İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 16.10.2015 tarihli ve 1573 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“A Haber logolu yayıncı kuruluş 10.10.2015 tarihinde Ankara Tren Garı önünde meydana gelen ve çok sayıda vatandaşımızın ölümü ve yaralanması ile sonuçlanan menfur terör saldırısına ilişkin görüntüleri olayın duyulduğu ilk andan itibaren ekrana taşımaya başlamıştır. Terör olayı ile ilgili ilk haberi yayıncı kuruluşun, haber ajansı tarafından gelen görüntülerle birlikte saat 10:27'de yayınladığı görülmektedir. 10:27'den sonra yayın kuruluşu İstanbul ve Ankara stüdyosu'ndan olay yerine muhabirleri aracılığı ile canlı olarak bağlanmakta ve olay yerini muhabirlerinin canlı anlatımıyla görüntülü bir şekilde ekrana taşımaktadır.

A Haber logolu yayıncı kuruluşun menfur terör olayının hemen ardından ekrana getirdiği görüntüleri herhangi bir editoryal denetime tabi tutmadan, olayın bütün dehşet ve vahşetini yansıtır şekilde ekrana getirdiği görülmüştür. Söz konusu görüntülerde yayıncı kuruluşun insanların olayın ardından yaşadığı panikle etrafta koşuşturmalarını, yerde yatan yaralılara vatandaşların yardım etme gayretlerini ve terör saldırısında yaşamını kaybetmiş vatandaşlarımızın cansız bedenlerini flulaştırma, buzlama gibi teknik görüntü karartma metodlarından hiçbiri kullanmadan ekrana getirdiği görülmüştür. Rapor ekindeki klipler'den de görüleceği gibi yayıncı kuruluşun ekrana getirdiği görüntüler toplanmış olup; klip1 ve 2'de çeşitli yerlerinden yaralanıp çok sayıda ve bazı üzerleri çıplak yaralıların çevredeki vatandaşların yardımıyla taşınması, terör saldırısında hayatını kaybeden çok sayıda vatandaşımızın üzeri bayrak ve flamalarla örtülmüş cansız bedenleri, klip3'te olay yerinde yakınının öldüğünü teşhis eden bir kişinin görüntüsünü kameraya göstermesi, klip4'te mitinge katılan kişilerin halay çekme esnasında arkalarında patlayan bombanın görüntüsü, klip5'te olay mağduru kişilerin perişan, korkmuş ve panik halleri, ve klip6'da da geniş açıdan miting alanına toplanan insanların içinde patlayan bomba görüntüsü yer almaktadır. Gerek bahsi geçen klipler'deki görüntüler gerekse başka ölü ve yaralı görüntülerini yayıncı kuruluş, Ankara ve İstanbul stüdyosu'ndan olay yerine muhabirleri aracılığı ile canlı olarak bağlanarak terör olayına ilişkin görüntüleri yayında tekrar tekrar ekrana getirmiştir.

Terör saldırısı, savaş, doğal afet gibi olağanüstü durumların ortaya çıktığı kriz zamanlarında vatandaşların haber alma ihtiyacı artmakta, dolayısıyla yayın kuruluşları yayınlarında bu tür olaylara ilişkin haberlere geniş yer ayırmaktadırlar. A Haber logolu yayın kuruluşu da doğal olarak Ankara'da meydana gelen terör saldırısına ilişkin yayınlara saldırının sıcaklığı ile oldukça geniş yer ayırmıştır. Ancak yayıncı kuruluşun ekrana getirdiği görüntüleri herhangi bir editoryal denetime tabi tutmadan doğrudan ekrana taşıdığı görülmüştür. Yayıncının bu özensizliği sonucu ekrana getirilen ölü ve yaralı görüntüleri, haber verme maksadını aşan ve tüm milletçe duyulan acıyı katlayan bir nitelik kazandırmıştır. Ayrıca terör örgütlerinin en önemli amacının topluma korku salmak, kargaşa yaratmak, toplumun huzur ve sükununu bozmak olduğu bilinmektedir. Bir terör örgütü tarafından yapılan eylemin medya tarafından kamuoyuna bilgi verme amacıyla yayınlanması doğaldır. Ancak bu tür olaylar verilirken terörün ve terör örgütünün amacına hizmet eder şekilde davranmamak kamu hizmeti yayıncılığı anlayışının gereğidir. A Haber logolu yayıncı kuruluş, olayın hemen ardından yaşanan kargaşa ortamını bütün çıplaklığıyla ekerana taşıyarak terör örgütünün bu amacına dolaylı da olsa hizmet etmiştir.

Bilindiği üzere, insanların ölüm, yaralanma, acı çekme, ağlama, kendinden geçme ve benzeri durumları duygu sömürüsüne açık anlardır ve özel hayatın sınırları içerisindedir. Bu durumların ekrana geirilmesinde titizlik göstermek insan onurunu ve temel insan haklarını zedeleyici yayınlardan kaçınmak sorumlu yayıncılık anlayışının bir gereğidir. Bu tür haberlerin görüntü seçiminde ve olayların aktarılışında gerek olayın mağdurlarının gerekse ekran başındaki izleyicinin insanlık onuru ile görüntülerin olası psikolojik ve sosyolojik etkileri gözetilmelidir. A Haber logolu yayın kuruluşunun terör saldırısının mağduru konumundaki vatandaşlarımızın üzeri bayrak ve flamalarla örtülmüş cansız bedenlerini, yaralanmış vatandaşlarımızın acı çekme görüntülerini, olayda yakını ölmüş ve olay mağduru kişilerin görüntülerini ekrana getirmek suretiyle insan onuruna aykırı bir yayın gerçekleştirdiği düşünülmektedir.

Sonuç olarak A Haber logolu medya hizmet sağlayıcı kuruluşun bu yayınları ile 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan "İnsan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı olamaz,..." hükmü ile, aynı Kanun'un birinci fıkrasının (d) bendinde yer alan "... terör örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı nitelikte olamaz. Terör eylemini, faillerini ve mağdurlarını terörün amaçlarına hizmet eder şekilde sunamaz." hükmünü ihlal ettiği kanaatine varılmıştır.” Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Anılan yayında; 6112 sayılı Yasa'nın; 8. maddesinin birinci fıkrasının (ç ve d) bendleri ile 2 inci fıkrasının ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

İhlal konusu yayında Ankara Garında gerçekleştirilen terör saldırısının mağduru vatandaşların cansız bedenleri ile yaralanmış vatandaşlarımızın acı çekme görüntülerinin, gerek olayın mağdurlarının gerekse ekran başındaki izleyicinin insanlık onuru ile görüntülerin olası psikolojik ve sosyolojik etkileri gözetilmeksizin ekrana getirilmek suretiyle insan onuruna aykırı bir yayın gerçekleştirildiği sabit görülmüştür. Bu suretle 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan; "İnsan onuruna … saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, ..."hükmünün ihlal edildiği değerlendirilmiştir.

Anılan kuruluşa 30.03.2015 tarihli yayını nedeniyle evvelce 09.04.2015 tarih ve 2015/17 sayılı toplantısında alınan 4 nolu Üst Kurul Kararlarıyla 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmıştır.

Bu itibarla; aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere, A HABER logosuyla yayın yapan TURKUVAZ MEDYA YAYIN HİZMETLERİ A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan; “İnsan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler içeremez.” ilkesinin tekraren ihlali nedeniyle, 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;

1- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Eylül 2015 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 4.229.532,90 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, yüzde bir oranı 42.295,00 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

2- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı Kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı Kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

Üst Kurul Üyesi Ersin ÖNGEL’in karşı oyu ve oy çokluğu ile karar verildi.