İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 09.11.2015 tarihli ve 1817 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“Kanal D logolu medya hizmet sağlayıcı kuruluşta 4 Kasım 2015 Çarşamba günü "Poyraz Karayel" isimli polisiye dizi yayınlanmıştır. Her hafta yayınlanan programın anılan tarihli yayını incelenmiştir (Klip 1-Poyraz Karayel-Yayının Tümü).

Poyraz Karayel dizisinin başında ve reklam kuşakları sonrası dizi başlarken kayan alt yazıyla izleyiciye, programda ürün yerleştirme yapıldığına dair uyarı tespit edilmiştir. Ancak ürün yerleştirme uygulamasının başarıyla uygulanmadığı ve ürün markasının ön plana çıkarılmaya çalışıldığı düşünülmektedir. 6 ayrı kez, farklı zamanlarda ekrana getirilen Hyundai Tuscon marka SUV tipi aracı izleyenlere programın markayı ön plana çıkararak izleyicileri markaya yönlendirme çabasında olunduğu düşünülmüştür.

Dizinin başrol oyuncusu Poyraz karakteri komiser olarak gösterdiği başarılar sonucu terfiye layık görülür. Emniyet müdürlüğü önüne çekilmiş Hyundi Tuscon marka araç kendisine ödül olarak verilirken şu diyaloglar gerçekleşir (Klip 2):

- (bir anahtarı Poyraz'a doğru atan Üst Düzey Yetkili): Yeni araban!

- (Bir polis): Vay vay vay Başkomiserim ne iş?

- Yetkili: (hayır dercesine kafa sallayarak) Başkomiserin değil Emniyet amirin.

- Polis: Amirim ha!

- Poyraz: Yani

- Poyraz'ın eski Eşi: Terfi mi aldın?

- Poyraz: Oldu öyle bir şeyler.

- Poyraz'ın Eşi: Tebrik ederim (Poyraz'ı yanaklarında öper)

- Sinan (Poyraz'ın oğlu) araca hayranlıkla bakar.

Klip 3'te ise araç hakkında konuşmalar başlamıştır:

- Sinan: Dünyanın en güçlü babası. (hayran hayran araca bakarak )Çok havalı beee !

- Polis: Oh oh oh yakışır amirime. Güç sende artık amirim.

- Poyraz'ın eski Eşi: Eee bir yemeğe götürürsünüz... Diyalogların bitiminde ortamdan araçla ayrılan Poyraz'ın araca binişi ve araçla gidişi görülürken bunu izleyen çocuğu mimikleriyle hala araca hayranlığını göstermektedir.

Dizi yayını esnasında Hyundai logosunun açıkça görüldüğü ve farklı zamanlarda toplam 6 sahnede aracın logosunun da gizlenmeden ekrana getirildiği tespit edilmiştir (Klip 4, 5, 6, 7). Her ne kadar program içinde ürünün ismine vurgu yapmadan ürün gösterilmişse de Hyundai Tuscon'un eylül ayında bir çok kanalda ekranlara getirilen reklamlarında "Güce hükmediyorsan gerçekten güçlüsün" şeklinde ifadelerle aracın tanıtımında güç vurgusu kullanılmıştır (Klip 8). Yukarıdaki Klip 3'ün diyaloglarında da görüleceği üzere (-Dünyanın en güçlü babası/-Güç sende artık amirim) ürün yerleştirmede kullanılan Hyundai Tuscon marka SUV aracın güç özelliği ön plana çıkarılarak izleyicileri markaya yönlendirme çabasında olunduğu düşünülmektedir.

Ayrıca Poyraz karakterinin Emniyet binası önünden araca binip ayrıldığı andaki görüntülerde müzik daha hareketli bir hale getirilmiştir. Araca bakanların memnuniyeti sözlerinden (çok havalı bee!) ve mimiklerinden sezilebilmekte ve ürün yerleştirmenin amacının dışına çıkıldığı gözlemlenmiştir.

Sonuç olarak; Kanal D logolu medya hizmet sağlayıcı kuruluşun söz konusu yayınıyla Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 14'üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan "...Ürün yerleştirmede program içerisine yerleştirilen ürünlere aşırı vurgu yapılmasına izin verilmez. Program içerisine yerleştirilen ürün ve hizmetlerin tekrarlar halinde sunulması veya gösterilmesi; ...farklı çekim teknikleriyle ürünün ön plana çıkarılması yasaktır" ilkesini ve dolayısıyla 6112 sayılı Kanun'un 13'üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan "...Ürün yerleştirmede,...ürüne aşırı vurgu yapılamaz..." hükmünü ihlal ettiği değerlendirilmiştir.”

Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Yayın kuruluşunun 6112 sayılı Kanun'un 13 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

Rapora konu Poyraz Karayel dizisinin başında ve reklam kuşakları sonrası dizi başlarken kayan alt yazıyla izleyiciye, programda ürün yerleştirme yapıldığına dair uyarı tespit edilmiştir. Ancak ürün yerleştirme uygulamasının başarıyla uygulanmadığı,

Anılan dizi filmdeki Poyraz karakterinin Emniyet binası önünden araca binip ayrıldığı andaki görüntülerde müzik daha hareketli bir hale getirilmiş olduğu ve araca bakanların memnuniyetlerinin sözlerinden (çok havalı bee!) ve mimiklerinden sezilebildiği, bu şekilde ürün yerleştirmenin amacının dışına çıkıldığı, mezkur ürün markasının ön plana çıkarılmaya çalışıldığı izlenmiştir.

Yayın Usul ve Esasları adlı Yönetmelik'in 03.04.2014 tarih ve 28961 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmelik'le değişik Ürün Yerleştirme başlıklı 14. maddesinin 3. fıkrasında"...Ürün yerleştirmede program içerisine yerleştirilen ürünlere aşırı vurgu yapılmasına izin verilmez. Program içerisine yerleştirilen ürün ve hizmetlerin tekrarlar halinde sunulması veya gösterilmesi; ...farklı çekim teknikleriyle ürünün ön plana çıkarılması yasaktır" hükmü amirdir. Kuruluşun söz konusu yayınında bu hükme aykırı olarak yukarıda adı geçen markalara aşırı vurgu yapıldığı dolayısıyla 6112 sayılı Kanun'un 13'üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan "...Ürün yerleştirmede,...ürüne aşırı vurgu yapılamaz..." hükmünü ihlal ettiği değerlendirilmiştir.

Söz konusu kuruluşa 27.11.2011 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 29.12.2011 tarih ve 2011/71 sayılı toplantısında alınan 39 nolu Üst Kurul kararıyla 6112 Sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmıştır.

Bu itibarla; aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle; Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere,

KANAL D logosuyla yayın yapan DTV HABER VE GÖRSEL YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan; "... Ürün yerleştirmede, ürün veya hizmetlerin kiralanması veya satın alınması doğrudan teşvik edilemez ve ürüne aşırı vurgu yapılamaz..." ilkesini tekraren ihlali nedeniyle, 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;

1- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Ekim 2015 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 35.234.536,09 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, yüzde bir oranı (%1) 352.345,00 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

2- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

Üst Kurul Üyeleri Süleyman DEMİRKAN ve İsmet DEMİRDÖĞEN’in karşı oylarıyla, oy çokluğuyla karar verildi.