itibarla; aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle; Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması ayrıca, 18.01.2014 tarihli ve 28886 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca takdir ve gereğinin ifası için dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesi gerektiği, kanaatine varılmıştır.

1- CEM TV logosuyla yayın yapan RENK RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIK HİZMETLERİ A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan; “Gizli ticarî iletişime izin verilemez.” ilkesini tekraren ihlali nedeniyle, 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;

a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Nisan 2014 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 49.402,08 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin)( 2014 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 12.353 -onikibinüçyüzelliüç - ) Türk Lirasından az olamayacağından 12.353 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

b-İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

2- Ayrıca; 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 2/1/2014-6514/32 md. ile değişik 19 uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "... Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre takdir ve gereğinin ifası için dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.