İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 16.10.2015 tarihli ve 1572 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“Uzay Haber logolu yayıncı kuruluş 10.10.2015 tarihinde Ankara Tren Garı önünde meydana gelen ve çok sayıda vatandaşımızın ölümü ve yaralanması ile sonuçlanan menfur terör saldırısına ilişkin görüntüleri olayın duyulduğu ilk andan itibaren ekrana taşımaya başlamıştır. Terör olayı ile ilgili ilk haber yayıncı kuruluş tarafından saat 10:32'de verilmiş; 10:43-12:33 saatleri arasında ise çeşitli haber ajanslarının olay yerine ait görüntüleri ekrana taşınmıştır.

Uzay Haber logolu yayıncı kuruluşun menfur terör olayının hemen ardından ekrana getirdiği görüntüleri herhangi bir editoryal denetime tabi tutmadan, olayın bütün dehşet ve vahşetini yansıtır şekilde ekrana getirdiği görülmüştür. Söz konusu görüntülerde Yayıncı Kuruluş'un insanların olayın ardından yaşadığı panikle etrafta koşuşturmalarını, yerde yatan yaralılara vatandaşların yardım etme gayretlerini ve terör saldırısında yaşamını kaybetmiş vatandaşlarımızın cansız bedenlerini flulaştırma, buzlama gibi teknik görüntü karartma metodlarından hiç biri kullanmadan ekrana getirdiği görülmüştür. Yayıncı Kuruluş'un ekrana getirdiği görüntülerden kısa bir bölüm örnek olması açısından rapor ekinde yer alan Klip-1 'de toplanmış olup, yüzü kanlar içinde kalmış bir kadının vatandaşlarca ambulansa taşınması, terör saldırısında hayatını kaybeden çok sayıda vatandaşımızın üzeri bayrak ve flamalarla örtülmüş cansız bedenleri, vatandaşların saldırıda hayatını kaybeden bir kadının yüzünü kameraya göstermesi ve ağır yaralı bir kadına vatandaşların kalp masajı yapması bu klipteki görüntülerde yer almaktadır. Gerek bahsi geçen Klip-1'deki görüntüler gerekse başka ölü ve yaralı görüntüleri Yayıncı Kuruluş'un yaklaşık iki saat sürdürdüğü terör olayına ilişkin yayında tekrar tekrar ekrana getirilmiştir.

Terör saldırısı, savaş, doğal afet gibi olağanüstü durumların ortaya çıktığı kriz zamanlarında vatandaşların haber alma ihtiyacı artmakta, dolayısıyla yayıncı kuruluşlar yayınlarında bu tür olaylara ilişkin haberlere geniş yer ayırmaktadırlar. Uzay Haber logolu yayıncı kuruluş da doğal olarak Ankara'da meydana gelen terör saldırısına ilişkin yayınlara saldırının sıcaklığı ile oldukça geniş yer ayırmıştır. Ancak Yayıncı Kuruluş'un ekrana getirdiği görüntüleri herhangi bir editoryal denetime tabi tutmadan doğrudan ekrana taşıdığı görülmüştür. Yayıncının bu özensizliği sonucu ekrana getirilen ölü ve yaralı görüntüleri haber verme maksadını aşan ve tüm milletçe duyulan acıyı katlayan bir nitelik kazanmıştır. Ayrıca terör örgütlerinin en önemli amacının topluma korku salmak, kargaşa yaratmak, toplumun huzur ve sükununu bozmak olduğu bilinmektedir. Bir terör örgütü tarafından yapılan eylemin medya tarafından kamuoyuna bilgi verme amacıyla yayınlanması doğaldır. Ancak bu tür olaylar verilirken terörün ve terör örgütünün amacına hizmet eder şekilde davranmamak kamu hizmeti yayıncılığı anlayışının gereğidir. Uzay Haber logolu yayıncı kuruluş, olayın hemen ardından yaşanan kargaşa ortamını bütün çıplaklığıyla ekerana taşıyarak terörün örgütünün bu amacına dolaylı da olsa hizmet etmiştir.

Bilindiği üzere, insanların ölüm, yaralanma, acı çekme, ağlama, kendinden geçme ve benzeri durumları duygu sömürüsüne açık anlardır ve özel hayatın sınırları içerisindedir. Bu durumların ekrana getirilmesinde titizlik göstermek insan onurunu ve temel insan haklarını zedeleyici yayınlardan kaçınmak sorumlu yayıncılık anlayışının bir gereğidir. Bu tür haberlerin görüntü seçiminde ve olayların aktarılışında gerek olayın mağdurlarının gerekse ekran başındaki izleyicinin insanlık onuru ile görüntülerin olası psikolojik ve sosyolojik etkileri gözetilmelidir. Uzay Haber logolu yayın kuruluşunun terör saldırısının mağduru konumundaki vatandaşlarımızın cansız bedenleri ile yaralanmış vatandaşlarımızın acı çekme görüntülerini ekrana getirmek suretiyle insan onuruna aykırı bir yayın gerçekleştirdiği düşünülmektedir.

Yayıncı Kuruluş'un yukarıda bahsolunan ölü ve yaralı görüntülerini ekrana getirdiği saatler çocukların da ekran başında olduğu erken saatlerdir. Söz konusu görüntüler yetişkinlerin bile psikolojik olarak güçlükle başa çıkabileceği niteliktedir. Bu görüntülerin henüz duygusal gelişimini tam olarak tamamlamamış çocukları olumsuz yönde etkilemesi ise kuvvetle muhtemeldir.

Sonuç olarak Uzay Haber logolu yayıncı kuruluşun bu yayınları ile 6112 Sayılı Yasa'nın 8. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde yer alan"İnsan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler içeremez."hükmünü; aynı fıkranın (d) bendinde yer alan"Terörü övemez ve teşvik edemez, terör örgütlerini güçlü veya haklı gösteremez,terör örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı nitelikte olamaz. Terör eylemini, faillerini ve mağdurlarını terörün amaçlarına hizmet eder şekilde sunamaz."şeklindeki hükmünü ve 6112 Sayılı Yasa'nın 8. maddesinin 2. fıkrasında belirtilen "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde, çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar verebilecek türde içerik taşıyan programlar bunların izleyebileceği zaman dilimlerinde ve koruyucu sembol kullanılmadan yayınlanamaz."hükmünü ihlal ettiği kanaatine varılmıştır.”

Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Anılan yayında; 6112 sayılı Yasa'nın 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç ve d) bendi ile 8-2 hükmünün ihlal edildiğinin Daire Başkanlığınca belirtildiği

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

İhlal konusu yayında Ankara Garında gerçekleştirilen terör saldırısının mağduru vatandaşların cansız bedenleri ile yaralanmış vatandaşlarımızın acı çekme görüntülerinin, gerek olayın mağdurlarının gerekse ekran başındaki izleyicinin insanlık onuru ile görüntülerin olası psikolojik ve sosyolojik etkileri gözetilmeksizin ekrana getirilmek suretiyle insan onuruna aykırı bir yayın gerçekleştirildiği sabit görülmüştür. Bu suretle 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan; "İnsan onuruna … saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, ..."hükmünün ihlal edildiği değerlendirilmiştir.

6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin ilk defa ihlali nedeniyle; Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca uyarılması gerektiği kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere, UZAY HABER logosuyla yayın yapan UZAY RADYO TV GAZETECİLİK REK. TAN. BASIM YAPIM YAY. VE DAĞITIM TİC. A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendindeki; "İnsan onuruna … saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, ..."hükmünün ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA,6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının, yapılacak tebligatta bildirilmesine, Üst Kurul Üyesi Ersin ÖNGEL’in karşı oyuyla, oy çokluğuyla karar verildi.